| ผู้เขียน | อัศวัตถามา |
|---|---|
| เผยแพร่ |
ชมประติมากรรมสิบสองจอมทัพ หรือ “จูนิ ชินโช” (Juni Shinsho) ศิลปวัตถุโบราณ งานสลักไม้รูปแม่ทัพแห่งสวรรค์ทั้ง 12 องค์ของญี่ปุ่น
จูนิ ชินโช (十二神将) หรือ “จูนิเทน” (十二天) เป็นเทพในความเชื่อทางพระพุทธศาสนานิกายมหายานของญี่ปุ่น คำว่า “จูนิ” (十二) แปลว่า 12 คำว่า “ชินโช” (神将) แปลว่า นายพล หรือจอมทัพ ส่วน “เทน” (天) แปลว่า สวรรค์ คำเดียวกับ “เทียน” ในภาษาจีนนั่นเอง
สิบสองจอมทัพนั้นเป็นผู้ปฏิญาณตนรับใช้ “พระยาคุชิ” (Yakushi) หรือภาษาสันสกฤต คือ “พระไภษัชยคุรุ” (Phaisajyaguru) พระพุทธเจ้าอีกองค์ในนิกายมหายานที่ญี่ปุ่นรับมาจากจีน ซึ่งในดินแดนไทยเองก็เคยมีการนับถือพระไภษัชยคุรุอย่างแพร่หลายในอดีตเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 18 จากวัฒนธรรมเขมรโบราณ
พระนามของ พระไภษัชยคุรุ หมายถึง “ผู้เป็นบรมครูแห่งโอสถ” หรือครูแห่งยา พระยาคุชิในญี่ปุ่นจึงมีอิทธิฤทธิ์ในเรื่องการรักษาเยียวยาและปัดเป่าโรคภัยไข้เจ็บทั้งปวง ในที่นี้หมายรวมถึงความเจ็บป่วยทั้งทางร่างกายและจิตใจ
จูนิ ชินโชในฐานะผู้รับใช้พระยาคุชินั้นยังมีบทบาทในการเป็น “เทพผู้พิทักษ์” ด้วย คือมีความคล้าย “ท้าวโลกบาล” ผู้รักษาทิศทั้ง 8 ของศาสนาฮินดู หรือท้าวจตุโลกบาลของพุทธหินยาน (มี 4 องค์) ดังนั้น เมื่อพิจารณาจากที่มาของพระยาคุชิจึงมีความเป็นไปได้สูงทีเดียวว่าเหล่าจูนิ ชินโชพัฒนามาจากท้าวโลกบาลในอินเดีย
เมื่อจูนิ ชินโชมีหน้าที่เป็นเทพผู้พิทักษ์ เป็นผู้ปกป้องคุ้มครองเหล่าผู้ศรัทธาและปราบศัตรูของพระพุทธศาสนา จึงเป็นเหตุให้งานประติมากรรมหรือภาพเขียนต่าง ๆ ของพวกเขาล้วนมีความโดดเด่นจากการแสดงออกทางสีหน้าที่ดูดุร้าย ท่าทีดุดัน ยืนอยู่ในท่าต่อสู้ พร้อมมีเรื่อง และสวมชุดเกราะทั้งตัว มีการตั้งข้อสังเกตด้วยว่าพวกเขาอาจมีความเกี่ยวข้องกับสัตว์สิบสองตัวในนักษัตรจีนสมัยโบราณด้วย
สำหรับประติมากรรม จูนิ ชินโช ที่กำลังจะพาชมนี้ พวกเขามีความสูงประมาณ 19 นิ้ว ฐานยาว 8.5 นิ้ว กว้าง 6.5 นิ้ว เป็นโบราณวัตถุจากศตวรรษที่ 14 ยุคคามาคุระ (Kamakura) เมื่อประมาณ ค.ศ. 1185-1333 ตัวหุ่นเป็นไม้สลัก ลงรัก (เคลือบ Lacquer) ทาสี ปิดทอง และฝังตาหุ่นด้วยคริสตัล ทำให้มีความสวยงาม ดูสมจริง และเปี่ยมไปด้วยชีวิตชีวาแม้จะผ่านกาลเวลามาหลายร้อยปีแล้ว
ในจำนวนประติมากรรมทั้ง 12 ชิ้น มีจำนวน 6 ชิ้น จัดแสดงอยู่ในนิทรรศการของ Metropolitan Museum of Art ที่นิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา สามารถชมภาพรายละเอียดสูงได้ในเว็บไซต์ “the Met” (คลิกชมภาพเพิ่มเติม Juni Shinsho)
และอีก 5 ชิ้น ถูกเก็บรักษาไว้ ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติกรุงโตเกียว (Tokyo National Museum) (คลิกชมภาพเพิ่มเติม Juni Shinsho)
จากรายละเอียดของประติมากรรม ทั้งการลงสี ความปราณีตบนเสื้อผ้าและชุดเกราะของเหล่าจูนิ ชินโช รวมถึงการประดับด้วยแผ่นทองคำเปลวสูงค่า บ่งชี้ได้ว่าผลงานนี้สร้างขึ้นโดยประติมากรใน “สำนักเค” (Kei school) ซึ่งเป็นสำนักช่างแกะสลักชั้นนำของญี่ปุ่นสมัยดังกล่าว โบราณวัตถุล้ำค่านี้เป็นสิ่งตกทอดกันมายาวนานภายในวัดโจรูริจิ (Joruruji Temple) ในกรุงเกียวโตก่อนได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นสมบัติทางวัฒนธรรมที่สำคัญของประเทศญี่ปุ่น
อ้างอิง :
กรมศิลปากร. (2563). พระไภษัชยคุรุ พระพุทธเจ้าบรมครูแห่งโอสถ. กรุงเทพฯ : กระทรวงวัฒนธรรม.
NHK (Japan Broadcasting Corporation) : “Twelve Divine Generals
(Juni Shinsho ryuzo)”. (Online)
The Metropolitan Museum of Art : The Collection, Asian Art “Six of the Twelve Divine Generals (Juni shinsho)”. (Online)
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 2 ธันวาคม 2565
