โอดะ โนบุนากะ “ขุนพลปีศาจ” ผู้สั่งการสังหารหมู่ที่ “วัดเอ็นเรียคุจิ”

วัดเอ็นเรียคุจิ ที่ โอดะ โนบุนากะ สังหารหมู่
วัดเอ็นเรียคุจิ (ภาพจาก Wikimedia Commons)

โอดะ โนบุนากะ (Oda Nobunaga ค.ศ. 1534-1582) คือไดเมียวคนสำคัญในยุคเซ็นโกคุ อันเป็นยุคที่ญี่ปุ่นแตกแยก ไดเมียวแว่นแคว้นต่างๆ ล้วนแก่งแย่งอำนาจ ท่ามกลางความวุ่นวายนี้ โนบุนากะทยอยกำจัดศัตรู ขยายอำนาจไปเรื่อยๆ จนได้ชื่อว่าเป็นคนแรกที่รวบรวมญี่ปุ่นให้เป็นเอกภาพ แต่นั่นก็ต้องแลกด้วยชีวิตของผู้บริสุทธิ์นับไม่ถ้วน หนึ่งในนั้นคือเหตุการณ์สังหารหมู่ที่ “วัดเอ็นเรียคุจิ”

โอดะ โนบุนากะ ผู้นำ กองทัพ สังหารหมู่ วัดเอ็นเรียคุจิ
โอดะ โนบุนากะ (ภาพจาก Wikimedia Commons)

วัดเอ็นเรียคุจิ (Enryaku-ji) ตั้งอยู่บนเขาฮิเออิ (Hiei) อันศักดิ์สิทธิ์ อยู่ระหว่างเกียวโตกับชิกะ เป็นวัดพุทธมหายาน นิกายเท็นได เป็นหนึ่งในศาสนสถานที่สำคัญในฐานะศูนย์รวมจิตวิญญาณชาวพุทธมานานนับพันปี

วัดเอ็นเรียคุจิ กำเนิดขึ้นใน ค.ศ. 788 โดยนักบวชนามว่า ไซโช (Saicho) ซึ่งก่อตั้งวัดตามพระราชบัญชาของจักรพรรดิคัมมุ (Kammu) เพื่อเป็นสถานที่เฝ้าระวังและป้องกันเมืองหลวง “เฮอังเกียว” (Heian-kyo ปัจจุบันอยู่ในเกียวโต) จากภัยร้ายที่จะบุกรุกจากทางตะวันออกเฉียงเหนือ

จากจุดเริ่มต้นเล็กๆ วัดเอ็นเรียคุจิค่อยๆ เติบโตจนกลายเป็นศูนย์กลางสำนักเท็นได ช่วงที่รุ่งเรืองถึงขีดสุด ว่ากันว่าวัดมีอาณาบริเวณกว้างขวาง มีอาคารกว่า 3,000 หลัง มีพระจำวัดหลายพันรูป และมีชาวบ้านที่ศรัทธาอาศัยอยู่โดยรอบหลายหมื่นคน

วัดนี้ขึ้นชื่อว่าเป็นแหล่งผลิตนักปราชญ์สำคัญของญี่ปุ่น พระที่เคยศึกษาที่นี่มีเช่น ท่านเอไซ (Eisai) ผู้ก่อตั้งสำนักรินไซ ในนิกายเซน ท่านโดเงน (Dogen) ผู้เผยแผ่พุทธศาสนา นิกายเซน ท่านนิชิเร็น (Nichiren) ผู้ก่อตั้งและเผยแผ่พุทธศาสนา นิกายนิชิเร็น เป็นต้น

ในอดีต เป็นเรื่องปกติที่พระจะมีส่วนเกี่ยวพันกับการเมืองและอำนาจ วัดเอ็นเรียคุจิมีกองกำลังของตนเอง คือเหล่า “พระนักรบ” (Sōhei) เป็นพระที่ไม่เพียงศึกษาธรรมะในพุทธศาสนา แต่ยังฝึกฝนทักษะการใช้อาวุธและการต่อสู้ เพื่อปกป้องพุทธศาสนา ปกป้องอาราม รวมทั้งปกป้องอาณาเขตไม่ให้ภยันตรายภายนอกมารุกราน

อันตรายจากภายนอก เป็นได้ทั้งโจรที่ลอบเข้ามาขโมยทรัพย์สินสมบัติมีค่า และเป็นได้ทั้งบรรดาขุนพลนักรบที่รบกวนความสงบของท้องที่ ซึ่งหมายรวมถึง โอดะ โนบุนากะ ไดเมียวผู้ขึ้นชื่อเรื่องความโหดเหี้ยม ถึงขั้นได้รับฉายาว่า “ขุนพลปีศาจ”

กองทัพ โอดะ โนบุนากะ สังหารหมู่ วัดเอ็นเรียคุจิ
กองทัพของโนบุนากะสังหารหมู่พระและชาวบ้านบนเขาฮิเออิ (ภาพจาก Wikimedia Commons)

ปี 1571 โนบุนากะที่แผ่ขยายอำนาจครอบคลุมหลายพื้นที่ในญี่ปุ่น รุกคืบเข้าถึงพื้นที่บริเวณภูเขาฮิเออิ โนบุนากะรู้ดีว่า บรรดาพระนักรบแห่งวัดเอ็นเรียคุจิต่อต้านเขา และอาจบุกโจมตีกองทัพของเขาได้ทุกเมื่อ ประกอบกับความกังวลถึงอำนาจที่มากขึ้นของวัด และความหวาดระแวงว่าวัดจะซ่อนศัตรูของเขาเอาไว้

ในที่สุด โนบุนากะก็ตัดสินใจกำจัด “ภัยคุกคาม” นี้ ด้วยการส่งกองทัพไปล้อมรอบเชิงเขาฮิเออิ วางเพลิงต้นไม้ในป่า เพื่อต้อนคนขึ้นไปบนยอดเขา แล้วไล่รุกขึ้นไป กำลังพลของโนบุนากะฆ่าสิ่งมีชีวิตทุกอย่างที่ขวางหน้า ไม่ว่าจะเป็นเด็ก คนแก่ หรือพระ ล้วนถูกสังหารนับหลายพันชีวิต อาราม บ้านเรือน ทรัพย์สิน ถูกเผาทำลายอย่างย่อยยับราบเป็นหน้ากลอง

ความเงียบสงบและเสียงสวดมนต์ถูกแทนที่ด้วยเสียงกรีดร้องโหยหวนเจ็บปวด หมอกลอยอ้อยอิ่งตามธรรมชาติถูกแทนที่ด้วยควันและเถ้าถ่านจากเปลวเพลิงที่เผาทำลายทุกอย่างบนภูเขาฮิเออิให้มอดไหม้ไม่เหลือซาก

การสังหารหมู่ที่วัดเอ็นเรียคุจิ เป็นเหตุการณ์สำคัญในประวัติศาสตร์ญี่ปุ่นที่ยิ่งย้ำภาพ โอดะ โนบุนากะ ในแง่ความโหดร้าย แม้เขาจะได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้รวบรวมญี่ปุ่นให้เป็นปึกแผ่นคนแรกก็ตาม

ส่วนวัดเอ็นเรียคุจิหลังจากถูกทำลายเรียบ ก็มีการฟื้นฟูบูรณะขึ้นใหม่ในราวปี 1595 และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกโดยองค์การยูเนสโก ในปี 1994

อ่านเพิ่มเติม:

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


อ้างอิง:

“Mt.Hiei-zan Enryaku-ji Temple”. https://kyoto.travel/en/shrine_temple/126.html. Accessed 28 February 2024.

Mark Cartwright. “Enryakuji”. https://www.worldhistory.org/Enryakuji/. Accessed 28 February 2024.


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 28 กุมภาพันธ์ 2567