ก้างก็เยอะ-กินก็ยาก! ทำไม “พระเจ้าท้ายสระ” ถึงโปรดเสวย “ปลาตะเพียน”

ปลาตะเพียน ทอด เมนูโปรด พระเจ้าท้ายสระ ใน ละคร พรหมลิขิต
ปลาตะเพียนทอด และพระเจ้าท้ายสระ จากละครพรหมลิขิต (ภาพประกอบจาก เฟซบุ๊ก Ch3 Thailand, ภาพปลาตะเพียนทอดจาก คุณกฤช เหลือลมัย)

ละคร พรหมลิขิต ดำเนินเรื่องราวในสมัย “พระเจ้าท้ายสระ” พระมหากษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยา ผู้ที่ขึ้นชื่อว่าโปรดเสวย ปลาตะเพียน” มาก จากหลักฐาน พระราชพงศาวดารฉบับบริติช มิวเซียม ซึ่งบันทึกว่า พระองค์โปรดปลาตะเพียนถึงขนาดห้ามไม่ให้ราษฎรกินปลาตะเพียน มิเช่นนั้นจะต้องถูกปรับเลยทีเดียว

“ปลาตะเพียน” มีดีอะไร? ทำไมพระเจ้าแผ่นดินจึงโปรดเสวยขนาดนั้น ศิลปวัฒนธรรม ได้สอบถามไปยัง กฤช เหลือลมัย ผู้เชี่ยวชาญด้านอาหาร และคอลัมนิสต์ “ต้นสายปลายจวัก” ในนิตยสารศิลปวัฒนธรรม ว่า ทำไมคนถึงนิยมกินปลาตะเพียน ทั้งที่มีก้างเยอะ ซึ่งคุณกฤชให้คำตอบไว้ว่า “มันอร่อยครับ มีความมันมาก เนื้อปลาตะเพียนหวาน มีความนิ่ม เนื้อละเอียด ซุย ๆ ถึงจะมีก้างเยอะ แต่คนก็มีหลายวิธีที่จะเอามาทำกินได้อร่อย อีกอย่างก็คือมันหาได้มาก ติดแหมาเป็นฝูงได้ง่าย ๆ”

คุณกฤชยังแนะนำเมนูเด็ดจากปลาตะเพียน โดยนำปลาตะเพียนไปทอดในน้ำมันทั้งเกล็ดก่อน แล้วจึงต้มรุมไฟอ่อน ๆ เติมเครื่องปรุงให้ได้รสแบบต้มเค็มหวาน หรือต้มขิงก็ได้ ต้มกันข้ามวันข้ามคืนจนเปื่อยทั้งเกล็ดและก้างกลาง แบบนั้นจะกินได้ทั้งตัว

“หรือเอามีดคม ๆ บั้งขวางตัวถี่ ๆ ลึกถึงกระดูกกลาง วิธีนี้จะทำให้เมื่อทอดน้ำมัน ก้างเล็ก ๆ ยิบย่อย ๆ จะกรอบจนกินได้หมด ที่เรียก ‘ตะเพียนไร้ก้าง หรือเอาไปหมักข้าวสุกกระเทียมทำเป็นปลาส้ม, รมควันตากแห้งเป็นปลาย่าง เนื้อปลาตะเพียนทอดทั้งตัวนี่จะนุ่มนิ่มอร่อย ดีพอ ๆ กับปลากะมัง (น้ำจืด) หรือปลาใบขนุน (น้ำเค็ม) เลยทีเดียวครับ”

เมื่อสอบถามคุณกฤช ในฐานะคอลัมนิสต์ด้านอาหาร ด้วยประเด็นว่า ทำไมพระเจ้าท้ายสระโปรดเสวยปลาตะเพียน คุณกฤชให้ความเห็นว่า หากไม่ใช่พงศาวดารฉบับบริติชมิวเซียมใส่ร้ายให้พระองค์ดูเป็นกษัตริย์ที่เอาแต่พระทัยจนเบียดเบียนริบเอาปลาตะเพียนที่ไพร่ฟ้าหามากินได้ง่าย ๆ ก็ต้องเป็นเพราะปลาตะเพียนอร่อยถูกพระทัยพระองค์จริง ๆ นั่นแหละ

คุณกฤชกล่าวส่งท้ายว่า “เพราะมันอร่อยน่ะครับ โดยเฉพาะไข่ปลาตะเพียน ที่อาจเอามาทำทั้งส้มไข่ปลา, หมกไข่ปลา, แกงส้ม ต้มยำไข่ปลาได้ ผมรู้สึกว่า ปลาตะเพียนทอง ที่หางแดงๆ ตัวย่อมๆ จะยิ่งมีเนื้อที่รสชาติอร่อยหวานกว่าตะเพียนธรรมดาด้วยซ้ำครับ”

บางที “ตะเพียนไร้ก้าง” ทอดในน้ำมัน จนก้างเล็ก ๆ กรอบเกรียมกินได้หมด อาจจะเป็นเมนูโปรดของพระเจ้าท้ายสระจริง ๆ ก็ได้ ใครจะรู้…?

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 1 พฤศจิกายน 2566