| ที่มา | ศิลปวัฒนธรรม ฉบับมกราคม 2565 |
|---|---|
| ผู้เขียน | พานิชย์ ยศปัญญา |
| เผยแพร่ |
ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนถึงช่วงเดือนเมษายนของปีถัดไป เป็นช่วงที่สตรอว์เบอร์รี (strawberry) ออกผล เรื่องราวของสตรอเบอรี่สมัยก่อน ภาพที่เห็นเป็นพืชต้องปลูกบนที่สูง อากาศหนาวเย็น และเป็นการนำเข้าจากต่างประเทศ ภายหลังก็เปลี่ยนเป็นผลผลิตภายในประเทศ
ประเทศไทยแม้ว่าจะมีพื้นที่ปลูกสตรอว์เบอร์รีส่วนใหญ่อยู่ทางภาคเหนือ มีการปลูกสตรอว์เบอร์รีมานานแล้ว แต่ที่ถือว่าเริ่มมีความสำคัญเป็นพืชเศรษฐกิจคือตั้งแต่ปี 2522 เป็นต้นมา เช่น จังหวัดเชียงใหม่เชียงราย และเพชรบูรณ์ และในพื้นที่บางจังหวัดของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เช่น จังหวัดเลย และมีแนวโน้มที่จะปลูกได้ผลดีในพื้นที่สูงของภาคกลาง เช่น แถบบนภูเขาของจังหวัดกาญจนบุรี อุทัยธานี
สตรอว์เบอร์รีในไทยนั้น ชาวอังกฤษที่มาทำงานเกี่ยวกับป่าไม้ในจังหวัดเชียงใหม่เป็นผู้นำต้นสตรอเบอรี่เข้ามาเมื่อประมาณปี 2477 ต่อมาสตรอว์เบอร์รีพันธุ์นี้ถูกเรียกว่าพันธุ์พื้นเมือง เพราะไม่ทราบชื่อพันธุ์ที่แน่นอน ผลมีลักษณะนิ่ม มีขนาดเล็ก สีผลออกเป็นสีปูนแห้ง และให้ผลผลิตต่อพื้นที่ต่ำ ต่อมาหลังจากปี 2522 มีเกษตรกรบางรายพยายามปลูกเป็นการค้าในพื้นที่ใหญ่ๆ แต่ก็ไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร
เมื่อปี 2512 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ได้ทรงก่อตั้งโครงการหลวงซึ่งปัจจุบันใช้ชื่อว่า มูลนิธิโครงการหลวง โดยมี หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี เป็นประธานมูลนิธิ ซึ่งมีวัตถุประสงค์ในการอนุรักษ์ต้นน้ำลำธารของพื้นที่ทางภาคเหนือของประเทศ หยุดยั้งการปลูกฝิ่นของชาวไทยภูเขา โดยหาพืชอื่นทดแทนให้ปลูก และช่วยยกระดับการครองชีพตลอดจนความเป็นอยู่ของชาวไทยภูเขาให้ดีขึ้น
ดังนั้น โครงการวิจัยสตรอเบอรี่จึงเป็นอีกโครงการหนึ่งโดยเริ่มดำเนินการในระหว่างปี 2517-2522 โดยมีมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์เป็นผู้รับผิดชอบโครงการและได้รับทุนวิจัยจากทางฝ่ายงานวิจัยกระทรวงเกษตร ประเทศสหรัฐอเมริกา (Agricultural Research Service ของ USDA) ระหว่างการวิจัยนี้ได้มีการนำสตรอเบอรี่พันธุ์ต่างๆ เข้ามา เพื่อทดลองปลูกตามสถานีทดลองเกษตรที่มีระดับความสูงที่ต่างกัน รวมทั้งศึกษาเรื่องของโรคแมลง การจัดการหลังการเก็บเกี่ยว การบรรจุหีบห่อ และตลอดจนทางด้านของการตลาด
ผลจากการวิจัย ทำให้ได้สตรอว์เบอร์รี พันธุ์ที่สามารถปลูกในพื้นที่กว้าง
สตรอว์เบอร์รีพันธุ์พระราชทาน 80 ได้ถูกคัดเลือกครั้งแรกในฤดูกาลผลิตปี 2555 ที่แปลงทดลองของสถานีวิจัยดอยปุย สังกัดสถาบันค้นคว้าและพัฒนาระบบนิเวศเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ อำเภอเมืองจังหวัดเชียงใหม่ รูปร่างของผลสวยงาม เนื้อผลสีแดงสดใส รสชาติดีมากและมีกลิ่นหอมจัดเมื่อผลสุกเต็มที่
ปัจจุบันมีปลูกสตรอว์เบอร์รีพันธุ์พระราชทาน 80 ในวงกว้าง
แหล่งปลูกสตรอว์เบอร์รีขึ้นชื่ออยู่ที่อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ แต่เมื่อ 2-3 ปีที่ผ่านมา เกษตรกรที่เลย นครพนม สกลนคร ปลูกสตรอเบอรี่ได้ผลดี หรือที่อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา ก็ปลูกสตรอว์เบอร์รีกันมาก รวมถึงที่อำเภอบางคล้า จังหวัดฉะเชิงเทรา
คุณเชาว์ แก้วประสิทธิ์ อยู่บ้านเลขที่ 10/4 หมู่ 4 ตำบลหัวไทร อำเภอบางคล้า จังหวัดฉะเชิงเทรา เกษตรกรผู้ปลูกสตรอว์เบอร์รีเล่าว่า
สาเหตุที่สนใจปลูกสตรอว์เบอร์รีนั้น เมื่อกว่า 10 ปีมาแล้ว ตนเองเคยทำงานอยู่ที่โครงการศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา สมัยนั้นปลูกสตรอเบอรี่ที่โครงการศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อน เมื่อกลับมาทำเกษตรที่บ้านของตนเอง จึงทดลองดู โดยปลูกพันธุ์พระราชทาน 80 ปรากฏว่าได้ผล จึงปลูกต่อเนื่องมา 3 ปีแล้ว
แม้ว่าสตรอว์เบอร์รีปลูกได้ทุกที่ แต่ผลผลิตทางใต้ก็ปลูก ไม่ว่าจะสีสัน ขนาด อาจจะสู้ทางเหนือไม่ได้ แต่รสชาติไม่ต่างกัน
อ่านเพิ่มเติม :
- ทําไมองุ่นเป็นผลไม้ยอดนิยมของไฮโซในยุคสามก๊ก
- เส้นทางของ “แตงโม” ผลไม้ล้มลุกต่างชาติที่เข้ามาในไทย
- ทำไม “ทับทิม” จึงเป็นผลไม้มงคลและเป็นที่นิยมของชาวจีน?
หมายเหตุ : บทความนี้คัดย่อจาก พานิชย์ ยศปัญญา. “สตรอเบอรี่ เมื่อก่อนเหมือนอยู่ไกล ทุกวันนี้อยู่ใกล้ตัวแล้ว” ใน, ศิลปวัฒนธรรม ฉบับเดือนมกราคม 2565
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 27 มกราคม 2565
