กัมพูชา ประเทศที่ถูกถล่มด้วยระเบิดมากที่สุดในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ

ผู้ลี้ภัยชาว กัมพูชา ที่ได้รับผลกระทบจากสงคราม ในค่ายผู้ลี้ภัย จังหวัดตราด (ภาพจาก หนังสือราชการุณย์, สภากาชาดไทย 2537)

แม้สงครามเย็นในภูมิภาคนี้จะจบลงแล้วหลายสิบปี แต่ยังคงมี ระเบิด ตกค้างอยู่ใน กัมพูชา มหาศาล ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตของชาวกัมพูชาจำนวนไม่น้อย และทำให้กัมพูชาเป็นประเทศที่ถูกโจมตีด้วย “ระเบิด” มากที่สุดในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ

“สังคมไทยควรรับรู้หรือไม่ว่าคนลาว เขมร และเวียดนามคิดอย่างไรในกรณีที่ประเทศไทยเคยเป็นฐานทัพให้สหรัฐอเมริกาไปทิ้งระเบิดหลายล้านตันในประเทศของเขาในช่วงสงครามเวียดนาม? และทุกวันนี้ก็ยังไม่สามารถกู้ซากระเบิดจำนวนมหาศาลที่ฝังอยู่ใต้ดินได้หมด…”

Advertisement

นั่นคือ บางส่วนในคำนำ ที่อาจารย์พวงทอง ภวัครพันธุ์ เขียนเปิดประเด็นไว้ในหนังสือของตนเอง ที่ชื่อว่า “สงคราม การค้า และชาตินิยม ในความสัมพันธ์ไทย-กัมพูชา” (จัดพิมพ์โดยมูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, ภาควิชาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ (สนับสนุนโดยกองทุนสอดแสง วัฒนานันท์) คณะรัฐศาสตร์ จุฬาฯ และมูลนิธิโตโยต้าประเทศไทย, พฤศจิกายน 2552)

ก่อนขยายความต่อไปในหนังสือฉบับเดียวกันนั้นว่า

“เมื่อกัมพูชาเป็นเอกราชจากฝรั่งเศสในปี พ.ศ. 2497 (ค.ศ. 1954) แต่ก็ไม่สามารถหลีกเลี่ยงการเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของสงครามเย็นในภูมิภาคนี้ แม้ว่าสมเด็จนโรดม สีหนุ ผู้นำประเทศในขณะนั้นจะดำเนินนโยบายเป็นกลางก็ตาม แต่ความพยายามจะรักษาความเป็นอิสระจากการแทรกแซงของประเทศเพื่อนบ้านและมหาอำนาจกลับทำได้ยากยิ่ง

เมื่อสหรัฐอเมริกาเข้าสู่สงครามเวียดนามในต้นทศวรรษ 1960s สหรัฐฯ ก็เริ่มรุกล้ำดินแดนกัมพูชา โดยระหว่างปี พ.ศ. 2508-2516 (ค.ศ. 1965-1973) เครื่องบินทิ้งระเบิด B-52 ของสหรัฐฯ จากฐานทัพในไทย เริ่มออกปฏิบัติการลับทิ้งระเบิดในภาคตะวันออกของลาวและกัมพูชา เพื่อมุ่งทำลายที่หลบภัยของพวกเวียดกง

ประมาณว่าสหรัฐฯ ได้ทิ้งระเบิดในกัมพูชาถึง 2,756,941 ตัน ใน 113,716 จุด ผู้คนนับแสนเสียชีวิต

จำนวนระเบิดที่ทิ้งในกัมพูชาแห่งเดียวนี้มากกว่าที่ฝ่ายสัมพันธมิตรใช้ตลอดช่วงสงครามโลกครั้งที่สองเสียอีก ซึ่งมีปริมาณ 2 ล้านตัน กัมพูชาจึงเป็นประเทศที่ถูกถล่มด้วยระเบิดมากที่สุดในประวัติศาสตร์มนุษยชาติก็ว่าได้” [1] (จัดย่อหน้าใหม่และสั่งเน้นคำโดยกองบรรณาธิการ)

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


เชิงอรรถ :

[1] ข้อมูลล่าสุดนี้มาจากการที่ในปี พ.ศ. 2543 ประธานาธิบดีบิล คลินตัน ได้เปิดเผยข้อมูลการทิ้งระเบิดในอินโดจีนเพื่อเป็นของขวัญสำหรับการเยือนเวียดนาม ด้วยหวังว่าข้อมูลดังกล่าวจะสามารถช่วยเหลือภารกิจทำลายระเบิดที่ยังคงฝังอยู่ใต้ดินในอินโดจีนจำนวนมหาศาล ที่กลายเป็นอุปสรรคสำคัญต่อการฟื้นฟูเศรษฐกิจของอินโดจีนและยังคร่าชีวิตชาวบ้านอยู่เป็นประจำ จากข้อมูลดังกล่าวพบว่า การทิ้งระเบิดในกัมพูชานั้นมีจำนวนมากกว่าที่เคยประมาณการไว้ และเริ่มขึ้นตั้งแต่สมัยประธานาธิบดีลินดอน จอห์นสัน ไม่ใช่เริ่มสมัยนิกสัน ดู Taylor Owen and Ben Kiernan, “Bombs over Cambodia,” The Walrus, (October 2006): 62-69.


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 22 มิถุนายน 2564