“ฟิลิสตีนส์มาจากไหน?” การค้นพบสุสาน “ศัตรูชาวยิวตามพระคัมภีร์” เป็นครั้งแรก

เดวิด สังหาร ยักษ์โกไลแอธ ตำนาน ชาวฟิลิสตีนส์ ภายหลังคือ ปาเลสไตน์ ศัตรู ของ ชาวยิว
เดวิดสังหารยักษ์โกไลแอธ ภาพโดย Gustave Dore ศิลปินชาวฝรั่งเศส (ภาพจาก Wikimedia Commons)

ชาวฟิลิสตีนส์ (Philistines) หรือ ฟิลิสเตีย ศัตรูของ ชาวยิว ตามคัมภีร์ฮิบรู ผู้ก่อตั้งรกรากทางตะวันตกเฉียงใต้ของเลอแวนต์ (Levant) ซึ่งกลายมาเป็น “ปาเลสไตน์” ในภายหลัง มีที่มาที่ไปอย่างไร? เป็นคำถามที่นักโบราณคดีหาคำตอบมาเป็นเวลานาน

การค้นพบเมื่อปี 2016 จากการขุดสำรวจสุสานอายุกว่า 3 พันปี (ศตวรรษที่ 11-8 ก่อนคริสตกาล) พบศพกว่า 150 ศพ ที่แอชเกลอน (Ashkelon) เมืองชายทะเลทางตอนใต้ของประเทศอิสราเอล อาจให้คำตอบที่นักสำรวจพยายามค้นหา

ชาวฟิลิสตีนส์ ตามคัมภีร์ไบเบิล (พันธสัญญาเดิม) มักถูกมองว่าเป็นพวกไม่มีวัฒนธรรม หนึ่งในชาวฟิลิสตีนส์ที่โด่งดังที่สุดก็คือยักษ์ “โกไลแอธ” (Goliath) นักรบผู้ต่อต้านพระเจ้าของชาวอิสราเอล ผู้ถูก “เดวิด” เด็กหนุ่มซึ่งภายหลังได้กลายมาเป็นกษัตริย์แห่งอิสราเอลสังหาร

“ชาวฟิลิสตินส์มีภาพลักษณ์ที่ไม่ดีนัก แต่สิ่งที่เราพบจะช่วยกำจัดมายาคติเหล่านั้นออกไปได้” ลอเรนซ์ สเตเจอร์ (Lawrence Stager) หนึ่งในผู้นำคณะสำรวจสุสานซึ่งถูกพบตั้งแต่ปี 1985 กล่าว

ภาพถ่ายโครงกระดูกที่ถูกพบในสุสานเมืองแอชเกลอน ประเทศอิสราเอล ภาพโดย AFP PHOTO / MENAHEM KAHANA
ภาพถ่ายโครงกระดูกที่ถูกพบในสุสานเมืองแอชเกลอน ประเทศอิสราเอล ภาพโดย AFP PHOTO / MENAHEM KAHANA

งานวิจัยของ “Leon Levy Expedition” คณะสำรวจซึ่งประกอบด้วยนักโบราณคดีจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด, บอสตันคอลเลจ, วีตันคอลเลจ จากอิลลินอยส์ และมหาวิทยาลัยทรอย จากแอละแบมา ถูกเผยแพร่เมื่อวันที่ 10 กรกฎาคม 2016 หลังสำเร็จการขุดค้นกว่า 30 ปี

รายงานของ The Independent กล่าวว่า นักโบราณคดีต้องเก็บการค้นพบเป็นความลับกว่า 3 ปี จนกระทั่งการขุดสำรวจเสร็จสิ้น เพื่อเลี่ยงความสนใจของชาวยิวเคร่งศาสนาสุดโต่ง เนื่องจากก่อนหน้านี้ ชาวยิวกลุ่มหนึ่งเคยออกมาประท้วงการสำรวจสุสานดังกล่าวมาแล้ว ด้วยความเชื่อที่ว่า หากซากศพดังกล่าวเป็น ชาวยิว การขุดค้นย่อมละเมิดต่อหลักศาสนา

ภายในหลุมศพ นักโบราณคดีพบทั้ง ภาชนะขนาดเล็ก ซึ่งคาดว่าน่าจะใช้สำหรับบรรจุ น้ำหอม เครื่องประดับอย่างกำไล และตุ้มหู รวมไปถึงอาวุธ ซึ่งบ่งบอกว่าพวกเขาน่าจะไม่ใช่พวกที่ไม่มีวัฒนธรรมอย่างที่ถูกมอง

นอกจากนี้ นักโบราณคดียังพบหลักฐานการฌาปนกิจศพ ซึ่งคณะสำรวจอ้างว่าเป็นพิธีกรรมที่มีค่าใช้จ่ายสูงและพบไม่บ่อยนักในพื้นที่ และยังพบโถขนาดใหญ่ที่บรรจุกระดูกของทารกเอาไว้

รายงานของ Haaretz สื่ออิสราเอลกล่าวว่า การฝังศพของคนท้องถิ่นในดินแดนอิสราเอล ส่วนใหญ่ร่างผู้ตายจะถูกวางลงบนฐานยกพื้นหรือม้านั่ง ขณะที่สุสานในแอชเกลอน ส่วนใหญ่ร่างผู้ตายจะถูกฝังไว้ในหลุมรูปวงรี อีกร่าง 4 ร่างจาก 150 ร่างถูกฌาปนกิจ และบางส่วนถูกเก็บไว้ในห้องเก็บศพก่อด้วยหินทราย ซึ่งทั้งหมดเป็นพิธีกรรมที่รู้จักดีในกลุ่มวัฒนธรรมจากภูมิภาคอีเจียน ไม่ใช่ชนท้องถิ่นในดินแดนปาเลสไตน์โบราณ

ด้านรายงานของอินดิเพนเดนต์ระบุว่า นักโบราณคดีและนักวิชาการด้านพระคัมภีร์ต่างเชื่อมานานแล้วว่า ชาวฟิลิสตีนส์อพยพมาจากภูมิภาคอีเจียน โดยพิจารณาจากเครื่องปั้นดินเผาที่พบในพื้นที่ของชนกลุ่มนี้ เพียงแต่ยังไม่อาจสรุปได้ว่า พวกเขามาจากแผ่นดินใหญ่ของกรีซ หรือเกาะครีตหรือไซปรัส หรืออนาโตเลีย (ตุรกีในปัจจุบัน) แต่ค่อนข้างแน่นอนว่า พวกเขาไม่ใช่ชนพื้นเมืองของภูมิภาคคานาอัน

อ่านเพิ่มเติม : 

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่ 


อ้างอิง : 

Andrew Griffin. “Ancient Philistine cemetery discovered in Israel could solve one of the Bible’s biggest mysteries”. The Independent. 10 July 2016.

Philippe Bohstrom. “Archaeologists find first ever Philistine cemetery in Israel”. Haaretz. 10 July 2016.


ปรับเนื้อหาและเผยแพร่ในระบบออนไลน์เมื่อ 26 ตุลาคม 2566