| ผู้เขียน | กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม |
|---|---|
| เผยแพร่ |
ปลาย ค.ศ. 2022 นักโบราณคดีอิสราเอลพบ “หวีเสนียด” โบราณ ทำจากงาช้าง พร้อมจารึกที่เขียนด้วย อักษรแทนเสียง (Alphabet) แบบเต็มประโยคที่สมบูรณ์และเก่าแก่ที่สุด
นักโบราณคดีค้นพบหวีโบราณที่เมือง Tel Lachish ประเทศอิสราเอล มีอายุสืบย้อนไปเมื่อประมาณ 3,700 ปีที่แล้ว แต่ไฮไลท์สำคัญคือ บนหวีมีรูปประโยคแบบเต็ม ๆ จาก “อักษรแทนเสียง” (อักษรที่ประสมกันแล้วได้เสียงหรือคำใหม่ ไม่ใช่อักษรคำหรือสัญลักษณ์แบบเฮียโรกลิฟิกหรือศัพท์ในภาษาจีน – ผู้เขียน) ที่เก่าแก่ที่สุด ประโยคดังกล่าวเป็นคำในภาษาคานาไนต์ (Canaanite) หรือคานาอัน อักษรแทนเสียงกลุ่มแรก ๆ ของโลก
คำจารึกมีลักษณะของบทสวดและคำปลุกใจ ให้ผู้ใช้หวีผมและเคราเพื่อกำจัด “เหา” เมื่อแปลประโยคดังกล่าวที่ประกอบด้วยอักษร 17 ตัว สามารถถอดความได้ว่า
“ของา (ช้าง) นี้จงขุดรากถอนโคนเจ้าเหาให้สูญสิ้นไปจากเส้นผมและเครา”
แทบไม่ต้องสงสัยเลยว่า นี่คือหวีเสนียดพร้อม “คาถาปัดเป่าเหา” โบราณ ของดินแดนปาเลสไตน์ ซึ่งเป็นพื้นที่ระหว่างอารยธรรมโบราณระดับโลกอย่างอารยธรรมลุ่มแม่น้ำไนล์กับเมโสโปเตเมีย
ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า การค้นพบนี้จุดประกายความเข้าใจใหม่ ๆ เกี่ยวกับการใช้อักษรแทนเสียงภาษาคานาไนต์ (Canaanite alphabet) ในยุคแรก ๆ ของมนุษยชาติ มันคือมรดกที่ถูกประดิษฐ์ขึ้นเมื่อประมาณ 1,800 ปีก่อนคริสตกาล (3,800 ปีที่แล้ว) และกลายเป็นรากฐานของระบบอักษรแทนเสียงรุ่นถัด ๆ มาทั้งหมด ตั้งแต่อักษรในภาษาฮีบรู อาหรับ กรีก ละติน และอักษรซีริลลิก (ภาษากลุ่มสลาวิกในยุโรปตะวันออก)
ถ้อยคำในประโยคข้างต้นบ่งชี้ว่า ผู้คนในยุคโบราณต้องเผชิญปัญหาจากตัวเหาที่ตามรังควานพวกเขาในชีวิตประจำวัน นักโบราณคดียังเผยว่า ได้พบหลักฐานสำคัญเป็น “ซากเหา” บนหวีจากการส่องด้วยกล้องจุลทรรศน์ด้วย
เห็นได้ชัดว่า หวีเสนียด ตอบแทนผู้ใช้ได้อย่างเยี่ยมยอดเลยทีเดียว หรือเป็นเพราะ “คาถาปัดเป่าเหา” บนหวีกันนะ !?
Tel Lachish คือแหล่งโบราณคดีทางตอนใต้ของอิสราเอล หวีถูกขุดพบที่นั่นตั้งแต่ปี 2016 แล้ว แต่จารึกเพิ่งถูกค้นพบเมื่อปลายปี 2022 ส่วนหนึ่งเพราะหวีมีขนาดเล็กจิ๋วมาก ๆ คือ 3.5 X 2.5 เซนติเมตรเท่านั้น โดยด้านหนึ่งมีซี่ละเอียดจำนวน 14 ซี่ เชื่อว่าใช้สำหรับสางเหาและไข่เหา ส่วนอีกด้านเป็นซี่ห่างจำนวน 6 ซี่ สำหรับสางผมที่พันกันยุ่งเหยิง กระทั่งศาสตราจารย์แห่งมหาวิทยาลัยฮีบรูแห่งอิสราเอลสังเกตเห็นข้อความเล็ก ๆ อันเลือนลางจารึกอยู่บนหวี จึงทำการตรวจสอบอย่างละเอียด ก่อนนำเสนอการค้นพบลงตีพิมพ์ในบทความของวารสารโบราณคดีแห่งเยรูซาเลม
โยเซฟ การ์ฟิงเกล (Yosef Garfinkel) นักโบราณคดีจากมหาวิทยาลัยฮีบรู หนึ่งในผู้วิจัยและค้นคว้ากล่าวกับ The Associated Press ว่า แม้จะพบโบราณวัตถุจำนวนมากที่มีอักษรคานาไนต์ตลอดหลายปีที่ผ่านมา แต่นี่คือ “ประโยคสมบูรณ์” ที่เก่าแก่ที่สุดจากที่เคยค้นพบกันมาเลย การค้นพบจดหมายเหตุไม่กี่ฉบับก่อนหน้ามักเป็นเพียงคำบอกตำแหน่งที่ตั้งต่าง ๆ ไม่ได้ช่วยต่อยอดหรือขยายความเข้าใจเกี่ยวกับวิถีชีวิตของชาวคานาอันโบราณแต่อย่างใด แน่นอนว่าข้อมูลแบบนั้นไม่เพียงพอต่อการศึกษา
แต่การค้นพบเล็ก ๆ นี้กลับจุดประกายสิ่งที่ยิ่งใหญ่ โดยเฉพาะประเด็นการถกเถียงเกี่ยวกับสังคมยุคโบราณ เพราะหวีถูกค้นพบบริเวณพระราชวังและเขตวิหารของเมืองโบราณ เมื่อจารึกกล่าวถึงหนวดเครา และเหา ทำให้บ่งชี้ได้ว่ามีเพียงบุรุษผู้มั่งคั่ง ชนชั้นสูง หรือนักบวชเท่านั้น ที่สามารถอ่านออกเขียนได้ รวมถึงพวกเขาคงนิยมไว้เครามากกว่าโกนมันให้เกลี้ยงเกลา แม้จะแลกมาด้วยปัญหาเหาจอมป่วนก็ตาม
การ์ฟิงเกล กล่าวด้วยว่า “มัน (โคตร) เป็นข้อความที่แสดงถึงความเป็นมนุษย์เลย แสดงให้เราเห็นว่าจะคนหรือเหาก็ไม่ได้เปลี่ยนไปเลยจริง ๆ”
ชาวคานาอันเป็นกลุ่มชนที่พูดภาษากลุ่มเซมิติกโบราณ (Ancient Semitic language) ภาษาของพวกเขาเกี่ยวพันอย่างใกล้ชิดกับภาษาฮีบรู อาหรับ และอราเมอิกสมัยใหม่ พวกเขาอาศัยอยู่ในดินแดนตลอดแนวชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียนตะวันออก นักวิชาการส่วนใหญ่เชื่อว่า ชนกลุ่มนี้พัฒนาระบบการเขียนตัวอักษรแบบแทนเสียงเป็นครั้งแรกด้วย นี่คือความโดดเด่นของชาวคานาอันท่ามกลางอารยธรรมยุคแรกเริ่มทั้งหลายที่ประดิษฐ์คำและตัวอักษรขึ้นมาเช่นกัน แต่รูปประโยคจากอักษรแทนเสียงแบบสมบูรณ์ที่สุดเกิดขึ้นในหมู่พวกเขาก่อนอารยธรรมอื่น
ฟีลิกซ์ ฮอล์ฟมาเยอร์ (Felix Höflmayer) นักโบราณคดีชาวออสเตรีย ผู้เชี่ยวชาญในยุคนั้น (ไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของบทความที่เผยแพร่ในวารสาร) กล่าวว่า ข้อสรุปดังกล่าวยังไม่เป็นที่ยุติ เพราะ “เรามีจารึกตัวอักษรแทนเสียงยุคแรกที่ยังชัดเจนไม่เพียงพอจากที่รู้จักกันในปัจจุบัน” แต่ “แต่ตัวอักษร 17 ตัว ที่ถูกจารบนวัตถุชิ้นเดียวนั้นน่าทึ่งมาก”
ฮอล์ฟมาเยอร์ เสริมว่า การค้นพบนี้มีความสำคัญอย่างมาก เพราะมันช่วยบอกพิกัดว่า Tel Lachish อาจเป็นศูนย์กลางของการพัฒนาอักษรแทนเสียงยุคแรกเริ่มจริง ๆ
อ่านเพิ่มเติม :
- สุดยอดการค้นพบ 10 หลักฐาน “โบราณคดี” เปลี่ยนโลก
- อียิปต์โบราณ ใช้ปัสสาวะรดเมล็ดข้าว การทดสอบตั้งครรภ์เก่าแก่ที่สุดในโลก
- ถอดความหมายภาพสลักวัง “กษัตริย์อัสซีเรียน” ฤๅเป็นอาคมปกป้องสุสาน ?
อ้างอิง :
BBC NEWS ไทย. “คาถาไล่เหา” บนหวีเสนียด คือประโยคเก่าแก่ที่สุดที่เขียนด้วยอักษรแทนเสียง. 12 พฤศจิกายน 2565. จาก https://www.bbc.com/thai/articles/c1dem908ykvo
Elenor H. Reich, AP News. Israel archaeologists find ancient comb with ‘full sentence’. November 9, 2022. From https://apnews.com/article/science-health-middle-east-jerusalem-israel-e5c30f07e0c8ffe041cd6bd2d44c1d80
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 9 สิงหาคม 2566
