| ผู้เขียน | ปดิวลดา บวรศักดิ์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
ตงฉิน-กังฉิน คำจีนที่คนไทยได้ยินบ่อย มาจากไหน?
“ตงฉิน” มักได้ยินบ่อย ๆ เมื่อมีบุคคลหนึ่งที่ซื่อสัตย์ต่อหน้าที่ คนจะเรียกเขาว่าเป็นคนตงฉิน หรือใช้กับข้าราชการที่ปฏิบัติหน้าที่ด้วยความสุจริต ก็เรียกว่าเป็นข้าราชการตงฉิน
คำนี้มีที่มาจากอะไร?
คำนี้มาจากภาษาจีนกลาง คือ 忠臣 อ่านว่า จงเฉิน แต่คนไทยอ่านว่า ตงฉิน คำว่าจงแปลว่าซื่อสัตย์ ส่วนเฉินแปลว่าขุนนาง แปลรวม ๆ กัน จะได้คำว่า “ขุนนางผู้ภักดี”
คำนี้สอดคล้องกับคติขงจื่อในประเทศจีน ที่มีไว้จัดระเบียบสังคม คือ สังคมจะดีงามได้ถ้าคนรู้จักสถานะและบทบาทของตนเอง ไม่ว่าจะเป็น ผู้ปกครองกับประชาชน บิดากับบุตร พี่กับน้อง สามีกับภรรยา เพื่อนกับเพื่อน ผู้ใหญ่กับผู้น้อย
ขุนนางจัดอยู่ในความสัมพันธ์ระหว่างขุนนางกับกษัตริย์ ซึ่งขุนนางจะต้องซื่อสัตย์และจงรักภักดีต่อผู้ปกครองของตนเอง
ถ้าซื่อสัตย์ก็จะถือเป็นคนดี แต่ถ้าไม่จงรักภักดีก็จะโดนประณามว่าเป็นคนชั่ว ซึ่งขุนนางชั่วจะเรียกว่า 奸臣 เจียนเฉิน หรือภาษาไทยคือ กังฉิน เจียนแปลว่าชั่วร้าย ทรยศ เติมคำว่าเฉินไป ก็จะได้เป็นความหมายว่าขุนนางทรยศ ซึ่งจะมีนิสัยเข้าข้างศัตรู ฉ้อราษฎร์บังหลวง หลอกลวงจักรพรรดิ ตรงข้ามกับตงฉิน ที่จะเป็นพวกต่อต้านผู้รุกราน
เมื่อแนวคิดขงจื่อที่ท้ายสุดมาเป็นอุดมการณ์หลักของจีน จึงทำให้คำว่าตงฉิน-กังฉินกลายมาเป็นวาทกรรมหลักที่ใช้เรียกถึงบุคคล ตามความหมายที่มีการตีความไว้เป็นสองฝั่งใหญ่ และถูกนำไปใช้ในงานต่าง ๆ มากมาย โดยเฉพาะประวัติศาสตร์นิพนธ์จีน
ไม่เป็นที่แน่ชัดว่าคำนี้เข้ามาในไทยตั้งแต่เมื่อไหร่ และเมื่อใดที่ใช้กันในชีวิตประจำวัน ทว่าก็ถูกใช้แพร่หลายมากในยุคหนึ่ง แต่ปัจจุบันก็ลดความนิยมลง หากไปถามคนรุ่นใหม่ตอนนี้ก็คงมีคนจำนวนไม่น้อยที่ไม่ทราบว่าหมายถึงอะไร
อ่านเพิ่มเติม :
- เปิดความหมายคำว่า “ไต้ก๋ง” คำจีนที่ไม่ใช่ทุกคนจะเป็นได้?
- เจียว (焦) ไข่ เมื่อคำจีนกลายเป็นคำไทย คำ “เจียวไข่” มาจากไหน
- “เฉ่ง” คำจีนที่ไม่ได้มีต้นกำเนิดจากการ “ด่า” แต่มาจากการเก็บภาษีช่วงต้นรัตนโกสินทร์
อ้างอิง :
กรพนัช ตั้งเขื่อนขันธ์. วาทกรรมตงฉิน กังฉิน ในประวัติศาสตร์สงครามฝิ่น อ่าน “การล่มสลายของราชสำนักแห่งสวรรค์: ย้อนศึกษาสงครามฝิ่น”. ใน วารสารจีนศึกษา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ปีที่ 7 ฉบับที่ 2 พุทธศักราช 2557.
http://old-book.ru.ac.th/e-book/p/PY336(50)/PY336-11.pdf
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 3 เมษายน 2568
