ข้อความ(ไม่)ลับ บน “แหวนแต่งงาน” ของ “ผู่อี๋” จักรพรรดิองค์สุดท้ายแห่งราชวงศ์ชิง

ผู้เขียน	ปดิวลดา บวรศักดิ์
เผยแพร่	วันจันทร์ที่ 9 กันยายน พ.ศ.2567

ยามจะลั่นระฆังวิวาห์ สิ่งหนึ่งที่มักขาดไม่ได้ นอกจากความรักและบ่าวสาว คือ “แหวนแต่งงาน” หลายคนเชื่อว่าการสวมแหวนเปรียบเสมือนเครื่องเตือนใจระหว่างกัน ทั้งยังแสดงให้สังคมทราบว่ามีคู่ครองแล้ว โดยปกติรูปแบบของแหวนแต่งงานจะขึ้นอยู่กับผู้สวมใส่ว่าชอบอย่างไร อาจมีส่วนประกอบเป็นเพชร ทับทิม หรืออัญมณีอื่น ๆ ในบางคู่ยังสลักประโยคหรือคำสั้น ๆ ไว้ด้านใน

เช่นเดียวกับฮ่องเต้องค์สุดท้ายแห่งราชวงศ์ชิงอย่าง “ผู่อี๋” และจักรพรรดินีอย่าง “หว่านหรง” เพราะในแหวนของทั้งคู่ก็สลักอะไรบางอย่างลงไปเช่นกัน ว่าแต่เป็นอะไรกัน?

แต่ก่อนจะเฉลย ขอพูดถึง “แหวน” ในหน้าประวัติศาสตร์จีนก่อนว่าเป็นอย่างไร

จักรพรรดิผู่อี๋ในวัยสามพรรษา (ประทับยืน) พร้อมองค์ชายชุนพระบิดา และพระอนุชา (Wikimedia Commons)

ว่ากันว่า แหวนที่ทำขึ้นมาเพื่อเฉลิมฉลองและระลึกถึงความรัก เกิดขึ้นมาในสมัยราชวงศ์ซ่ง หลังจากราชวงศ์ก่อนหน้ามักจะมองการสวมแหวนเป็นตัวแทนเรื่องอื่น ๆ เช่น ราชวงศ์ชางมักใส่แหวนเพื่อสื่อถึงเรื่องการทหาร, ราชวงศ์ฉินและฮั่นสะท้อนถึงเกราะป้องกันภูติผีปีศาจ

ราชวงศ์ซ่งได้แนวคิดนี้มาจากราชวงศ์ถังอีกทีหนึ่ง แม้ว่าในช่วงต้นราชวงศ์ถัง แหวนจะเป็นสัญลักษณ์ที่สื่อถึงเรื่องภูติผีหรือวิญญาณ เนื่องจากมีตำนาน “จี๋หลิงจี้” (集灵记) ที่กล่าวถึงชายคนหนึ่งซึ่งล่วงลับไปแล้วได้มอบแหวนให้ภรรยาและลูกสาว เพราะเห็นว่าทั้งคู่ทุกข์ยาก หลังเขาตายไป

ทว่าต่อมา แหวนที่ถูกมองว่าเป็นเรื่องของวิญญาณก็แปรเปลี่ยน ใกล้เคียงกับคำว่าความรักมากยิ่งขึ้น เนื่องจากนิยายที่ชื่อว่า “Biography of Li Zhang Wu” เขียนโดย Li Jingliang ได้บรรยายเรื่องราวความรักระหว่าง Li Zhang Wu และ Zi Fu ที่ต้องพลัดพรากจากกัน จน Zi Fu ได้มอบแหวนหยกขาววงหนึ่งให้ เสมือนของต่างหน้าที่ไม่ว่าเมื่อใด เพียงมองมายังเครื่องประดับชิ้นนี้ก็จะเห็นถึงความรักที่อีกฝ่ายมีต่อกัน

“แหวน” จึงเริ่มกลายมาเป็นตัวแทนเรื่องความรักที่ไม่มีวันสิ้นสุด และมอบให้แก่คนรัก ต่อมาเมื่อเข้าสู่ยุคราชวงศ์ซ่ง เครื่องประดับชนิดนี้ก็กลายมาเป็นสิ่งของสำคัญยามแต่งงานตราบจนปัจจุบัน

“แหวนแต่งงาน” ของ “ผู่อี๋” จักรพรรดิองค์สุดท้ายแห่งราชวงศ์ชิงและพระนาง “หว่านหรง”

หลังจากที่จักรพรรดิผู่อี๋และพระนางหว่านหรงเข้าพิธีอภิเษกสมรสเมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน ค.ศ. 1922 ได้มีการเปิดเผยว่า แหวนที่ทั้งสองมอบให้กันและกัน เป็นแหวนแต่งงานทองคำขาว สลักด้วยภาษาจีน เขียนว่า “มีเพียงใจเดียว” และ “ตั้งอยู่ในสายกลาง”

คำว่า ตั้งอยู่ในสายกลาง ผู่อี๋ได้แรงบันดาลใจมาจากตัวอักษรที่ขีดเขียนด้วยลายพระหัตถ์ของ “จักรพรรดิเฉียนหลง” บนแผ่นป้ายซึ่งแขวนไว้ในจงเหอเตี้ยน (พระตำหนักหนึ่งในพระราชวังต้องห้าม) เป็นประโยคย้ำเตือนให้กษัตริย์ปกครองอยู่ในทำนองคลองธรรม แต่ในที่นี้คงหมายถึง การครองคู่ที่ต้องช่วยกันประคับประคอง หากอีกฝ่ายเป็นไฟ อีกคนจะต้องเป็นน้ำ จนชีวิตจะหาไม่

ส่วนอีกวงนั้นสลักด้วยภาษาอังกฤษว่า “I LOVE YOU” และ “FORGET ME NOT” หมายถึง ฉันรักคุณ และ โปรดอย่าลืมฉัน