“ไข่ของโคลัมบัส” ที่มาสุภาษิตดังในโลกตะวันตก กับการค้นพบทวีปอเมริกา

ไข่ของโคลัมบัส ภาพวาด โคลัมบัสตั้งไข่ ขุนนาง คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส — ภาพวาดเหตุการณ์ โคลัมบัสตั้งไข่ ที่มาของสุภาษิต ไข่ของโคลัมบัส วาดโดย William Hogarth จิตรกรชาวอังกฤษ ในปี 1752 (เครคิตภาพจาก Wikimedia)

ผู้เขียน	ศราวิน ปานชัย
เผยแพร่	วันจันทร์ที่ 11 ธันวาคม พ.ศ.2566

คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส นักสำรวจและนักเดินเรือชาวอิตาลี ผู้มีชื่อเสียงจากการค้นพบทวีปอเมริกา เมื่อวันที่ 12 ตุลาคม ค.ศ. 1492 อันเป็นเหตุการณ์สำคัญในประวัติศาสตร์โลก นำความมั่งคั่งมาสู่ยุโรป ทำให้เขาได้รับชื่อเสียงเกียรติยศต่าง ๆ มากมาย จนมีผู้คนจำนวนหนึ่งอิจฉาในความสำเร็จของโคลัมบัส เป็นที่มาของสุภาษิตอันโด่งดังในโลกตะวันตก นั่นก็คือ “ไข่ของโคลัมบัส” (Egg of Columbus)

หลังเดินทางกลับจากการสำรวจทวีปอเมริกาครั้งแรก โคลัมบัสได้รับการสรรเสริญสดุดีจากราชสำนักสเปนที่เขาทำงานให้ มีการจัดงานเลี้ยงเฉลิมฉลองให้กับโคลัมบัสและลูกเรือ ซานตา มาเรีย ของเขา (อย่างไรก็ตามมีเอกสารบางแหล่งกล่าวว่างานเลี้ยงนี้จัดโดยอาร์คบิชอปแห่งโตเลโด ไม่ใช่ราชสำนักสเปน)

มีเรื่องเล่ากันว่า ขุนนางที่อยู่ในงานเลี้ยงเกิดอิจฉาความสำเร็จของนักเดินเรือผู้ยิ่งใหญ่คนนี้ จึงพยายามทำลายความสำเร็จของโคลัมบัส โดยกล่าวว่า

“ท่านโคลัมบัสช่างโชคดีเสียจริงที่ค้นพบหมู่เกาะเวสต์ อินดีส (ชื่อเรียกของทวีปอเมริกาในขณะนั้น) แต่ถ้าเดินทางไปทางตะวันตกเรื่อย ๆ ไม่ว่าใครก็ต้องพบอยู่ดี ก็แค่ไปทางตะวันตกเรื่อย ๆ เท่านั้นเอง”

เมื่อโคลัมบัสได้ยินดังนั้นก็ไม่ตอบโต้อะไร แต่หยิบไข่ต้มใบหนึ่งที่อยู่บนโต๊ะขึ้นมา และกล่าวกับขุนนางผู้นั้นว่า “ถ้าอย่างนั้น ท่านสามารถตั้งไข่ฟองนี้บนโต๊ะได้หรือไม่”

ขุนนางรับไข่มาและพยายามตั้งไข่ให้ได้ แต่เมื่อปล่อยมือไข่ก็ล้มลงทุกครั้ง เมื่อพยายามครั้งแล้วครั้งเล่าไม่สำเร็จ ขุนนางจึงกล่าวว่า “ไม่มีใครตั้งไข่ได้หรอก” แล้วท้าทายให้โคลัมบัสทดสอบ โคลัมบัสจึงรับไข่ใบนั้นมา เคาะเบา ๆ ให้ไข่บุบ จากนั้นก็นำไข่ตั้งบนโต๊ะ ไข่ใบนั้นไม่ล้ม

เมื่อเห็นดังนั้น ขุนนางจึงพูดขึ้นมาอย่างหัวเสียว่า “อะไรกัน เล่นทำให้แตกอย่างนี้ ไม่ว่าใครก็ตั้งได้ทั้งนั้นแหละ เหลวไหลจริง”

โคลัมบัสจึงยิ้มและตอบกลับไปว่า “การพูดหลังจากที่มีคนอื่นทำแล้วประสบความสำเร็จน่ะ มันง่าย ถ้าหากท่านรู้อยู่ว่าการทำแบบนี้จะประสบความสำเร็จ ทำไมท่านกับคนอื่น ๆ ไม่ทำก่อนที่ข้าพเจ้าจะทำจนสำเร็จเล่า ? การค้นพบโลกใหม่นี้ก็เช่นกัน”

เหตุการณ์นี้ถูกนำมาเป็นสุภาษิตที่ใช้กันโลกตะวันตกว่า “ไข่ของโคลัมบัส” สื่อความหมายถึงการที่ทุกความสำเร็จนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย ต้องผ่านความยากลำบากมากมาย จึงไม่ควรด้อยค่าความสำเร็จของผู้อื่น

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่