| ผู้เขียน | ปดิวลดา บวรศักดิ์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
พระเจ้าตากสินมหาราช เสด็จพระราชสมภพที่ใดกันแน่? จีน พระนครศรีอยุธยา หรือ บ้านตาก แขวงเมืองตาก
หลายคนน่าจะเชื่อว่าพระเจ้าตากสินมหาราชเสด็จพระราชสมภพที่ประเทศจีน เนื่องด้วยจดเหตุราชวงศ์ชิง ว่าด้วยจดหมายเหตุเกาจง คำให้การของ Tjoseeko พ่อค้าชาวจีนจากเมืองปาเล็มบัง รวมถึงจดหมายเหตุกุ่ยซื่อเล่ยเก่า ที่กล่าวไว้ว่าพระเจ้าตากเสด็จพระราชสมภพที่เมืองจีน
ทว่าพงศาวดารราชวงศ์ชิง บรรพเมืองขึ้น ในรัชกาลของจักรพรรดิเฉียนหลง จักรพรรดิผู้ยิ่งใหญ่ของจีน กลับระบุว่า พระองค์เสด็จพระราชสมภพที่ไทย ทำให้ข้อสันนิษฐานว่าพระองค์ทรงเติบโตที่จีนเป็นอันตกไป
สรุปแล้ว…หากเป็นที่ไทยจริง “พระเจ้าตากสินมหาราช” เสด็จพระราชสมภพที่ใดกันแน่?
เรื่องภูมิสถานพระราชสมภพของพระเจ้าตากสินมหาราช เป็นที่โต้เถียงกันอยู่ 2 ทาง ฝ่ายหนึ่งคาดว่าพระองค์น่าจะเสด็จพระราชสมภพที่ “พระนครศรีอยุธยา” ส่วนอีกฝั่งก็มองว่าพระองค์น่าจะเสด็จพระราชสมภพที่ “บ้านตาก แขวงเมืองตาก”
คนที่สนับสนุนความเห็นที่ “พระนครศรีอยุธยา” ได้ยกหลักฐานที่เด่นชัด ทั้งใน “หนังสือปฐมวงศ์” และ “หนังสืออภินิหารบรรพบุรุษ” ที่พูดถึงไว้ว่า พระราชบิดาของพระเจ้าตากอพยพเข้ามาตั้งบ้านเรือนอยู่หน้าจวนเจ้าพระยาจักรีคนเก่า (นอกราชการ) บริเวณใกล้กำแพงเมืองนครศรีอยุธยา
รวมถึงในหลักฐาน “พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับปลีก หมายเลข ๒/ก. ๑๐๑” ก็ได้ระบุไว้ว่าสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีทรงเป็นบุตรของจีนคลองสวนพลู
นี่จึงทำให้หลายคนคาดว่า พระเจ้าตากสินมหาราชเสด็จพระราชสมภพที่ “พระนครศรีอยุธยา”
ส่วนคนที่เชื่อว่าพระองค์เสด็จพระราชสมภพที่ “เมืองตาก” ก็ได้อ้างอิงหลักฐานอย่าง “ต้าหนานฉือลู่” (พงศาวดารยาลอง) ซึ่งให้ข้อมูลว่า พระราชบิดาของพระเจ้าตากอพยพย้ายมาอยู่ที่สยาม เป็นหัวหน้าของหมานซะ (คาดการว่าคือเมืองตาก) ต่อมาเมื่อพระราชบิดาของพระองค์สิ้น พระองค์ก็สืบทอดตำแหน่งแทน
ส่วน “พงศาวดารสยาม อย่างย่อ” ก็ว่าไม่ต่างกันกับหลักฐานข้างต้น ให้ความว่า…
“พระยาตาก (Pin Tat)…เกิดที่หมู่บ้านแห่งหนึ่งที่เรียกว่า บ้านตาก ทางภาคเหนือของสยาม ตรงละติจูด ๑๖ องศาเหนือ…เมื่อครั้งเสียกรุงเขามีอายุ ๓๓ ปี ก่อนหน้านั้นเคยเป็นปลัดเมืองตาก และต่อมาก็ได้เป็นเจ้าเมืองบ้านเกิดเมืองนอนของตนเอง โดยได้รับราชทินนามเป็นพระยาตาก อันเป็นชื่อที่คนรู้จักมากระทั่งทุกวันนี้”
นอกจากนี้ “พงศาวดารเขมร ฉบับปลีก” (คาดว่าเขียนขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ถึงต้นรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว) ก็ให้ความว่า พระเจ้าตากเสด็จพระราชสมภพที่ “เมืองตาก” เช่นเดียวกัน ดังนี้…
“ครั้งนั้นมีบุตรจีนผู้หนึ่งเป็นชาวเมืองตาก เมื่อครั้งแผ่นดินกรุงศรีอยุธยา พระยาตากอยู่นาน แล้วเลื่อนที่เป็นพระยากำแพงเพชร”
อย่างไรก็ตาม หากมาวิเคราะห์กันแล้ว จะเห็นว่าพงศาวดารทั้งหมดที่กล่าวมานี้มีอายุไล่เลี่ยกัน แต่ถ้ามองเรื่องการแก้ไข หนังสือปฐมวงศ์ อภินิหารบรรพบุรุษ รวมไปถึงพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับปลีก จะถูกแก้ไขในหลายครั้ง
ผิดกับพงศาวดารราชวงศ์ยาลอง หรือพงศาวดารสยาม อย่างย่อ ที่ไม่เคยผ่านการแก้ไขมาก่อนแม้แต่ครั้งเดียว
จึงทำให้วงวิชาการคาดว่า “พระเจ้าตากสินมหาราช” น่าจะเสด็จพระราชสมภพที่ “บ้านตาก แขวงเมืองตาก” มากกว่าที่จะเป็น “พระนครศรีอยุธยา”
อ่านเพิ่มเติม :
- พระเจ้าตากสินมหาราช ทรงมีพระมเหสี เจ้าจอมมารดา เจ้าจอม กี่พระองค์ เป็นใครบ้าง?
- วีรกรรมของเจ้าพระยาสุรสีห์ ทหารที่พระเจ้าตากสินมหาราชทรงรักจน “ฆ่าไม่ลง”
- “เมืองตาก” ของ “พระเจ้าตาก” ก่อนเป็นพระเจ้ากรุงธนบุรี อยู่ไหน?
- “อนุสาวรีย์” พระเจ้าตากสินมหาราช วงเวียนใหญ่ อนุสาวรีย์ที่ใช้เวลาสร้างกว่า 3 ทศวรรษ
อ้างอิง :
สุทธิศักดิ์ ระบอบ สุขสุวานนท์. “สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ‘ลูกจีนกู้ชาติ’ ในประวัติศาสตร์การเมืองไทย” ใน ศิลปวัฒนธรรม ปีที่ 30 ฉบับที่ 2 ธันวาคม 2551.
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 9 พฤษภาคม 2567
