ปืนใหญ่สุลต่านสงขลาที่ถูกฉุดลากไปถึงอยุธยา พม่า ตามด้วยอังกฤษ

ปืนทองเหลือง ปืนใหญ่สุลต่านสงขลา
ภาพถ่ายเก่าของปืนใหญ่จากสงขลาที่จัดแสดงอยู่ที่อังกฤษ (ไม่ทราบปีที่ถ่าย)

“ปืนทองเหลือง (สยาม)” [Brass Gun (Siamese)] เป็นปืนโบราณที่เคยถูกนำมาจัดแสดงอยู่ที่โรงพยาบาลรอยัลฮอสปิทอลเชลซี (Royal Hospital Chelsea) ในกรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ ซึ่งเป็นทั้งที่พักวัยเกษียณและสถานพยาบาลของทหารผ่านศึกกองทัพอังกฤษ

ปืนกระบอกนี้ตามประวัติที่ระบุไว้บนป้ายอธิบายหน้าที่ตั้งปืนระบุว่า เป็นปืนที่สร้างขึ้นเมื่อราวปี 1623 (พ.ศ. 2166) ในเมืองสงขลา ก่อนถูกกองทัพพม่ายึดได้จากกรุงศรีอยุธยาในช่วงสงครามเสียกรุงฯ ครั้งที่ 2 เมื่อปี 1767 (พ.ศ. 2310)

Advertisement

จากนั้นกองทัพอังกฤษก็ยึดต่อจากพม่าในสงครามพม่าครั้งที่ 3 เมื่อปี 1885-1887 (พ.ศ. 2428-2430)

ภาพปืนใหญ่จากสงขลาหน้า Royal Hospital Chelsea ถ่ายเมื่อเดือนมิถุนายน 2014 (Singora, via Wikimedia Commons)
ภาพปืนใหญ่จากสงขลาหน้า Royal Hospital Chelsea ถ่ายเมื่อเดือนมิถุนายน 2014 (Singora, via Wikimedia Commons)

ตัวกระบอกปืนมีอักษรจารึกเป็นภาษาอาหรับ มาเลย์ และพม่า ซึ่งมีการอ้างถึง สุลัยมาน ชาห์ ที่คำอธิบายภาษาอังกฤษระบุว่าเป็น “กษัตริย์ผู้พิชิต” (the victorious King)

ทั้งนี้ สุลัยมาน ชาห์ มีชีวิตร่วมสมัยกับยุคพระเจ้าปราสาททอง โดยมีตำแหน่งเป็นสุลต่านผู้ครองเมืองสงขลา ซึ่งสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงเชื่อว่าในอดีตคงไม่ใช่เมืองที่สำคัญอะไร พร้อมกล่าวถึงที่ฝังศพของสุลต่านเมืองสงขลา ที่พระองค์ทรงเรียกว่า “พระยาแขก” ว่า

“เมืองสงขลาบางทีจะเคยเป็นเมืองมาแต่โบราณกาล แต่ไม่มีอะไรเป็นสำคัญนอกจากชื่อกับที่ฝังศพพระยาแขกแห่งหนึ่ง ซึ่งชื่อว่า ‘มรหุ่ม’ แต่ทำเลท้องที่ดีในการค้าขายด้วยตั้งอยู่ปากน้ำเมืองพัทลุง ต้องอาศัยเมืองสงขลาเป็นที่ถ่ายลำ พวกจีนจึงมาตั้งค้าขายอยู่ที่เมืองสงขลา”

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 23 พฤศจิกายน 2559