กำเนิด “ลูกชุบ” สมัยอยุธยา ต้นตำรับใช้อัลมอนด์ ไม่ใช่ถั่วเขียว!

ลูกชุบ
ลูกชุบชุดน้ำพริกปลาทู ร้านลูกชุบนายคชา (ภาพโดย พัชรพร องค์สรณะคมกุล ใน เส้นทางเศรษฐีออนไลน์, 17 ตุลาคม พ.ศ. 2562)

“ลูกชุบ” (Fruit Shaped Mung Beans) เป็นขนมหวานจากแคว้นอัลการวี (Aigaeve) ของโปรตุเกส เรียกว่า Massapaes ทําจากเม็ดอัลมอนด์ บดกวนกับน้ำตาล ปั้นเป็นรูปต่าง ๆ สําหรับแต่งหน้าเค้ก พ่อค้าชาวโปรตุเกสนำเข้ามายังอยุธยาตั้งแต่สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช

คนที่มีส่วนสําคัญคือ มารีปินยา เดอ กีย์มาร์ (Dona Maria del Pifia) หรือ “ท้าวทองกีบม้า” เชื้อสายญี่ปุ่น-โปรตุเกส ภรรยาเจ้าพระยาวิไชเยนทร์ หรือฟอลคอน (Constantine Phaulkon) ทําหน้าที่ชาววิเสทหรือแม่ครัวประจําราชสํานัก

ลูกชุบ
ลูกชุบชุดต้มยำกุ้ง ร้านลูกชุบนายคชา (ภาพโดย พัชรพร องค์สรณะคมกุล ใน เส้นทางเศรษฐีออนไลน์, 17 ตุลาคม พ.ศ. 2562)

จากพื้นฐานขนมไทยที่เดิมมีเพียง แป้ง น้ำตาล และมะพร้าว ได้เพิ่มไข่ รวมทั้งการอบที่เป็นเทคโนโลยีการอาหารของโปรตุเกส เกิดนวัตกรรมและอาหารใหม่ ๆ เช่น ขนมไข่ ขนมผิง ไข่เต่า หม้อแกง สําปันนี ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง ทองโปร่ง ทองพลุ ทองม้วน สังขยา รวมทั้ง ลูกชุบ ที่ใช้ “ถั่วเขียว” แทนอัลมอนด์ ปั้นเป็นรูปผลไม้ แต้มสี ชุบวุ้น แต่เดิมทํากันเฉพาะในวัง ทําแจกให้เด็ก ๆ ในงานเทศกาล (กมลชนก พูลสวัสดิ์, 2556) ต่อมาแพร่หลายสู่ประชาชนทั่วไป

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


หมายเหตุ : คัดเนื้อหาส่วนหนึ่งจากบทความ “ข้างสำรับไทย : เป็นไทยที่ลำต้นกิ่งก้านใบดอกผล รากเหง้าปะปนหลากเผ่าหลายพันธุ์” เขียนโดย ดร. องค์ บรรจุน ในศิลปวัฒนธรรม ฉบับธันวาคม 2565 [เว้นวรรคคำ ปรับย่อหน้าใหม่ และเน้นคำเพิ่มเติมโดยกองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม]


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 10 เมษายน 2566