| ผู้เขียน | กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม |
|---|---|
| เผยแพร่ |
สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง หรือ “สมเด็จพระพันปีหลวง” พระภรรยาเจ้าในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบรมราชชนนีในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระกิจวัตรที่พิเศษกว่าพระบรมวงศานุวงศ์พระองค์อื่น ตรงที่บรรทมตอนเช้า และทรงตื่นตอนเย็นหรือค่ำ จากนั้นก็ทรงปฏิบัติพระราชกิจไปจนถึงเช้า ก่อนบรรทมตอนเช้าตรู่ เป็นเช่นนี้เรื่อยไป จน “หมอสมิธ” ต้องกราบทูลถามเพื่อให้คลายความสงสัย
นายแพทย์มัลคอล์ม สมิธ (Dr. Malcolm Smith) แพทย์ประจําพระองค์ สมเด็จพระพันปีหลวง เล่าถึงพระกิจวัตรของพระองค์ว่า ทรงใช้เวลาส่วนใหญ่ประทับอยู่ในห้องบรรทม ณ วังพญาไท และปฏิบัติพระราชกิจส่วนพระองค์ภายในห้องนี้
เมื่อตื่นบรรทมและทรงปฏิบัติกิจส่วนพระองค์แล้ว สมเด็จพระพันปีหลวงจะทรงเริ่มด้วยการโปรดให้ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ พระราชนัดดาของพระองค์ ซึ่งเป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ ประสูติแต่หม่อมแคทยา เข้าเฝ้า เพื่อทรงพูดคุยซักถามเรื่องราวต่างๆ ทั้งที่เกี่ยวกับเจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ และเรื่องอื่นๆ
จากนั้นจึงจะเป็นช่วงเวลาเสวยพระกระยาหาร ซึ่งระหว่างนั้นก็ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจอย่างอื่นไปด้วย เช่น โปรดให้พระบรมวงศานุวงศ์เข้าเฝ้า และโปรดให้ข้าราชสำนักเข้าเฝ้ากราบทูลข่าวสารประจำวัน ใครที่ยังไม่ถึงเวลาเข้าเฝ้า ก็จะรอกันอยู่ที่ท้องพระโรง วังพญาไท
หนึ่งในผู้ที่เข้าเฝ้าเป็นประจำ คือ หมอสมิธ ที่ต้องเข้าเฝ้าเพื่อสังเกตและบันทึกข้อมูลพระพลานามัย ทั้งเรื่องอาหารที่เสวย ตลอดจนเรื่องการขับถ่าย ที่ต้องบันทึกถึงพระบังคนหนักและพระบังคนเบา เพื่อนำมาวินิจฉัยพระอาการหากมีอะไรแตกต่างจากเดิม
“สำหรับสมเด็จพระพันปีฯ การพูดคุยดูจะเป็นกิจกรรมหลักในชีวิตของพระองค์ และพระองค์ไม่เคยที่จะทรงเบื่อหน่าย หากจะทรงเศร้าพระทัยมากกว่าถ้าไม่มีใครมาพูดคุยด้วย” หมอสมิธ เล่า
พระองค์ใดหรือใครที่สามารถทูลเล่าเรื่องที่พระองค์สนพระทัย ก็อาจใช้เวลาเข้าเฝ้านานกว่าผู้อื่น ซึ่งผู้เข้าเฝ้าคนสุดท้ายจะกลับออกไปราว 6 โมงเช้า
หลังจากนั้นจะเป็นเวลาที่สมเด็จพระพันปีหลวงทรงเตรียมพระองค์เสด็จเข้าที่บรรทม พนักงานจะชักพระวิสูตรปิดห้องพระบรรทม ทั้งห้องตกอยู่ในความมืด เหลือเพียงพนักงานอ่านบทกลอนขับกล่อม ซึ่งเสียงจะค่อยๆ เงียบลง เมื่อบรรทมแล้ว
หมอสมิธเคยสงสัยว่า เหตุใดสมเด็จพระพันปีหลวงถึงทรงมีพระกิจวัตรที่แตกต่างจากผู้อื่น คำตอบของพระองค์คือ เป็นความพอพระทัยส่วนพระองค์เท่านั้น
อ่านเพิ่มเติม :
- พระราชวังบ้านปืน ต้นเหตุระหองระแหงของรัชกาลที่ 5-สมเด็จพระบรมราชินีนาถ
- สมเด็จพระศรีพัชรินทราฯ เมื่อต้องทรงลงโทษพระราชโอรส ยิ่งกริ้วยิ่งทำโทษแรง
- เจ้าจอม ม.ร.ว. แป้ม มาลากุล ผู้ซื่อสัตย์ได้ดูแลคลังสมบัติพระบรมราชินีนาถในร. 5
อ้างอิง :
ศันสนีย์ วีระศิลป์ชัย. นิตยสารศิลปวัฒนธรรม ฉบับสิงหาคม 2557
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 30 เมษายน 2567
