| ผู้เขียน | เด็กชายผักอีเลิด |
|---|---|
| เผยแพร่ |
ไทย ไดมารู (Thai Daimaru) ห้างสรรพสินค้าเก่าแก่ของกรุงเทพฯ เป็นห้างสรรพสินค้าไทยสัญชาติญี่ปุ่น เปิดบริการครั้งแรกเมื่อ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2507 และปิดกิจการไปตั้งแต่วันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2543 จึงกลายเป็นห้างสรรพสินค้าระดับตำนานไปแล้ว แต่ในยุคสมัยนั้นถือว่าเป็นห้างสรรพสินค้าที่มีความทันสมัยอย่างมาก เพราะมี “บันไดเลื่อน” ให้บริการเป็นแห่งแรก
บันไดเลื่อน (Escalator) ถูกคิดค้นและนำมาใช้ตั้งแต่ราวทศวรรษ 2440 คำว่า “Escalator” มีรากศัพท์มาจากภาษาละตินของคำผสมระหว่าง Elevator (เครื่องยก/ลิฟต์) และ Scala (บันได) บันไดเลื่อนกลายเป็นสิ่งอำนวยความสะดวกประจำอาคารรวมถึงห้างสรรพสินค้าทั่วโลกตั้งแต่สหรัฐอเมริกา ยุโรป ญี่ปุ่น ก่อนเข้ามายังไทยพร้อมการถือกำเนิดของห้างสรรพสินค้า ไทย ไดมารู
สำหรับห้างสรรพสินค้า ไทย ไดมารู แรกเริ่มตั้งอยู่ที่ศูนย์การค้าราชประสงค์ บริเวณเซ็นทรัลเวิร์ล (CentralWorld) ก่อนจะย้ายมาฝั่งตรงข้ามที่มีพื้นที่กว้างขวางกว่า คือบริเวณศูนย์การค้าราชดำริ อาเขต หรือจุดที่เป็น Big C ราชดำริในปัจจุบัน เดิมที “ไดมารู” เป็นห้างสรรพสินค้าเก่าแก่ของญี่ปุ่นสืบย้อนไปราวทศวรรษ 2260 หลังจากเข้ามาเปิดสาขาแรกในประเทศไทย เป้าหมายระยะแรกของ ไทย ไดมารู คือรองรับลูกค้าชาวญี่ปุ่นที่เข้ามาทำงานในประเทศไทย ซึ่งย่านราชดำริ-ราชประสงค์ถือเป็นทำเลที่เหมาะสมสำหรับยุคนั้น เพราะมีสำนักงานของบริษัทสัญชาติญี่ปุ่นตั้งอยู่จำนวนหนึ่งพร้อมลูกจ้างชาวญี่ปุ่นอีกจำนวนมาก อีกทั้งคนกลุ่มนี้ถือเป็นลูกค้าที่มีกำลังซื้อระดับสูงด้วย
ก่อนการเปิดบริการ ไทย ไดมารู ได้ว่าจ้างบริษัทผลิตภาพยนตร์โฆษณาของ ปยุต เงากระจ่าง บิดาหนังการ์ตูนไทย ช่วยผลิตภาพยนตร์โฆษณาประชาสัมพันธ์ให้ห้างสรรพสินค้า ไทย ไดมารู เป็นที่รู้จักมากที่สุด ซึ่งงานโฆษณาที่ออกอากาศทางโทรทัศน์สามารถนำเสนอได้ทั้งภาพและเสียงคือวิธีที่ให้ผลลัพธ์ดีเป็นอันดับต้น ๆ สำหรับสื่อโฆษณาในยุคนั้น
สำหรับภาพยนตร์โฆษณาห้างสรรพสินค้า ไทย ไดมารู มีอยู่ด้วยกัน 2 เวอร์ชัน ความยาวรวมกันประมาณ 1.40 นาที เวอร์ชันแรกเป็นการเน้นประชาสัมพันธ์ที่ตัวบันไดเลื่อนแห่งแรกของประเทศไทย โดยคำบรรยายเอ่ยถึงบันไดเลื่อนพร้อมคำศัพท์อังกฤษของบันไดเลือน คือ “Escalator” ก่อนสาธยายว่าภายในห้างสรรพสินค้ามีสินค้าใดบ้าง อันได้แก่ ร้านขายเสื้อผ้าสตรี เครื่องแก้ว มีการเน้นคำว่า “นำสมัย” เพื่อสื่อถึงความทันสมัยของห้างสรรพสินค้าและกล่าวถึงบริการบรรจุหีบห่อสินค้าด้วย
ส่วนอีกเวอร์ชันเป็นประชาสัมพันธ์วิธีเดินทางมายังห้างสรรพสินค้าโดยรถยนต์รับจ้างหรือ Taxi พร้อมนำเสนอเรื่องบันไดเลื่อนแห่งแรกอีกครั้ง และกล่าวถึงบรรยากาศภายในห้างสรรพสินค้าที่เย็นสบายด้วยแอร์คอนดิชั่น (Air conditioning) หรือเครื่องปรับอากาศ นำเสนอการบริการ-ขนส่งสินค้า ร้านขายสินค้าญี่ปุ่นและร้านอาหารญี่ปุ่น
หลังโฆษณาของ ไทย ไดมารู ถูกเผยแพร่ทางโทรทัศน์ใน พ.ศ. 2507 ได้สร้างความสนใจและความตื่นเต้นให้แก่ชาวกรุงเทพฯ อย่างมาก ผู้คนกระตือรือร้นที่จะเดินทางไปที่ห้างสรรพสินค้าเพื่อสัมผัสบันไดเลื่อนตัวแรกของประเทศไทย ซึ่งถือเป็นสัญลักษณ์แห่งความทันสมัยในยุคนั้น นอกจากนี้ ไทย ไดมารู ยังเป็นห้างสรรพสินค้าแห่งแรกของไทยที่การติดตั้ง “เครื่องปรับอากาศ” อีกด้วย
โฆษณาห้างสรรพสินค้า ไทย ไดมารู จาก YouTube หอภาพยนตร์
อีกหนึ่งความทรงจำเกี่ยวกับ ไทย ไดมารู สืบเนื่องจากเป็นห้างสรรพสินค้าสัญชาติญี่ปุ่น มีการนำเข้าสินค้าต่างชาติเข้ามาขาย บริเวณห้างสรรพสินค้าแห่งนี้จึงเป็นจุดที่นิสิต-นักศึกษาใช้รวมพลเรียกร้องการรณรงค์ต่อต้านสินค้าจากต่างประเทศเมื่อ พ.ศ. 2516 ก่อนการเคลื่อนไหวดังกล่าวจะขยายตัวจนเป็นส่วนหนึ่งในการต่อสู้เรียกร้องประชาธิปไตย 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516 หรือวันมหาวิปโยค/วันมหาปิติ
นอกจากนี้ ไทย ไดมารู ที่ศูนย์การค้าราชดำริ อาเขต ยังถือเป็นห้างสรรพสินค้าเพียงแห่งเดียวที่สามารถทำให้กลุ่มเซ็นทรัล (Central Group) อีกหนึ่งยักษ์ใหญ่ของวงการค้าปลีกไทยยอมแพ้แบบยกธงขาว หลังกลุ่มเซ็นทรัลเข้าไปเปิดห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัล สาขาราชประสงค์ เพื่อแข่งขันทางการค้าในพื้นที่นี้กับ ไทย ไดมารู แต่ไม่สามารถประสบความสำเร็จได้เท่า ไทย ไดมารู
ต่อมา ปัญหาเศรษฐกิจจากการประกาศลอยตัวค่าเงินบาท ปรากฏการณ์ฟองสบู่แตก และวิกฤติการณ์ต้มยำกุ้ง ใน พ.ศ. 2540 ทำให้ ไทย ไดมารู ได้รับผลกระทบไปด้วย ก่อนจะปิดตัวลงอย่างเป็นทางการใน พ.ศ. 2543 แต่ชื่อของ “ไทย ไดมารู” ยังตราตรึงอยู่ในความทรงจำของชาวกรุงเทพฯ จำนวนไม่น้อย ความนิยมและภาพจำแบรนด์ “ไดมารู” ยังทำให้เจ้าของกิจการขนาดเล็กและขนาดกลางในรุ่นต่อมานำคำว่า “ไดมารู” มาต่อท้ายสินค้าของตนเพื่อเป็นการโฆษณา เช่น เกี๊ยวซ่าไดมารู ซึ่งเป็นอาหารว่างยอดนิยมที่เป็นสินค้าขึ้นชื่อของห้างสรรพสินค้า ไทย ไดมารู ในอดีตด้วย
อ้างอิง :
มติชนออนไลน์ (2559) : ย้อนอดีต “ไทยไดมารู” ห้างสรรพสินค้าในตำนาน
Film Archive Thailand (หอภาพยนตร์), YouTube (2558) : ไทยไดมารู ห้างที่มีบันไดเลื่อนแห่งแรกในประเทศไทย Thailand’s First Escalator
J. Front Retailing : History of Daimaru
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 12 ตุลาคม 2565
