เมื่อวันที่ 11 สิงหาคม 2518 เวลา 19.38 น. ได้เกิดเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ของชนชาติไทยและชนชาติลาว คือองค์ “พระธาตุพนม” ได้ล้มทลายลงมาทั้งองค์

พระธาตุพนมทลาย!

การที่องค์ “พระธาตุพนม” ได้ล้มทลายลงมานั้น สาเหตุมาจากได้เกิดฝนตกหนักและเกิดพายุพัดแรงติดต่อกันหลายวัน รวมถึงความเก่าแก่ขององค์พระธาตุพนม ซึ่งเหตุการณ์ในขณะนั้นสร้างความโศกเศร้าต่อพุทธศาสนิกชนสองฝั่งโขงเป็นอย่างมาก

แต่ด้วยพลังแรงศรัทธาที่มีต่อองค์พระธาตุ ประชาชนได้กันร่วมบริจาคทุนทรัพย์ เพื่อเป็นทุนในการก่อสร้างองค์พระธาตุขึ้นใหม่ตามแบบเดิม โดยมีรัฐบาลไทยเป็นผู้ดำเนินการก่อสร้าง จนแล้วเสร็จ ใน พ.ศ. 2522 ลักษณะพระธาตุเป็นเจดีย์ทรงสี่เหลี่ยมสูง งดงามสง่าเหมือนองค์เดิม มีขนาดฐานกว้างด้านละ 12.33 เมตร และสูง 53.60 เมตร

ในวันที่ 22 มีนาคม 2522 ทางรัฐบาลได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้จัดการพระราชพิธียกฉัตรยอดองค์พระธาตุพนม และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ และพระบรมวงศานุวงศ์ ได้เสด็จพระราชดำเนินในพระราชพิธีเชิญพระบรมสารีริกธาตุ(พระอุรังคธาตุ) ขึ้นบรรจุในองค์พระธาตุพนม เมื่อวันที่ 23 มีนาคม ปีเดียวกัน ณ วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร อำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม

พระธาตุพนมที่พังพลายลงตามกาลเวลา ก็กลับมาตั้งตระหง่านสูงเสียดฟ้า ณ ริมฝั่งโขง ให้ประชาชนได้สักการะอีกครั้ง และยังเป็นศูนย์รวมใจยึดมั่นศรัทธาในพระพุทธศาสนา ของพุทธศาสนิกชนสองฝั่งโขงอย่างไม่เสื่อมคลาย

ในวันที่ 24 มกราคม 2560 ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี ซึ่งมี พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรี เป็นประธานได้ลงนามหนังสือถึงศูนย์มรดกโลกในการเสนอพระธาตุพนมเข้าสู่รายชื่อเบื้องต้น (Tentative List) เพื่อเสนอขึ้นทะเบียนบัญชีรายชื่อเบื้องต้นไปยังศูนย์มรดกโลก กรุงปารีส ฝรั่งเศส ซึ่งต่อมาคณะกรรมการมรดกโลกได้มีการประชุมสมัยสามัญครั้งที่ 41 ระหว่างวันที่ 2-12 กรกฎาคม 2560 ณ เมืองคาร์คูฟ สาธารณรัฐโปแลนด์ เห็นชอบให้บรรจุพระธาตุพนมไว้ในบัญชีรายชื่อเบื้องต้นของศูนย์มรดกโลกตามที่ประเทศไทยนำเสนอ

อย่างไรก็ตาม พระธาตุพนม ก็ยังไม่ได้ได้ขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรม จะต้องรอกระบวนการพิจารณาในอีกหลายประเด็นจากคณะกรรมการของยูเนสโก แต่ถ้าหาก พระธาตุพนมถูกประกาศให้เป็นแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรม นับว่าจะเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญของวัดพระธาตุพนม

อ่านเพิ่มเติม :

• ประวัติพระธาตุพนม ฉบับภาษาลาว
• พระธาตุพนม “พัง” เพราะศิลปะแบบชาตินิยมไทย (?)
• “พระธาตุพนม” เจดีย์บัวเหลี่ยมลาวล้านช้าง ปรากฏร่องรอย “ศิลปะจาม”

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่ 

อ้างอิง :

เทพโมลี, พระ .ประวัติย่อพระธาตุพนม วัดพระธาตุพนม จังหวัดนครพนม. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ : เฟื่องอักษร, 2516

วัฒนธรรมพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญาจังหวัดนครพนม. หนังสือเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 5 ธันวาคม 2542. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2542

สุม สุมโน,พระมหา. ประมวลเหตุการณ์พระธาตุพนมหักพัง และ การสร้างพระธาตุพนมองค์ใหม่. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : กรุงสยามการพิมพ์, 2522

กระทรวงวัฒนธรรม. (2560). (ออนไลน์). http://www.bangkokbiznews.com/news/detail/737576. วันที่ 10 สิงหาคม 2560.

“มติทางการ”กก.มรดกโลก ประกาศ เขาใหญ่-อยุธยาพ้นภาวะอันตราย อีก 3 ปี ลุ้นพระธาตุพนม. มติชนออนไลน์. https://www.matichon.co.th/local/news_601258 วันที่ 12 กรกฎาคม 2560.

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 11 สิงหาคม 2560