“ย่านหัวกระบือ” ในเขตบางขุนเทียน กทม. มีที่มาจากไหน?

คลอง วัดหัวกระบือ ย่านหัวกระบือ เขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร
คลองวัดหัวกระบือ (ภาพ : หนังสือบางขุนเทียน พ.ศ. 2530)

“ย่านหัวกระบือ” เป็นย่านหนึ่งที่ตั้งอยู่ใน เขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร ปรากฏสถานที่สำคัญ อย่าง “วัดหัวกระบือ” และ “คลองหัวกระบือ” ด้วยชื่อที่เป็นเอกลักษณ์จึงทำให้หลายคนคุ้นหู และเชื่อว่าคนจำนวนไม่น้อย อยากรู้ว่าชื่อย่านนี้มาจากไหน…

หากดูหลักฐานใน “รามเกียรติ์ ตอนทรพากับทรพี” จะพบว่ามีการพูดถึงชื่อและที่มาของ “หัวกระบือ” นี้ว่า…

Advertisement

“หัวกระบือบินทรราชร้า   รณรงค์ แลฤๅ

ตัดกบาลกระบือดง   เด็ดหวิ้น

สืบเศียรทรพีคง   คำเล่า แลแม่

เสมอพี่เด็ดสมรดิ้น   ขาดด้วยคมเวร”

นอกจากนี้ใน “นิราศพระแท่นดงรัง สำนวนสามเณรกลั่น (ประมาณ พ.ศ. 2376)” ยังพูดถึงพื้นที่แห่งนี้ไว้เช่นกัน ดังนี้

“ถึงศีรษะกระบือเป็นชื่อย่าน

บิดาท่านโปรดเกล้าเล่าแถลง

ว่าพญาพาลีซึ่งมีแรง

เข้ารบแผลงฤทธิ์ต่อด้วยทรพี

ตัดศรีษะกระบือแล้วถือขว้าง

ปลิวมากลางเวหาพนาศรี

มาตกลงกตรงย่านที่บ้านนี้

จึงเรียกศีรษะกระบือเป็นชื่อนาม”

จากการวิเคราะห์ข้อมูลข้างต้น จึงทำให้ทราบได้ว่า ที่มาของชื่อ “หัวกระบือ” เขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร น่าจะมีความหมายมาจาก พาลีตัดหัวควายทรพี ขว้างไปตกที่ย่านนี้ จึงได้ชื่อว่า “ย่านหัวกระบือ” ก่อนที่ต่อมา จะเรียกกันว่า “ศรีษะกระบือ” นั่นเอง

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


อ้างอิง : 

สุจิตต์ วงษ์เทศ (บรรณาธิการ). ย่านข้าหลวงเดิม บางขุนเทียน เส้นทางคลองประวัติศาสตร์ ฝั่งทะเลทวารวดี กรุงเทพฯ. กรุงเทพฯ: มติชน, 2561.


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 17 มิถุนายน 2567