31 ม.ค. กำเนิด “โทกุงาวะ อิเอยาสุ” ขุนพลชนะสงครามซามูไรที่ยิ่งใหญ่นำญี่ปุ่นสู่ยุคเอโดะ

ภาพวาด โทกุงาวะ อิเอยาสุ ช่วงต้น ยุคเอโดะ — ภาพวาด โทกุงาวะ อิเอยาสุ ในช่วงต้นยุคเอโดะ วาดโดย Kanō Tannyū (ภาพจาก wikimedia.org/public domain)

ผู้เขียน	กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม
เผยแพร่	วันพุธที่ 31 มกราคม พ.ศ.2567

31 มกราคม ค.ศ. 1542 กำเนิด “โทกุงาวะ อิเอยาสุ” ขุนพลชนะสงครามซามูไรที่ยิ่งใหญ่ นำญี่ปุ่นสู่ “ยุคเอโดะ”

ในประวัติศาสตร์หน้าหนึ่งของญี่ปุ่นมียุคสมัยแห่งความขัดแย้งภายในแผ่นดิน แคว้นต่างๆ ขับเคี่ยวกันหมายจะเป็นใหญ่ครอบครองใต้หล้า เรียกยุคสมัยนั้นว่ายุคเซ็นโงกุ (Sengoku-jidai) หรือที่รู้จักกันว่ายุคสงครามซามูไร ยุคสมัยนี้สร้างนักรบและขุนพลที่เป็นตำนาน โดยเฉพาะขุนพลชื่อดัง อาทิ โอดะ โนบุนางะ, โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ และเป็น โทกุงาวะ อิเอยาสุ ขุนศึกผู้นำแผ่นดินเข้าสู่ “ยุคเอโดะ” และปฐมโชกุนตระกูลโทกุงาวะ

อิเอยาสุ ขุนศึกผู้ทำให้ตระกูลสามารถครองแผ่นดินอย่างยาวนานเกิดวันที่ 31 มกราคม ค.ศ. 1542 (บางแห่งอ้างอิงว่า 1543) ในครอบครัวนักรบท้องถิ่นแคว้นมิกาวะ (ปัจจุบันคือจังหวัดไอจิ) ชีวิตในวัยเด็กมีสภาพไม่ค่อยดีนัก ถูกควบคุมและเป็นเครื่องมือในเกมการเมืองโดยผู้นำแคว้น และต้องถูกควบคุมโดยผันแปรไปตามกระแสขั้วอำนาจที่เหนือกว่าในช่วงนั้น

กระทั่งเขาได้ขึ้นมามีอำนาจ และควบคุมกองทัพด้วยตนเองในช่วง ค.ศ. 1582 โอดะ โนบูนางะ ถูกลอบสังหารโดยขุนพลคนสนิทของเขา อิทธิพลของโอดะที่มีต่ออิเอยาสุและญี่ปุ่นจบสิ้นลง

หลังจากนั้น โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ ได้ขึ้นปกครองญี่ปุ่น บุตรชายคนที่สองของโอดะ จึงขอความช่วยเหลือจากอิเอยาสุ นั่นจึงก่อให้เกิดสงครามระหว่างกองทัพฮิเดโยชิกับกองทัพอิเอยาสุ ในสมรภูมิโคะมะกิและนะงะกุเตะในปี 1584 จนต้องมีการเจรจาสงบศึกกันทั้งสองฝ่าย กระนั้นทั้งโทโยโทมิ ฮิเดโยชิ และโทกุงาวะ อิเอยาสุ ต่างระแวงกันมาตลอด

จนใน ค.ศ. 1598 โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ ถึงแก่อสัญกรรม แต่ก่อนหน้าการอสัญกรรม เขาแต่งตั้งไดเมียวที่มีกำลังพลมากในขณะนั้นทั้ง 5 คน เป็นผู้สำเร็จราชการแทนบุตรชายที่เวลานั้นอายุ 5 ขวบ หนึ่งในนั้นคือ อิเอยาสุ นั่นทำให้ อิชิดะ มิตสึนาริ นักรบคนสนิทของฮิเดโยชิ ไม่ไว้ใจในตัวอิเอยาสุ ที่อาจจะใช้ช่วงเวลานั้นขึ้นครองอำนาจแทน จึงเกิดการแบ่งพวกออกเป็นสองฝ่าย ได้แก่ฝ่าย กองทัพตะวันตก ที่นำโดยมิตสึนาริ กับฝ่าย กองทัพตะวันออก ของอิเอยาสุ สถานการณ์นำมาสู่ “สงครามเซกิงาฮาระ” ในวันที่ 20 ตุลาคม ปี 1600

สงครามครั้งนั้น กองทัพของมิตสึนาริ เผชิญหน้ากองกำลังอิเอยาสุ สงครามเปิดฉากขึ้นเมื่อเวลาประมาณ 08.00 น. ในช่วงแรกกองทัพของอิเอยาสุเป็นฝ่ายเสียเปรียบ มิตสึนาริส่งสัญญาณให้ โคมายะคาว่า ฮิเดอากิ ขุนพลคนสำคัญของกองทัพบุกเข้าโจมตี แต่ฮิเดอากิกลับไม่เคลื่อนพล อิเอยาสุเริ่มกังวลว่ารายงานที่เขาได้รับมาก่อนหน้านี้ว่าฮิเดอากิจะแปรพักตร์มาเข้าฝั่งเขานั้นไม่อาจเป็นความจริง

ทางด้านอิเอยาสุที่เสียเปรียบก็สั่งทหารกลุ่มหนึ่งยิงปืนไฟใส่กองทัพฮิเดอากิ เพื่อดูปฏิกิริยาความเคลื่อนไหว ผลตอบรับคือกองทัพของฮิเดอากิเข้าโจมตีด้านข้างกองทหารของ โอตานิ โยชิสุกุ ซึ่งเป็นหนึ่งในกองกำลังฝั่งของมิตสึนาริ จึงเกิดความชุลมุนกันขึ้น กองกำลังหลายกลุ่มเริ่มแสดงธาตุแท้ตามกันมาทำให้กองทัพโอตานิของฝ่ายตะวันตกถูกโจมตีจากหลายด้าน โอตานิผู้มีโรครุมเร้าและทุพพลภาพ ออกมาจากเกี้ยวหามแล้วร้องขอให้ผู้ติดตามจบชีวิตเขาลง

เมื่อพันธมิตรที่สำคัญของมิตสึนาริไม่ได้รบเต็มที่ กองทัพที่มาจากหลายฝ่ายของมิตสึนาริก็เริ่มแตกกระจาย และสุดท้ายก็พ่ายแพ้ไป จากนั้นมิตสึนาริถูกจับและประหารชีวิต สงครามในครั้งนั้นนับเป็นสงครามการสู้รบของซามูไรที่ยิ่งใหญ่ครั้งสุดท้าย ถือเป็นการปิดฉากสงครามแห่งยุคเซ็นโงกุ พร้อมกับการเริ่มต้น “ยุคเอโดะ” ตามชื่อเมืองหลวงของยุค (ปัจจุบันคือกรุงโตเกียว)

ฝ่ายอิชิดะสูญเสียกำลังพลรวมแล้วไม่ต่ำกว่า 3 หมื่นนาย ฝั่งอิเอยาสุไม่มีตัวเลขที่แน่ชัด แต่เชื่อว่าน้อยกว่านั้นมาก

โทกุงาวะ อิเอยาสุ ขึ้นเป็นโชกุนในปี 1603 ตระกูลนี้ครอบครองตำแหน่งการปกครองแผ่นดินไปถึงปี 1868 กุมอำนาจมากกว่า 200 ปี

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่