“ผัดฉ่า” คำว่าฉ่าไม่ได้มาจากเสียงกระทะ แล้วมาจากอะไร?

ผัดฉ่าปลากะพง (ภาพจาก : matichonacademy)

ผู้เขียน	ปดิวลดา บวรศักดิ์
เผยแพร่	วันพุธที่ 30 เมษายน พ.ศ.2568

“ผัดฉ่า” เป็นอาหารรสชาติเข้มข้น ที่มีผักกลิ่นฉุนมากมายเข้ามาเติมเสริมให้ถึงเครื่อง ไม่ว่าจะเป็นมะกรูด โหระพา กะเพรา กระชาย เม็ดพริกไทยสด มักผัดกับเนื้อสัตว์ที่มาจากท้องทะเล เช่น กุ้ง หมึก ปลา ทำเป็นกับข้าวกินคู่กับข้าวสวยหอม ๆ ร้อน ๆ หรือรังสรรค์เป็นเมนูสปาเก็ตตี้ก็อร่อยใช่เล่น

ผักวัตถุดิบประกอบเมนู (ภาพจาก : เส้นทางเศรษฐี)

หลายคนคงจะคิดว่า “ฉ่า” น่าจะมาจากเสียงกระทะที่ผัดวัตถุดิบให้เกลือกกลิ้งไปมาในกระทะจีนบางเฉียบ พร้อมกับไฟที่ลุกโชน แต่ “กฤช เหลือลมัย” คอลัมนิสต์เรื่องอาหารของศิลปวัฒนธรรมกลับได้ข้อมูลที่ต่างไปจากเดิม

เขาบอกในนิตยสารศิลปวัฒนธรรม เดือนมกราคม 2568 ว่า หลังจากได้คุยกับ อ. นิธิวุฒิ ศรีบุญชัยชูสกุล ผู้ถนัดเขียนอักษรพู่กันจีนและรอบรู้ภาษา-วัฒนธรรมจีน ก็ได้ทราบว่า

คำจีนแต้จิ๋วที่ใช้เรียกการผัด ทอด หรือคั่วอาหารในกระทะ คือ “ช่า” (炒-จีนกลางอ่านว่าเฉ่า)

ก่อนจะอธิบายต่อว่า “ผมคิดว่า คำอธิบายน่าจะมีความเป็นเหตุเป็นผลมากกว่า คือเดิมเราคงไม่ได้เรียกผัดฉ่าเพราะเสียงผัดที่ดังฉี่ฉ่าในกระทะหรอก

แต่เราเรียกตามทักษะวิธีการที่พ่อครัวจีนแต้จิ๋วประกอบสร้างอาหารจานนี้ขึ้นมาต่างหาก

และเมื่อเวลาผ่านไปนานเข้า ผัดช่าจานร้อนนี้ก็ถูกปรับเปลี่ยนเครื่องปรุงให้ออกเผ็ดถูกลิ้นคนไทย พร้อมๆ กับความหมายดั้งเดิมของชื่อเรียกก็ค่อยๆ ลืมเลือนกันไป”

เป็นอีกหนึ่งสมมติฐานที่เป็นไปได้อยู่ไม่น้อย

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่