ในบรรดาพระมหากษัตริย์ของไทย พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ทรงผนวชยาวนานที่สุดคือ 27 พรรษา (พ.ศ. 2367-94) และใน พ.ศ. 2373 ทรงสถาปนาคณะ...

หากถามผู้คนมากมายว่ารู้จัก วัดกันมาตุยาราม ซึ่งสร้างโดย “แม่เล้า” หรือไม่ จำนวนไม่น้อยอาจส่ายหน้าและเข้าใจว่ามีเพียง “วัดคณิกาผล” เท่านั้นที่สร้างโดยแ...

พระนิรันตรายเป็นพระพุทธรูปหล่อจากทองคำ ประทับสมาธิราบ ปางสมาธิ ทรงครองจีวรห่มเฉียง พระเกตุมาลาใหญ่ไม่ปรากฏพระอุษณีษะ พระนลาฏกว้าง มีพระขนงต่อกันเป็นปี...

เมื่อกล่าวถึง “พระป่า” ภาพที่นึกถึงก็เป็น พระที่ออกไปธุดงค์ แสวงหาสถานที่สงบๆ เพื่อบำเพ็ญสมาธิภาวนา โดยพระป่าที่ได้รับการยกย่องในสายพระป่าที่ได้รับการ...

“...แต่ก่อนไม่มีมหานิกาย มีแต่ ‘พระไทย’ เพราะตั้งธรรมยุตขึ้น จึงเรียกของเดิมว่า ‘มหานิกาย’ ซึ่งแปลว่า ‘คณะใหญ่’ เรียกว่า ถ้าไม่มีธรรมยุตก็ไม่มีมหานิกา...

ระหว่างการผนวช 27 พรรษา รัชกาลที่ 4 ทรงสถาปนา “ธรรมยุตินิกาย” เมื่อพระองค์เสวยราชสมบัติธรรมยุตินิกายก็เฟื่องฟู และเป็นที่ศรัทธาอย่างยิ่ง โดยเฉพาะอย่าง...

ในสมัยรัชกาลที่ 4 ลัทธิอาณานิคมได้รุกคืบมายังฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง ทำให้ภาคอีสานซึ่งอยู่ฝั่งตรงข้ามกลายเป็นพื้นที่อ่อนไหวต่ออำนาจ ซึ่งอาจถูกมหาอำนาจผนวกเอ...

ถึงแม้ว่าคณะสงฆ์ธรรมยุตที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสถาปนาขึ้นเมื่อครั้งทรงพระผนวชในพระราชฉายาว่า พระวชิรญาณเถระจะไม่ได้เกิดขึ้นอย่างฉับพลั...