“ซุ้มประตูจิ่งเต๋อ” โบราณวัตถุสำคัญที่(เคย)จางหายในหน้าประวัติศาสตร์จีน

ซุ้มประตูจิ่งเต๋อ ที่ เหลียงซือเฉิง วิจารณ์ หลังถูก รื้อถอน
ซุ้มประตูจิ่งเต๋อ

“ซุ้มประตูจิ่งเต๋อ” หรือซุ้มประตูแห่งถนน “จิ่งเต๋อ” (景德街牌楼) เป็นซุ้มประตูจีนที่สร้างขึ้น และเคยตั้งอยู่บริเวณฟูเฉิงเหมิน ย่านหนึ่งใน เมืองปักกิ่ง สมัยราชวงศ์หมิง ตั้งแต่เกือบ 500 ปีก่อน เป็นโบราณวัตถุขนาดใหญ่ ที่เป็นส่วนหนึ่งของศาลบูชาบูรพกษัตริย์ ในยุคราชวงศ์หมิง

ทว่า ใน ค.ศ. 1953 ในยุคสาธารณรัฐประชาชนจีน (ค.ศ. 1949-ปัจจุบัน) รัฐบาลกลับมีคำสั่งให้รื้อซุ้มประตูจิ่งเต๋อ เนื่องจากรัฐต้องการขยายถนนเพื่อความก้าวหน้าของประเทศ รวมถึงกระแสการเมืองขณะนั้น ที่การต่อต้านวัฒนธรรมโบราณเริ่มคุกรุ่น

ถึงแม้ว่าบรรดาสถาปนิก รวมถึง “เหลียงซือเฉิง” (梁思成) บิดาแห่งวงการสถาปัตยกรรมสมัยใหม่ของจีนจะพยายามต้านทานกระแสความคิดดังกล่าว และให้เหตุผลด้านการอนุรักษ์ผังเมืองในการต่อสู้ เพื่อให้รัฐบาลจีนรักษาซุ้มประตูนี้ไว้ เพื่อเป็นเอกลักษณ์ของปักกิ่งแล้วก็ตาม ทว่าไม่สามารถต้านทานกระแสในตอนนั้นได้

เมื่อเป็นเช่นนี้ จึงทำให้ เหลียงซือเฉิง เอ่ยถึง “ซุ้มประตูจิ่งเต๋อ” ซึ่งเปรียบเสมือนความสวยงาม ที่รอวันสิ้นสุดลงไว้ว่า “พระอาทิตย์ยามใกล้ตกดิน แม้จะสวยงามที่สุด แต่นั่นคือเวลาที่จะต้องจบลงในไม่ช้า”

อย่างไรก็ตาม ซุ้มประตูดังกล่าวได้รับการขนานนามจากสถาปนิกคนดังว่า เป็นซุ้มประตูที่สวยงามที่สุดในปักกิ่ง และความพยายามดังกล่าวของเขาก็ไม่สูญเปล่า

เพราะต่อมา รัฐบาลจีนได้นำซุ้มประตูนี้มาซ่อมแซม หลังจากเก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑ์สถาปัตยกรรมจีนโบราณ และนำมาตั้งไว้ในโถงต้อนรับของพิพิธภัณฑ์เมืองหลวง, ปักกิ่ง เพื่อบอกเล่าเรื่องราวในอดีตของนครหลวงแห่งนี้อีกครั้ง

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


อ้างอิง :

นิธิพันธ์ วิประวิทย์. ระหว่างบรรทัด สถาปัตย์แดนมังกร. กรุงเทพฯ: มติชน, 2562.


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ (แบบเว็บไซต์) ครั้งแรกเมื่อ 7 กุมภาพันธ์ 2567