เหตุการณ์เมื่อครั้งเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ เป็นระบอบประชาธิปไตยเมื่อมิถุนายน พ.ศ. 2475 สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงถูกคณะ...

"อำเภอ" เป็นหน่วยการปกครองรองมาจากจังหวัด แต่ก่อนนี้เรียกหน่วยการปกครองนี้ว่า "แขวง" แต่ไม่ค่อยจะมีบทบาทในการปกครองมากนัก เพราะว่าความสำคัญไปอยู่ที่เม...

เมื่อ สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงเป็นเสนาบดีกระทรวงมหาดไทยนั้น มีพระประสงค์จะรวมหัวเมืองบางส่วน จัดตั้งมณฑลใหม่เพิ่มอีก 4 มณฑล จึงถวายรายงานกราบ...

การใช้ชีวิตอยู่ในราชสำนักในไทยได้ใกล้ชิดเบื้องพระยุคลบาทและเป็นที่โปรดปรานเป็นพิเศษใช่ว่าจะเป็นเพียงเรื่องมงคลแก่ชีวิตเท่านั้น บางแง่มุมอาจทำให้ต้องระ...

วัดราชประดิษฐฯ หรือชื่อเต็มว่า วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม เป็นวัดที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดให้สร้างขึ้นบนที่ดิน 2 ไร่เศษ เริ่มก่อส...

ในสมัยรัชกาลที่ 5 มีผู้ร้ายพวกหนึ่งเที่ยวทำการโจรกรรมในแขวงเมืองปทุมธานี, พระนครศรีอยุธยา และสุพรรรณบุรี และหัวเมืองใกล้เคียงอื่นๆ เมื่อทางการสามารถติ...

ปัจจุบันข้อมูลเรื่องช่วงเวลาที่แน่นอนของการเสด็จเมืองสุพรรณบุรีครั้งแรกของกรมหมื่นดำรงราชานุภาพ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการเสด็จตรวจราชการหัวเมืองฝ่ายเหนื...

เปิดวาทะของ สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ กับสัจวาจาที่สยบ "ข่าวลือ" หลังเหตุการณ์ ร.ศ. 112 "---ว่าตามจริงแล้ว ฉันมิได้อาลัยด้วยชีวิตแลทรัพย์ ถ้าตายเ...

ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพเสด็จประทับยังเมืองปีนัง (ขณะนั้นอยู่ภายใต้การปกครองของอังกฤษ) ด้วยเหตุที่ทรงมีพ...

"---ฉันก็นึกอยากไปอยู่แล้ว แต่ว่าไม่เป็นบ้านะ---"  เป็นพระราชดำรัสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ตอบคำกราบบังคมทูลเชิญเสด็จป...

สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงเป็นเสนาบดีหลายกระทรวงมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 ตราบถึงรัชกาลที่ 7 ทว่า ในสมัยรัชกาลที่ 6 เมื่อทรงเป็นเสนาบดีกระทรวงมห...

จดหมายลายพระหัตถ์ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ที่ทรง "มีถึงลูกหลานอยู่เมืองนอก" ความตอนหนึ่งมีว่า "...เจ้ารุ่นหลังโดยเฉพาะพวกที...