ชาวฟิลิสตีนส์ ศัตรูของชาวยิวตามคัมภีร์ฮิบรู ผู้ก่อตั้งรกรากทางตะวันตกเฉียงใต้ของเลอแวนต์ (Levant) ซึ่งกลายมาเป็น“ปาเลสไตน์” ในภายหลัง มีที่มาที่ไปอย่างไร? เป็นคำถามที่นักโบราณคดีหาคำตอบมาเป็นเวลานาน

การค้นพบล่าสุดจากการขุดสำรวจสุสานอายุกว่า 3 พันปี (ศตวรรษที่ 11-8 ก่อนคริสตกาล) พบศพกว่า 150 ศพ ที่แอชเกลอน (Ashkelon) เมืองชายทะเลทางตอนใต้ของประเทศอิสราเอลอาจให้คำตอบที่นักสำรวจพยายามค้นหา

ชาวฟิลิสตีนส์ตามคัมภีร์ไบเบิล (พันธสัญญาเดิม) มักถูกมองว่าเป็นพวกไม่มีวัฒนธรรม หนึ่งในชาวฟิลิสตีนส์ที่โด่งดังที่สุดก็คือยักษ์ “โกไลแอธ” (Goliath) นักรบผู้ต่อต้านพระเจ้าของชาวอิสราเอล ผู้ถูก “เดวิด” เด็กหนุ่มซึ่งภายหลังได้กลายมาเป็นกษัตริย์แห่งอิสราเอลสังหาร

“ชาวฟิลิสตินส์มีภาพลักษณ์ที่ไม่ดีนัก แต่สิ่งที่เราพบจะช่วยกำจัดมายาคติเหล่านั้นออกไปได้” ลอเรนซ์ สเตเจอร์ (Lawrence Stager) หนึ่งในผู้นำคณะสำรวจสุสานซึ่งถูกพบตั้งแต่ปี 1985 กล่าว

งานวิจัยของ “Leon Levy Expedition” คณะสำรวจซึ่งประกอบด้วยนักโบราณคดีจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด, บอสตันคอลเลจ, วีตันคอลเลจ จากอิลลินอยส์ และมหาวิทยาลัยทรอย จากแอละแบมา ถูกเผยแพร่เมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา (10 กรกฎาคม) หลังสำเร็จการขุดค้นกว่า 30 ปี

รายงานของดิอินดิเพนเดนต์กล่าวว่า นักโบราณคดีต้องเก็บการค้นพบเป็นความลับกว่า 3 ปี จนกระทั่งการขุดสำรวจเสร็จสิ้น เพื่อเลี่ยงความสนใจของชาวยิวเคร่งศาสนาสุดโต่ง เนื่องจากก่อนหน้านี้ ชาวยิวกลุ่มหนึ่งเคยออกมาประท้วงการสำรวจสุสานดังกล่าวมาแล้ว ด้วยความเชื่อที่ว่า หากซากศพดังกล่าวเป็นชาวยิว การขุดค้นย่อมละเมิดต่อหลักศาสนา

ภายในหลุมศพนักโบราณคดีพบทั้งภาชนะขนาดเล็กซึ่งคาดว่าน่าจะใช้สำหรับบรรจุ น้ำหอม เครื่องประดับอย่างกำไล และตุ้มหู รวมไปถึงอาวุธ ซึ่งบ่งบอกว่าพวกเขาน่าจะไม่ใช่พวกที่ไม่มีวัฒนธรรมอย่างที่ถูกมอง

นอกจากนี้นักโบราณคดียังพบหลักฐานการฌาปนกิจศพ ซึ่งคณะสำรวจอ้างว่าเป็นพิธีกรรมที่มีค่าใช้จ่ายสูงและพบไม่บ่อยนักในพื้นที่ และยังพบโถขนาดใหญ่ที่บรรจุกระดูกของทารกเอาไว้

รายงานของ Haaretz สื่ออิสราเอลกล่าวว่า การฝังศพของคนท้องถิ่นในดินแดนอิสราเอลส่วนใหญ่ร่างผู้ตายจะถูกวางลงบนฐานยกพื้นหรือม้านั่ง ขณะที่สุสานในแอชเกลอน ส่วนใหญ่ร่างผู้ตายจะถูกฝังไว้ในหลุมรูปวงรี อีกร่าง 4 ร่างจาก 150 ร่างถูกฌาปนกิจ และบางส่วนถูกเก็บไว้ในห้องเก็บศพก่อด้วยหินทราย ซึ่งทั้งหมดเป็นพิธีกรรมที่รู้จักดีในกลุ่มวัฒนธรรมจากภูมิภาคอีเจียนไม่ใช่ชนท้องถิ่นในดินแดนปาเลสไตน์โบราณ

ด้านรายงานของอินดิเพนเดนต์ระบุว่า นักโบราณคดีและนักวิชาการด้านพระคัมภีร์ต่างเชื่อมานานแล้วว่า ชาวฟิลิสตีนส์อพยพมาจากภูมิภาคอีเจียน โดยพิจารณาจากเครื่องปั้นดินเผาที่พบในพื้นที่ของชนกลุ่มนี้ เพียงแต่ยังไม่อาจสรุปได้ว่า พวกเขามาจากแผ่นดินใหญ่ของกรีซ หรือเกาะครีตหรือไซปรัส หรืออนาโตเลีย (ตุรกีในปัจจุบัน)

ข้อมูลจาก:

1. “Ancient Philistine cemetery discovered in Israel could solve one of the Bible’s biggest mysteries”. The Independent. <http://www.independent.co.uk/…/ancient-philistine-cemetery-…>

2. “Archaeologists find first ever Philistine cemetery in Israel”. Haaretz. <http://www.haaretz.com/jewish/archaeology/1.729879>