ผู้เขียน | ปดิวลดา บวรศักดิ์ |
---|---|
เผยแพร่ |
ทำไมคนไทยต้องเรียกแทนตัวว่า “ลูกช้าง” จนเกิดประโยค “ช่วยลูกช้างด้วย”?
“ลูกช้าง” เป็นคำแทนตัวที่มักได้ยินอยู่เสมอเวลาเกิดเหตุการณ์ที่ไม่ค่อยเป็นใจนัก หรือ อยู่ในช่วงที่คนที่พูดกำลังต้องการความช่วยเหลือ จนเกิดเป็นประโยคที่ได้ยินอยู่บ่อย ๆ อย่าง “ช่วยลูกช้างด้วย”
แล้วสงสัยไหมว่า ทำไมคนไทยต้องแทนตัวเองด้วย คำว่าลูกช้าง
เรื่องนี้ ผศ. คมกฤช อุ่ยเต็กเค่ง อาจารย์ประจำคณะอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ได้ตั้งข้อสันนิษฐานไว้อย่างน่าสนใจว่า
“…ช้างดูจะเป็นสัตว์ที่มีความหมายมากในศาสนาโบราณ โดยเฉพาะในเขตร้อนชื้น เพราะช้างเป็นสัตว์ที่ใหญ่ที่สุดในอาณาจักรของสัตว์บก น่าเกรงขาม ฉลาด และทรงพลังอำนาจ
แม้แต่ปัจจุบัน เมื่อชาวบ้านจะพูดกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์ก็มักเรียกตนเองว่าลูกช้าง
คำนี้น่าสนใจนะครับ ในอินเดียภาคใต้มีชื่อเรียกพระพิฆเนศวร์ด้วยภาษาพื้นเมือง (ทมิฬ) ว่า ปิลไลยาร์ (เติม ‘ร์’ เพื่อเป็นการแสดงความเคารพ) คำนี้มีผู้แปลว่า ‘ลูกชาย’ แต่บางท่านว่าในเซนส์ของภาษาทมิฬ คำนี้หมายถึงลูกช้างมากกว่า
ผมคิดว่าเราคงไม่ได้รับคติความเชื่อลูกช้างมาจากแขกหรอกครับ แต่อย่างน้อยๆ ก็แสดงให้เห็นว่า ความเชื่อพื้นเมืองของเรากับเขานั้นคล้ายกัน…”
ทั้งหมดนี้ เป็นเพียงข้อสันนิษฐานเท่านั้น เพราะท้ายที่สุดก็ยังไม่มีหลักฐานแน่ชัด ระบุได้ว่าเหตุใดคนไทยถึงแทนตัวเองว่า ลูกช้าง ในยามคับขัน จนเกิดประโยค “ช่วยลูกช้างด้วย” กันแน่ และยังคงต้องหาคำตอบกันต่อไป
อ่านเพิ่มเติม :
- “ซุ้มช้าง” สูงเท่าตึก 7 ชั้น สร้างรับเสด็จ รัชกาลที่ 5 ทำจากอะไร ?
- “สมเด็จพระนเรศวรมหาราช” ไม่ได้มีช้างพระที่นั่ง ชื่อ “ก้านกล้วย” แต่ชื่อ…?
- รู้หรือไม่ ? “ท่าช้าง” ย่านพระบรมมหาราชวัง มีอีกชื่อ ว่า “ท่าพระ”?
- ทศกัณฐ์คลั่งรัก ? “มีเมียเป็นช้าง เป็นปลา” ฟัดนางสวรรค์หกชั้นฟ้า
สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่
อ้างอิง :
คมกฤช อุ่ยเต็กเค่ง. ภารตะ-สยาม? ผี พราหมณ์ พุทธ?. กรุงเทพฯ: มติชน. 2560.
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 8 มีนาคม 2567