417 ปี กรุงศรีอยุธยา “ราชวงศ์สุพรรณภูมิ” ที่ครองอำนาจมากสุด มีกษัตริย์กี่พระองค์?

ภาพเขียน กรุงศรีอยุธยา อยุธยา การจัดการน้ำในเมืองโบราณของไทย ราชวงศ์สุพรรณภูมิ
ภาพวาดของชาวตะวันตกแสดงภาพกรุงศรีอยุธยาประมาณรัชกาลพระเจ้าปราสาททอง ในฤดูน้ำหลากที่น้ำท่วมพื้นที่โดบรอบ เหลือแต่เพียงเกาะเมือง

กรุงศรีอยุธยารุ่งเรืองยาวนาน 417 ปี นับตั้งแต่ พ.ศ. 1893-2310 มีพระมหากษัตริย์จาก 5 ราชวงศ์ ได้แก่ อู่ทอง สุพรรณภูมิ สุโขทัย ปราสาททอง และบ้านพลูหลวง ที่ปกครองบ้านเมือง ซึ่งจาก 5 ราชวงศ์นี้ “ราชวงศ์สุพรรณภูมิ” เรืองอำนาจมากที่สุด มีพระมหากษัตริย์ที่คนยุคปัจจุบันพอจะคุ้นพระนาม เช่น สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ สมเด็จพระไชยราชาธิราช (ที่มีท้าวศรีสุดาจันทร์เป็นพระสนมเอก) เป็นต้น

แผนที่กรุงศรีอยุธยา หมอแกมป์เฟอร์ ราชวงศ์สุพรรณภูมิ
แผนที่กรุงศรีอยุธยาฉบับร่างของหมอแกมป์เฟอร์ ที่เข้ามากรุงศรีอยุธยา เมื่อราว พ.ศ. 2233 แสดงสถานที่สำคัญในพระนคร

“ราชวงศ์สุพรรณภูมิ” มีพระมหากษัตริย์กี่พระองค์?

“สุพรรณภูมิ” เป็นราชวงศ์ที่มีพระมหากษัตริย์ปกครองกรุงศรีอยุธยาถึง 13 พระองค์ อย่างไรก็ตาม การครองอำนาจไม่ได้ต่อเนื่องกันตลอด เพราะมีบางช่วงที่ “อู่ทอง” ราชวงศ์แรกของกรุงศรีอยุธยาสลับขึ้นมาเรืองอำนาจ

รายพระนามพระมหากษัตริย์แห่งราชวงศ์สุพรรณภูมิทั้ง 13 พระองค์ มีดังนี้

1. สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 (ขุนหลวงพ่องั่ว หรือขุนหลวงพะงั่ว) พ.ศ. 1913-1931

2. สมเด็จพระเจ้าทองจันทร์ (พระเจ้าทองลัน) พ.ศ. 1931

คั่นด้วยราชวงศ์อู่ทอง คือ สมเด็จพระราเมศวร และสมเด็จพระรามราชาธิราช รวม 21 ปี

3. สมเด็จพระอินทราชาธิราชที่ 1 (เจ้านครอินทร์ หรือสมเด็จพระนครินทราธิราช) พ.ศ. 1952-1967

4. สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 (เจ้าสามพระยา) พ.ศ. 1967-1991

เจดีย์ประธานและฐานพระอุโบสถวัดโคกพระยา วัดที่ วัน วลิต ระบุไว้ในจดหมายเหตุว่าเแป็นสถานที่ที่ใช้สำเร็จโทษกษัตริย์และเชื้อพระวงศ์ชั้นสูงในสมัยอยุธยา ราชวงศ์สุพรรณภูมิ
เจดีย์ประธานและฐานพระอุโบสถวัดโคกพระยา วัดที่ วัน วลิต ระบุไว้ในจดหมายเหตุว่า เป็นสถานที่ที่ใช้สำเร็จโทษพระมหากษัตริย์และเชื้อพระวงศ์ชั้นสูงสมัยกรุงศรีอยุธยา

5. สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ พ.ศ. 1991-2031

6. สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3 พ.ศ. 2031-2034

7. สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 พ.ศ. 2034-2072

8. สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4 (สมเด็จพระบรมราชาหน่อพุทธางกูร) พ.ศ. 2072-2076

9. สมเด็จพระรัษฎาธิราช (บ้างสะกด สมเด็จพระรัฏฐาธิราช) พ.ศ. 2076-2077

10. สมเด็จพระไชยราชาธิราช พ.ศ. 2077-2089

11. สมเด็จพระยอดฟ้า (หรือพระแก้วฟ้า) พ.ศ. 2089-2091

12. สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ พ.ศ. 2091-2111

13. สมเด็จพระมหินทราธิราช พ.ศ. 2111-2112

พระมหากษัตริย์แห่งวงศ์สุพรรณภูมิ ครองราชย์อยู่ช่วงครึ่งแรกของกรุงศรีอยุธยา หลังจากเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2112 แล้ว “สุพรรณภูมิ” ก็ไม่ได้กลับมาเรืองอำนาจอีก

อ่านเพิ่มเติม : 

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


อ้างอิง :

เบญจพร สารพรม ภัณฑารักษ์ชำนาญการ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สุพรรณบุรี, เรียบเรียง. “ราชวงศ์สุพรรณภูมิ”.


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 24 พฤศจิกายน 2567