5 มิถุนายน 2487 จอมพล ป. พิบูลสงคราม ประกาศตั้ง “พุทธบุรีมณฑล”

พุทธมณฑล ศาลายา นครปฐม
พุทธมณฑล (ภาพจาก https://www.matichon.co.th/ )

ก่อนหน้าจะมีพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม เคยมีการเสนอให้สร้างพุทธมณฑลที่จังหวัดสระบุรี เรียกว่า “พุทธบุรีมณฑล” มาก่อน 

แนวคิดในการสร้าง “พุทธบุรีมณฑล” นั้นมีบันทึกในหนังสือ “รัฐสภาไทยในรอบสี่สิบสองปี (2475-2513)” บันทึกโดยประเสริฐ ปัทมะสุคนธ์ จัดพิมพ์โดย กลุ่ม “รัฐกิจเสรี” เมื่อพ.ศ. 2517 จึงขอคัดเนื้อหาบางส่วนจากหนังสือดังกล่าว โดยมีการจัดวรรคย่อหน้าใหม่ เพื่อสะดวกในการอ่าน และการสั่งเน้นตัวเข้มบางตำแหน่ง ดังนี้

วันที่ 5 มิถุนายน ได้ประกาศพระราชกําหนดจัดสร้างพุทธบุรีมณฑล พุทธศักราช 2487 เพื่อเป็นแหล่งประดิษฐานพระบวรพุทธศาสนา

สถาปนา พุทธบุรีมณฑล

วันที่ 5 มิถุนายน ได้ประกาศสถาปนาพุทธบุรีมณฑล โดยให้อาณาบริเวณพระพุทธบาท สระบุรี เป็นพุทธบุรีมณฑล ดังประกาศต่อไปนี้

“ประกาศสถาปนาพุทธบุรีมณฑล

รัฐบาลของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 8 แห่งประเทศไทย ได้เล็งเห็นโดยประจักษ์ว่าคําสอนของพระพุทธศาสนาให้ความยุติธรรมเสมอหน้าแก่ประชาชาติทั้งปวง ไม่มียกเว้น สิ่งอํานวยสันติสุขแก่โลกอย่างแท้จริง โดยเฉพาะประเทศไทยได้อาศัยธรรมานุภาพแห่งพระพุทธศาสนาช่วยคุ้มครองรักษาให้ดํารงความเป็นไทย และให้ตั้งอยู่ในสันติสุขสถาพรตลอดมา

เพราะทั้งรัฐบาลไทยทั้งประชาชาติไทยรับนับถือพระพุทธศาสนาเป็นศาสนาประจําชาติ โดยมีพระมหากษัตริย์ผู้ทรงเป็นประมุขของชาติเป็นองค์เอกอัครศาสนูปถัมภ์ ช่วยกันทํานุบํารุงพระพุทธศาสนา ให้เจริญรุ่งเรืองอยู่เสมอ จนปรากฏแก่โลกว่าประเทศไทยเป็นดินแดนแห่งพระพุทธศาสนา

ก็ถ้าว่าธรรมของพระพุทธศาสนาจะได้เป็นที่ทราบซึ่งแพร่หลายทั่วไปในชนทุกชาติทุกภาษาแล้ว เป็นที่เชื่อได้ว่า สันติสุขจะแพร่หลายไปทั่วโลกและตั้งอยู่ยั่งยืนด้วย ผลอันไพบูลย์นี้จักสําเร็จได้ ก็ด้วยมีแหล่งกลางแห่งพระพุทธศาสนาขึ้น เพื่อเป็นที่รวมแห่งการศึกษา การเสาะค้นและการปฏิบัติศาสนธรรม อันแหล่งกลางแห่งพระพุทธศาสนานี้ สมควรประดิษฐานในประเทศไทย ซึ่งได้รับเกียรติสมัญญาว่า เป็นพุทธจักรอันสถาพรในโลก

บัดนี้ประจวบกับวาระดิถีวิสาขะบูชา อันเป็น มหามังคลาภิลักขิตสมัยคล้ายวันเกิด ตรัสรู้ และปรินิพพาน ของสมเด็จบรมศาสดาจารย์ ผู้ประสทธิประสาทสันติสุขแก่โลก นับว่าเป็นมงคลโยคศุภนิมิตร เนื่องด้วยพระพุทธศาสนา สมควร ที่จะสถาปนาพุทธบุรีมณฑลชิ้นในวันนี้ให้เป็นที่เชิดชูเกียรติแห่งพระพุทธศาสนาและชาติไทยสืบไป

เพราะฉะนั้นจึงขอประกาศสถาปนาพุทธบุรีมณฑลขึ้น ในเนื้อที่อันเป็นอาณาบริเวณ แห่งพระพุทธบาทจังหวัดสระบุรี มีปริมาณพื้นที่ 40,409 ตารางกิโลเมตร โดยกําหนดยกพระพุทธบาทสถานเป็นหลักเมืองของพุทธบุรีมณฑล เพื่อสัมฤทธิ์ผลดังจะกล่าวต่อไปนี้ คือ

1.เป็นแหล่งกลาง ที่ชุมนุมแห่งการศึกษา เสาะค้นพระพุทธศาสนาและการปฏิบัติ ศาสนธรรมของชนทุกชาติทุกภาษาทุกเพศทุกวัย

2.เป็นพระนครแห่งพระพุทธศาสนาโดยเฉพาะ เป็นที่รวมประดิษฐานแห่งศาสนวัตถุ โบราณทั่วราชอาณาจักร เป็นที่ตั้งแห่งการบริหารพระพุทธศาสนาและคณะสงฆ์

3.เป็นนครศักดิ์สิทธิ์แห่งพระพุทธศาสนา เป็นนิวาสมณฑลของพุทธมามกะชน โดยเฉพาะ

ประกาศ ณ วันที่ 4 มิถุนายน พุทธศักราช 2487

จอมพล ป. พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรี”

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 5 มิถุนายน 2562