พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ทรงมีพระราชดำรัสกับ สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ พระราชอนุชาคู่พระทัย ขณะทรงถอดพระธำมรงค์จากนิ้วพระ...

สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ หรือ “กรมดำรง” เมื่อทรงเป็น เสนาบดี กระทรวงมหาดไทย ทรงออก “ตรวจราชการหัวเมือง” บรรดาเจ้ากรมการก็กระซิบถามกันว่า “มีเรื่อ...

มีบันทึกเกี่ยวกับพวก ตั้วเหีย หรือ อั้งยี่ ไว้ว่าเป็นชาวจีนที่ตั้งสมาคมลับปรากฏมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 3 อย่างไรก็ตาม พวกตั้วเหียยังคงก่อความวุ่นวายในส...

ภูเขาไฟ “กรากาตัว” ที่ตั้งอยู่ระหว่างเกาะชวา และเกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนิเซีย บนแนววงแหวนแห่งไฟ ภูเขาไฟแห่งนี้เคยระเบิดครั้งใหญ่ในปี พ.ศ. 2426 เริ่...

กรมพระยาดำรงฯ ทรงอธิบาย "นิสัยคนไทย" ประกอบด้วยคุณธรรม 3 ประการ มีอะไรบ้าง? สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงเป็นเสนาบดีกระทรวงมหาดไทยยาวนานถึง 23 ปี...

“ขุนหลวงตากเป็นบ้าหรือ?” : พระวินิจฉัยกรมพระยาดำรงราชานุภาพ เรื่อง “สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี” หลังจากสมเด็จพระบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ เสด็จ...

ปฏิเสธได้ยากว่า "ผลประโยชน์" และ "อำนาจ" คือองค์ประกอบที่มีอิทธิพลสำคัญในการเมืองการปกครอง ทั้งสองปัจจัยล้วนปรากฏในแนวคิดของนักคิด นักปรัชญา นักการเมื...

“กรมการนักเลงโต” คืออะไร ต้องย้อนไปถึงกาลครั้งหนึ่งในสมัยโบราณ (แต่ก็ไม่นานมากนัก) การปกครองโดยเฉพาะตามหัวเมืองนั้นมิได้เป็นระบบระเบียบแบบแผนสักเท่าไร...

"หมาบ้า" กัดพระธิดากรมพระยาดำรงราชานุภาพ "สิ้นชีพตักษัย" ปฐมบทเกิด "สถานเสาวภา" เรื่องน่าเศร้าที่ "หมาบ้า" กัดพระธิดาสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ...

เหตุการณ์เมื่อครั้งเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ เป็นระบอบประชาธิปไตยเมื่อมิถุนายน พ.ศ. 2475 สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงถูกคณะ...

แบบเรียนประวัติศาสตร์มักแบ่งยุคสมัยเรียงลำดับจาก "ราชธานี" ของ "ชาติไทย" ตามลำดับเวลา คือ สุโขทัย กรุงศรีอยุธยา กรุงธนบุรี กรุงรัตนโกสินทร์ แนวคิดนี้ก...

"อำเภอ" เป็นหน่วยการปกครองรองมาจากจังหวัด แต่ก่อนนี้เรียกหน่วยการปกครองนี้ว่า "แขวง" แต่ไม่ค่อยจะมีบทบาทในการปกครองมากนัก เพราะว่าความสำคัญไปอยู่ที่เม...