“วิลเลียม” คนแรกแห่งอังกฤษ เรื่องราวของผู้พิชิต ที่ทำให้ชื่อนี้ใช้แพร่หลายทั่วโลก

วิลเลียม ผู้พิชิต กองทัพ นอร์มัน อังกฤษ
กษัตริย์วิลเลียมที่ 1 หรือวิลเลียมผู้พิชิต (ภาพจาก British Library)

หนึ่งในชื่อยอดฮิตที่เราคุ้นหูกันคือ “วิลเลียม” (William) ซึ่งปัจจุบันใน “อังกฤษ” มีผู้ใช้ชื่อนี้มากเป็นอันดับที่ 21 ส่วนในสหรัฐอเมริกาได้รับความนิยมพุ่งไปถึงอันดับที่ 6

ที่จริงแล้ว “วิลเลียม” มีที่มาจากชื่อในภาษาฝรั่งเศส ซึ่งมีรากศัพท์ดั้งเดิมจากภาษาเยอรมันอีกที มีความหมายว่า “ความมุ่งมั่นที่จะปกป้อง” ชื่อนี้แพร่หลายก็เพราะมีวิลเลียมเชื้อสายนอร์มันคนหนึ่งเข้าไปปกครองอังกฤษ และสร้างความเปลี่ยนแปลงมากมายที่ยังเห็นได้จนถึงทุกวันนี้ 

ชื่อของเขาก็คือ “วิลเลียม ผู้พิชิต” (William the Conqueror) นั่นเอง

ใครคือ “วิลเลียม ผู้พิชิต” ?

วิลเลียมเป็นลูกนอกสมรสของดยุคแห่งนอร์มังดี ทำให้ได้ชื่อว่า “Bastard” ซึ่งมักใช้เรียกลูกนอกสมรส มีความหมายไปในเชิงดูถูกเหยียดหยาม แม้วิลเลียมจะขึ้นสู่อำนาจใน ค.ศ. 1035 หลังบิดาเสียชีวิต แต่ก็ต้องทำสงครามต่อสู้กับกบฎขุนนางกลุ่มต่างๆ ที่ไม่ยอมรับ

หลังจากคลื่นลมเริ่มสงบ สามารถควบคุมอำนาจภายในนอร์มังดีได้ วิลเลียมก็เริ่มขยายอิทธิพลไปอาณาบริเวณโดยรอบ เริ่มจากการรบกับเคานต์แห่งอองชู (Anjou) เพื่อขยายอำนาจลงทางใต้ และไปแต่งงานกับมาทิลด้าแห่งแฟลนเดอร์ส (Matilda of Flanders) แต่ที่สำคัญสุดคือไปสานสัมพันธ์อันดีกับราชาผู้ไร้รัชทายาทของอังกฤษ จนวิลเลียมได้รับคำมั่นสัญญาว่าจะได้รับบัลลังก์อังกฤษในภายภาคหน้า 

แต่เมื่อ เอ็ดเวิร์ด กษัตริย์แห่งอังกฤษ (Edward the Confessor) สวรรคตเมื่อ 5 มกราคม ปี 1066 สภากษัตริย์กลับแต่งตั้ง แฮโรลด์ ก็อดวินสัน (Harold Godwinson) ผู้นำสภากษัตริย์และพี่เขยของเอ็ดเวิร์ดขึ้นครองราชย์ วิลเลียมไม่พอใจ นำสู่การแย่งชิงบัลลังก์ ที่ภายหลังนักประวัติศาสตร์เรียกว่า “การรุกรานของนอร์มัน” (Norman Conquest)

สงครามแย่งชิงบัลลังก์ครั้งนี้ ไม่ได้มีเพียงฝ่ายแฮโรลด์และวิลเลียมแห่งนอร์มังดีเท่านั้น แต่ยังมี ทอสทิก (Tostig) น้องชายของแฮโรลด์ ซึ่งร่วมมือกับฮาราลด์ที่ 3 ราชาแห่งนอร์เวย์ (Harald III, King of Norway) ที่ยกทัพเข้ามาท้าทายด้วย

แม้แฮโรลด์จะชนะกองทัพของทอสทิกและฮาราลด์ได้ แต่ไม่ทันใดวิลเลียมก็ยกพลกว่า 7,000 คนขึ้นบก แฮโรลด์ต้องเร่งเข้าสู้รบ โดยที่เหล่าทหารไม่ได้พร้อมรบ ท้ายที่สุดแฮโรลด์ก็พ่ายแพ้ และวิลเลียมก็สถาปนาตัวเองเป็นกษัตริย์อังกฤษ เรียกตัวเองว่า “วิลเลียม ผู้พิชิต”

หลังขึ้นครองราชย์ วิลเลียมก็จัดการขุนนางที่แข็งข้อทั้งหลาย โดยแทบจะยึดศักดินาของขุนนางเก่าทั้งหมดแล้วจัดสรรให้เหล่าขุนนางนอร์มันที่ช่วยเหลือในการรบ ทั้งยังสร้างปราสาทและป้อมปราการในหัวเมืองต่างๆ เพื่อใช้เตรียมรับมือกับการกบฏ และสร้างกฎให้ขุนนางใหม่ที่ได้ที่ดินและบรรดาศักดิ์ ต้องส่ง “อัศวิน” หรือนักรบให้ส่วนกลางทุกปี ทำให้วิลเลียมมีทหารประจำการพร้อมรบตลอดเวลา 

การจัดการดังกล่าวนำมาสู่การใช้ระบบแมเนอร์ (Manor) ซึ่งเป็นการให้เจ้าศักดินาดูแลผืนแผ่นดินขนาดย่อมของตนเอง มีศูนย์กลางเป็นปราสาทของเจ้านาย และมีไพร่คอยรับใช้ ซึ่งก็คือระบบศักดินาที่ใช้ในอังกฤษตลอดช่วงยุคกลางนั่นเอง 

เนื่องจากวิลเลียมและขุนนางนอร์มันจำนวนมากไม่สามารถพูดภาษาอังกฤษได้ จึงมีการใช้ภาษานอร์มัน-ฝรั่งเศส เป็นภาษาราชการ ในขณะที่สามัญชนยังคงใช้ภาษาอังกฤษเดิมอยู่ ในช่วงแรกภาษาจึงเป็นสิ่งบ่งบอกชนชั้นทางสังคม เช่น คำที่ใช้เรียก “วัว” ชนชั้นสูงจะเรียกว่า Beef ในขณะที่สามัญชนเรียกว่า Cow เป็นต้น 

แต่เมื่อเวลาผ่านไปก็เกิดการกลืนกลายทางภาษามากขึ้น และตกทอดเป็นมรดกหลงเหลือจนถึงปัจจุบัน เห็นได้จากภาษาอังกฤษราว 7,000 คำมาจากภาษาฝรั่งเศส ซึ่งยังคงใช้อยู่ทั้งในชีวิตประจำวัน อย่างคำว่า car, barber เป็นต้น หรือในภาษาเฉพาะทางอย่างคำว่า coup d’état (รัฐประหาร), verdict (คำตัดสินของศาล) เป็นต้น 

วิลเลียม ผู้พิชิต วัย 59 ปี จากไปเมื่อ 9 กันยายน ปี 1087 ศพของเขาถูกฝังในโบสถ์เซนต์สตีเฟน ณ เมืองก็อง ฝรั่งเศส ถือเป็นอันสิ้นสุดเรื่องราวของยอดนักรบแห่งนอร์มัน เหลือทิ้งไว้เพียงตำนานความยิ่งใหญ่ รวมทั้งมรดกทางภาษาและวัฒนธรรมที่อยู่จนถึงทุกวันนี้

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


อ้างอิง : 

BBC Bitesize. “Harold Godwinson’s Succession as King of England – Edward’s Death and Claimants to the Throne – Edexcel – GCSE History Revision – Edexcel”. สืบค้น 4 กรกฎาคม 2023. https://www.bbc.co.uk/bitesize/guides/zpwtg82/revision/3.

McGovern, Kieran. “How Many French Words Are There in English?” English Language FAQ (blog), 15 มิถุนายน 2023. https://medium.com/english-language-faq/how-many-french- words-are-there-in-english-how-did-they-get-there-538f54ea016b.

HISTORY. “10 Things You May Not Know About William the Conqueror”, 4 กรกฎาคม 2023. https://www.history.com/news/10-things-you-may-not-know-about-william-the-conqueror.

“Norman Conquest”. สืบค้น 4 กรกฎาคม 2023. https://education.nationalgeographic.org/resource/norman-conquest.

TED-Ed. “How the Normans Changed the History of Europe – Mark Robinson”. สืบค้น 4 กรกฎาคม 2023. https://ed.ted.com/lessons/how-the-normans-changed-the-history-of-europe-mark- robinson.

“Popular Baby Names”. สืบค้น 5 กรกฎาคม 2023. https://www.ssa.gov/OACT/babynames/index.html

Ltd, Copyright UK Baby Names-A.-Connect. “William | Name for Boys | UK Baby Names”. สืบค้น 5 กรกฎาคม 2023. https://www.ukbabynames.com/boys/william.


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 17 กรกฎาคม 2566