| เผยแพร่ |
|---|
แซ่ฉั่ว (蔡) อ่านตามสำเนียงแต้จิ้ว สำเนียงจีนกลางอ่านว่า “ไช่” เป็นแซ่ใหญ่ที่มีประวัติยาวนานมากแซ่หนึ่ง และจัดเป็นตระกูลใหญ่ของจีนในสมัยโบราณ
แซ่ไช่สืบเชื้อสายมาจาก ไช่ซูตู้ บุตรคนที่ 14 ของ โจวเหวินหวาง (จิวบุ๋นอ๋อง) หรือพระเจ้าโจวหวินหวาง ปฐมกษัตริย์ราชวงศ์โจว เมื่อไช่ซูตู้ได้รับแต่งตั้งให้ครองดินแดน “ไช่” บริเวณมณฑลเหอหนาน ต้นเค้าแซ่ไช่จึงอยู่ที่เหอหนาน สืบทอดตระกูลเรื่อยมา
หลังจากพระเจ้าโจวหวินหวางสวรรคต พระเจ้าโจวอู่หวางได้ครองราชย์สืบต่อ แต่เมื่อพระเจ้าโจวอู่หวางสวรรคตได้เกิดความวุ่นวายขึ้น เนื่องจากพระเจ้าโจวเฉินหวางผู้ที่ได้ครองราชย์สืบต่อนั้น ยังทรงพระเยาว์ โจวกงต้าน พี่น้องต่างมารดาของพระเจ้าโจวอู่หวาง จึงได้เป็นผู้สำเร็จราชการ ทำให้ไช่ซูตู้และน้องชาย ก่วนซูเซียน (พี่น้องร่วมมารดาของพระเจ้าโจวอู่หวาง) ไม่พอใจมาก
ไช่ซูตู้และก่วนซูเซียน ปล่อยข่าวว่า โจวกงต้านคิดจะชิงราชสมบัติ โจวกงต้านจึงหลบออกจากเมืองหลวง แต่ไม่นานก็กลับเข้ามาเป็นผู้สำเร็จราชการตามเดิม เมื่อแผนการแรกไม่สำเร็จ ไช่ซูตู้และก่วนซูเซียนจึงคิดล้มราชบัลลังก์ แล้วจะยกเอา อู่เกิง บุตรของติวอ๋อง กษัตริย์ราชวงศ์ซาง เป็นกษัตริย์องค์ใหม่
แต่โจวกงต้านปราบกบฏได้ราบคาบ ก่วนซูเซียนและอู่เกิงถูกประหาร ส่วนไช่ซูตู้ถูกเนรเทศและเสียชีวิตในเวลาต่อมา
บุตรคนหนึ่งของไช่ซูตู้นามว่า หู กลับตัวกลับใจรักษาคุณธรรมความดี โจวกงต้านจึงแต่งตั้งให้ครอบครองดินแดน “ไช่” ต่อไป
แซ่ไช่มีบุคคลแซ่ไช่ที่สำคัญ เช่น
ไช่หลุน เป็นคนยุคราชวงศ์ตงฮั่น เป็นขุนนางดูแลการผลิตสิ่งของเครื่องใช้สำหรับฮ่องเต้ เป็นผู้พัฒนากระดาษให้มีคุณภาพมากขึ้น แต่เดิมใช้ใยปอ ได้พัฒนากระดาษคุณภาพดีที่ทำจากเปลือกไม้ หัวปอ ผ้าเก่า และแหเก่า
ไช่เจ๋อ เป็นคนก๊กเอียน ยุคจ้านกว๋อ เป็นอัครเสนาบดีของฉินจาวหวางแห่งก๊กฉิน (จิ๋นซีฮ่องเต้ หรือฉินสื่อหวงตี้) เป็นผู้วางแผนให้ก๊กฉินบุกยึดก๊กโจวสำเร็จ (ซึ่งแต่เดิมเคยเป็นประมุขแห่งแว่นแค้วนต่าง ๆ) นับเป็นการปิดฉากราชวงศ์โจว
ไช่ยง เป็นขุนนาง เป็นนักปราชญ์ยุคสามก๊ก มีความรู้กว้างขวางลึกซึ้ง มีความสามารถด้านการประพันธ์อย่างยอดเยี่ยม ในสมัยพระเจ้าเลนเต้ ไช่ยงถวายฎีกาขอให้ปรับปรุงการบริหารราชการ แต่ถูกปลดออกจากตำแหน่ง ต่อมาตั๋งโต๊ะเชิญกลับมาเป็นขุนนางอีกครั้ง หลังตั๋งโต๊ะถูกโค่นล้ม ไช่ยงถูกคุ้มขัง เสียชีวิตในคุก
ไช่เหวินจี เป็นบุตรสาวของไช่ยง เป็นกวีหญิงมีชื่อเสียง เล่าว่า โจโฉในวัยหนุ่มหลงรักไช่เหวินจี แต่นางแต่งงานกับชายอื่น เมื่อสามีด่วนเสียชีวิต ไช่เหวินจีมาอยู่กับพ่อแม่ ขณะเกิดจลาจลลิฉุยกุยกี ทำให้บ้านแตกสาแหรกขาด ไช่เหวินจีพเนจรไปอยู่ในดินแดนพวกซงหนู ได้เป็นภรรยาเชื้อพระวงศ์ซงหนู
เมื่อโจโฉรวบรวมแผ่นดินตงง้วนเป็นเอกภาพ นึกเสียดายอัจริยภาพของไช่เหวินจี จึงติดต่อพวกซงหนูขอตัวกลับคืน แลกกับทองคำจำนวนมาก ผลงานที่สำคัญของไช่เหวินจีคือ “บทกวีแห่งความเศร้ารันทด” เล่าชะตาชีวิตของนางเอง
ไช่หยวนเผย เป็นนักศึกษา นักปฏิวัติ เข้าร่วมขบวนการของซุนยัตเซน เคยดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีกระทรวงศึกษาของรัฐบาลชั่วคราวที่นานกิง และอธิการบดีมหาวิทยาลัยปักกิ่ง เป็นผู้ปรับปรุงระบบการศึกษา ยกเลิกระบบการศึกษาคัมภีร์แบบขงจื๊อ และจัดโรงเรียนเป็นแบบสหศึกษา
อ้างอิง :
จิน เส้าหลิน. (มิถุนายน, 2535). แซ่ฉั่ว. ศิลปวัฒนธรรม. ปีที่ 13 ฉบับที่ 8.
เผยแพร่เนื้อหาในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 7 สิงหาคม 2563
