พระองค์เจ้าอิศรวงศ์วรราชกุมาร “ลูกชาย” องค์แรกในรัชกาลที่ 5 ผู้ทรงมีพระชันษาสั้น

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชบิดา พระองค์เจ้าอิศรวงศ์วรราชกุมาร
รัชกาลที่ 5

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชโอรสและพระราชธิดา 77 พระองค์ โดยพระราชโอรสพระองค์แรก คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอิศรวงศ์วรราชกุมาร ประสูติแต่ เจ้าจอมมารดาแสง ทั้งยังทรงเป็น “ลูก” พระองค์แรกของรัชกาลที่ 5 ที่ประสูติในเศวตฉัตร คือเมื่อทรงขึ้นครองราชย์แล้ว

ก่อนหน้าจะเสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติ รัชกาลที่ 5 ทรงมีพระราชธิดา 2 พระองค์ คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าผ่องอำไพ หรือ “พระองค์เจ้าผ่อง” ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาแข เมื่อวันที่ 19 ธันวาคม พ.ศ. 2410

อ่านเพิ่มเติม : “เจ้าจอมมารดาแข” เจ้าจอมมารดาท่านแรกในรัชกาลที่ 5

ส่วนอีกพระองค์ คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีวิลัยลักษณ์ สุนทรศักดิ์กัลยาวดี กรมขุนสุพรรณภาควดี ประสูติแต่เจ้าคุณจอมมารดาแพ (เจ้าคุณพระประยูรวงศ์) เมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2411 ก่อนหน้ารัชกาลที่ 5 จะเสด็จขึ้นครองราชสมบัติเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม ปีเดียวกัน

อ่านเพิ่มเติม : “เจ้าคุณจอมมารดาแพ” รักแรกของรัชกาลที่ 5 กับเหตุการณ์ “หึง” ต่อพระบรมราชสวามี

ส่วน พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอิศรวงศ์วรราชกุมาร ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาแสง เมื่อวันที่ 4 กันยายน พ.ศ. 2413 โดยเจ้าจอมมารดาแสงเป็นธิดาพระยาไชยวิชิต (ช่วง กัลยาณมิตร) และเป็นหลานเจ้าพระยานิกรบดินทร์มหินทรมหากัลยาณมิตร (โต) ผู้สร้างวัดกัลยาณมิตร

พระองค์เจ้าอิศรวงศ์วรราชกุมารทรงมีพระอนุชาและพระขนิษฐาร่วมพระชนนีอีก 3 พระองค์ ได้แก่

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านภางค์นิพัทธพงศ์ (พ.ศ. 2417-2419)

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภัทรายุวดี หรือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบีเอตริศภัทรายุวดี (พ.ศ. 2419-2456) พระราชบิดาทรงตั้งพระนามตาม “เจ้าหญิงเบียทริซ” พระราชธิดาในสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเจริญศรีชนมายุ (พ.ศ. 2421-2459)

เจ้าจอมมารดาแสง พระมารดา พระองค์เจ้าอิศรวงศ์วรราชกุมาร
เจ้าจอมมารดาแสง (ภาพ : Wikimedia Commons)

อย่างไรก็ตาม พระองค์เจ้าอิศรวงศ์วรราชกุมาร เจริญพระชันษาได้เกือบ 2 ปี ก็สิ้นพระชนม์ เมื่อวันที่ 5 มิถุนายน พ.ศ. 2415 ยังความโทมนัสแก่พระราชบิดาและเจ้าจอมมารดาแสงอย่างยิ่ง

ใน พ.ศ. 2415 รัชกาลที่ 5 ทรงมีพระราชโอรสอีกพระองค์หนึ่ง เป็น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าชาย ประสูติแต่พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทักษิณชา นราธิราชบุตรี (พระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว) ทว่ายังไม่ทันได้เฉลิมพระนามก็สิ้นพระชนม์เสียก่อน

จวบจน พ.ศ. 2417 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชโอรส คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ (พระนามเดิม คือ พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้ากิติยากรวรลักษณ์) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาอ่วม

กรมพระจันทบุรีนฤนาถ จึงทรงเป็นพระราชโอรสพระองค์ใหญ่ในรัชกาลที่ 5 และทรงเป็นต้นราชสกุล “กิติยากร”

อ่านเพิ่มเติม : 

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


 อ้างอิง :

สถาบันพระปกเกล้า. “สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ”.


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 2 พฤษภาคม 2567