30 สิงหาคม 1999 ชาวติมอร์ตะวันออกแห่ลง “ประชามติ” ปลดแอกจากอินโดนีเซีย

ชาวบ้าน ติมอร์ตะวันออก ลงประชามติ แยกตัว จาก อินโดนีเซีย — ชาวติมอร์ตะวันออกยืนชูเอกสารลงทะเบียนระหว่างรอการลงประชามติอย่างคับคั่งเมื่อวันที่ 30 สิงหาคม 1999

ผู้เขียน	กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม
เผยแพร่	วันพุธที่ 30 สิงหาคม พ.ศ.2566

ติมอร์ตะวันออก สู้รบเพื่ออิสรภาพของตนมานับตั้งแต่ อินโดนีเซีย ใช้กำลังบุกยึดประเทศที่เคยเรียกตัวเองว่า สาธารณรัฐประชาธิปไตยติมอร์ตะวันออก ตั้งแต่ปี 1976 (พ.ศ. 2519) หลังจากติมอร์ตะวันออกเพิ่งได้อิสรภาพจากโปรตุเกสมาได้ไม่นาน

ติมอร์เป็นพื้นที่ที่ประกอบด้วยประชาชนหลายเชื้อชาติ ทั้งปาปัว มาเลย์ และโพลินีเซีย ส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์ ถูกชาติตะวันตกเข้ามาสร้างอิทธิพลตั้งแต่สมัยศตวรรษที่ 16 เริ่มจากโปรตุเกส, สเปน, ดัตช์ และอังกฤษ ก่อนมีการทำสนธิสัญญาเป็นที่แน่ชัดในปลายศตวรรษที่ 19 ให้ติมอร์ตะวันออกเป็นของโปรตุเกส

เมื่อถึงยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 ญี่ปุ่นก็เข้ามายึดครองติมอร์เช่นกัน แต่เมื่อสงครามสิ้นสุดลง ติมอร์ตะวันออก ก็กลับไปอยู่ภายใต้การยึดครองของโปรตุเกสเช่นเดิม จนกระทั่ง ขบวนการเคลื่อนไหวเพื่ออิสรภาพสามารถยึดครองพื้นที่ส่วนใหญ่ได้ และประกาศอิสรภาพในเดือนพฤศจิกายน 1975 (พ.ศ. 2518)

แต่อิสรภาพของติมอร์ตะวันออกก็คงอยู่ได้ไม่นาน เมื่ออินโดนีเซียส่งกำลังเข้ายึดครองหลังติมอร์ตะวันออกประกาศอิสรภาพได้ไม่ถึงหนึ่งเดือน ก่อนประกาศให้ติมอร์ตะวันออกเป็นจังหวัดหนึ่งของอินโดนีเซียในปี 1976

หลังจากนั้นอีกราว 2 ทศวรรษ ติมอร์ตะวันออกกลายเป็นพื้นที่แห่งความรุนแรงมีผู้เสียชีวิต สืบเนื่องจากความขัดแย้งระหว่างฝ่ายต่อสู้เพื่ออิสรภาพกับรัฐบาลอินโดนีเซียกว่า 2 แสนราย จนกระทั่งอินโดนีเซียยอมให้ชาวติมอร์ตะวันออกมีสิทธิในการกำหนดชะตากรรมของตนเอง ว่าจะเป็นส่วนหนึ่งของอินโดนีเซียต่อไป หรือจะก่อตั้งเป็นประเทศใหม่ไม่ขึ้นกับผู้ใด

การลงประชามติถูกจัดขึ้นในวันที่ 30 สิงหาคม 1999 (พ.ศ. 2542) ซึ่งผลประชามติออกมาเป็นฝ่ายสนับสนุนการแยกตัวเป็นอิสรภาพ ได้ชัยชนะด้วยคะแนนเสียงท่วมท้นราว 80% และจัดตั้งประเทศในชื่ออย่างเป็นทางการว่า สาธารณรัฐประชาธิปไตยติมอร์-เลสเต (Democratic Republic of Timor-Leste)

แต่กระบวนการถ่ายโอนอำนาจหลังการลงประชามติมิได้เป็นไปอย่างราบรื่นเท่าใดนัก เมื่อฝ่ายต่อต้านการประกาศอิสรภาพใช้กำลังเข้าขัดขวางทำให้มีผู้เสียชีวิตนับร้อย และประชาชนนับพันๆ คนพากันอพยพไปยังฝั่งตะวันตกของเกาะ ก่อนเดินทางกลับถิ่นฐานเดิมในระยะหลัง

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่