| ผู้เขียน | ปดิวลดา บวรศักดิ์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
“เสี่ย” เป็นคำคุ้นเคยที่เห็นและใช้ในชีวิตประจำวัน มักจะปรากฏกับรูปประโยคที่ใช้เรียกผู้ชายที่ดูมีฐานะ คนไทยใช้คำว่าเสี่ย จนชินถึงขั้นที่หลายคนคิดว่าคำนี้น่าจะเป็นคำไทย แต่ที่จริงแล้วคำนี้มีที่มาจากภาษาจีนแต้จิ๋วและมีรากฐานมาจากภาษาจีนกลาง
“เสี่ย” เป็นคำแต้จิ๋วที่มารากฐานมาจากคำว่า “เส้อ” ของภาษาจีนกลาง โดยคำนี้ปรากฏการใช้มาตั้งแต่ยุครัฐศึกหรือ “จ้านกว๋อ” (475-221 ปีก่อน ค.ศ.) ซึ่งเป็นยุคสมัยที่จีนยังแตกแยกโดยมีรัฐใหญ่ ๆ ไม่กี่รัฐทำศึกกันเพื่อแย่งชิงอำนาจ
คำว่า “เส้อ” ในสมัยนั้นมักใช้เรียกแทนบรรดาผู้ที่เป็นขุนนาง โดยเรียกว่า “เส้อเหญิน” หรือ “เส้อเหริน” (舍人) หมายถึง ผู้มีฐานะและยศศักดิ์
“เส้อเหญิน” ถูกใช้เรียกแทนบรรดาผู้มีศักดิ์และฐานะมาเป็นเวลานาน จะมีการเปลี่ยนแปลงไปบ้างในบางสมัยก็ตรงที่ว่าบางราชวงศ์จะใช้เรียกแทนขุนนางที่มีตำแหน่งเฉพาะในบางตำแหน่งเท่านั้น ซึ่งการเรียกแบบนี้ทำให้จีนในบางช่วงมีการใช้คำดังกล่าวแตกต่างกันไป
กระทั่ง “ราชวงศ์ซ่ง” (ค.ศ. 960-1279) และราชวงศ์หยวน ได้นำมาใช้เรียกแทนบรรดาบุตรหลานของเหล่าขุนนางและผู้ดีทั้งหลาย คล้ายกับคำว่า “กงจื่อ” (公子) ในภาษาจีนกลาง หรือ กงจื๊อ ในภาษาจีนแต้จิ๋วที่แปลว่า “คุณชาย” นั่นเอง
เมื่อคำว่า “เส้อเหญิน” เริ่มแพร่กระจายในวงกว้าง ผู้คนมากมายจึงหยิบยกไปใช้เรียกแทนคนที่มีฐานะและชาติตระกูลที่ดีและสูง ไม่จำเป็นว่าจะต้องเป็นขุนนางเหมือนแต่ก่อน โดยเฉพาะช่วงระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์จีนอ่อนแอหรือปลายราชวงศ์ชิง (ค.ศ. 1644-1911) คำเหล่านี้ก็กลายมาใช้เรียกแทนบุตรหลานชายของเศรษฐีที่ร่ำรวยจากการค้าขาย
ประเพณีนี้ได้รับความนิยมในประเทศจีน กระทั่งชาวจีนบางส่วนได้อพยพมาไทยก็ยังปฏิบัติกันอย่างต่อเนื่อง ทำให้คำว่า “เส้อเหญิน” ซึ่งต่อมาแปรเปลี่ยนเป็นคำว่า “อาเส้อ” (ภาษาจีนกลาง) หรือ “อาเสี่ย” (ภาษาแต้จิ๋ว) เป็นที่นิยมในไทยเช่นกัน
อ่านเพิ่มเติม :
- ด่าแบบจีน “เก๋าเจ้ง-บ่มิไก๊” ถึง “เฮงซวย-ฮวนนั้ง” ส่องความเป็นมาคำจีนสยามเชิงดูถูก
- “เซียงกง/เชียงกง-แหล่งขายของเก่า” คำจีนที่ไทยยืมใช้จนความหมายไกลจากเค้าเดิม?
อ้างอิง :
วรศักดิ์ มหัทธโนบล. “คำจีนสยาม : เสี่ย.” มติชนสุดสัปดาห์ 26, ฉ. 1,327 (มกราคม
2549): 39.
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 4 กรกฎาคม 2566
