เป็นที่ทราบดีว่าในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 พระองค์ได้สถาปนาสมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้ากรมขุนอิศเรศรังสรรค์ ขึ้นเป็นพระบาท...

"อำเภอ" เป็นหน่วยการปกครองรองมาจากจังหวัด แต่ก่อนนี้เรียกหน่วยการปกครองนี้ว่า "แขวง" แต่ไม่ค่อยจะมีบทบาทในการปกครองมากนัก เพราะว่าความสำคัญไปอยู่ที่เม...

เป็นที่ทราบกันดีว่าสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงผนวชเป็นสามเณรเมื่อ พ.ศ. 2418 และขณะที่พระชันษา 22 ปี ก็ผนวชเป็นพระภิกษุ และปร...

ในที่ประชุมเสนาบดีคราวหนึ่ง รัชกาลที่ 5 รับสั่งเปรียบเทียบเมืองนครเขื่อนขัณฑ์ (อําเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ) ว่า “สกปรกเหมือนกับตลาดท่าจีน” ...

ก่อนมีผู้ว่าฯ นายอำเภอ เรามีระบบเทศาภิบาล แต่ก่อนหน้านั้นมี“กรมการนักเลงโต”ดูแลท้องถิ่นที่ใช้ “นักเลง” ปกครอง “โจร” การปกครองตามหัวเมืองในอดีตที่เ...

เมื่อแรกมีโรงพยาบาลศิริราช ไม่มีผู้ป่วยมารักษาตัว โรงพยาบาลต้องประกาศให้รักษา “ฟรี” ไม่เสียค่าหมอ, ค่ายา ถ้าต้องเป็นผู้ป่วยในก็ไม่คิดค่าที่พักและค่าอา...

ระหว่างการเสด็จประพาสยุโรปในรัชกาลที่ 5 พบบัญญัติศัพท์แปลคำ Postcard จากภาษาอังกฤษ เป็นคำภาษาไทยว่า "ไปรษณียบัตร" แล้ว แต่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ...

ในบรรดาบันทึกของสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ท่านยกย่องเจ้านายและสามัญชนหลายท่านทั้งบุรุษและสตรี หากพูดถึงบรรดาเจ้านายสตรีที่กรมพระยาดำรงฯ ทรงยกย่องใ...

เหตุการณ์เมื่อครั้งเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ เป็นระบอบประชาธิปไตยเมื่อมิถุนายน พ.ศ. 2475 สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงถูกคณะ...

แบบเรียนประวัติศาสตร์มักแบ่งยุคสมัยเรียงลำดับจาก "ราชธานี" ของ "ชาติไทย" ตามลำดับเวลา คือ สุโขทัย กรุงศรีอยุธยา กรุงธนบุรี กรุงรัตนโกสินทร์ แนวคิดนี้ก...

“...ในคราวนั้นนับว่ามีเกียรติมาก เพราะอาหารที่ทำทั้งคาวหวาน ล้วนแต่เป็นฝีพระหัตถ์พระเจ้าอยู่หัวทรงทำ แลเจ้านายทั้งฝ่ายหน้าฝ่ายใน ตลอดจนคนล้างชามก็มีเก...

การใช้ชีวิตอยู่ในราชสำนักในไทยได้ใกล้ชิดเบื้องพระยุคลบาทและเป็นที่โปรดปรานเป็นพิเศษใช่ว่าจะเป็นเพียงเรื่องมงคลแก่ชีวิตเท่านั้น บางแง่มุมอาจทำให้ต้องระ...