คันฉ่อง สมัยราชวงศ์ซ่ง สะท้อนความยิ่งใหญ่เมืองเพชรบุรี หรือ เมืองพริบพรี 

คันฉ่องนี้งมได้จากแม่น้ำเพชรบุรี เขตอำเภอบ้านลาด จังหวัดเพชรบุรี

ปรากฏอักษรจีนสี่ตัวความว่า “หลินอันหวางเจีย”

“หลินอัน” เป็นชื่ออำเภอหนึ่งในมณฑลหางโจว ส่วน “หวางเจีย” คือบ้านของตระกูลหวาง รวมความแล้วหมายถึง “บ้านตระกูลหวางแห่งหลินอัน”

คุณกิตติพงษ์ พึ่งแตง นำคันฉ่องมาให้ อ.ล้อม เพ็งแก้ว และคุณพิเชษฐ์ วนวิทย์ ช่วยตรวจสอบ คุณพิเชษฐ์ ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า ตัวอักษรบนคันฉ่องไม่ใช่อักษรรุ่นเก่าสมัยจิ๋นซี แต่ก็มีอายุกว่าพันปีมาแล้ว ประเด็นที่พิจารณาคือ คันฉ่องด้ามนี้ทำขึ้นในสมัยใด ?

คุณพิเชษฐ์ชี้ว่า ด้านซ้ายของคันฉ่อง คนที่นั่งอยู่บนนกกระเรียนใส่หมวกขุนนาง หมวกแบบนี้ใช้กันก่อนราชวงศ์ชิง นั่นคือหมวก “ฉางซื่อเม่า” แปลว่าหมวกปีกยาว มีหลายขนาดทั้งสั้นทั้งยาว บ้างอาจยาวได้ถึง 1 เมตร หมวกชนิดนี้ถือกำเนิดขึ้นสมัยราชวงศ์ซ่ง (พ.ศ. 1503-1822) โดย “ซ่งไท่จู่” ปฐมจักรพรรดิแห่งราชวงศ์ซ่ง

การที่จักรพรรดิซ่งไท่จู่สร้างหมวกปีกยาวให้ข้าราชการใช้ ก็เพื่อป้องกันการซุบซิบนินทาของเหล่าขุนนางเวลาเข้าเฝ้า และเป็นการรักษาระยะห่างอีกด้วย

ประเด็นต่อไปที่พิจารณาคือ “คันฉ่อง” นี้มาอยู่ที่เมืองเพชรบุรีได้อย่างไร ?

อ.ล้อม อธิบายว่า ในจดหมายเหตุจีนร่วมสมัยยุคสุโขทัย ได้กล่าวถึงจักรพรรดิจีนพระองค์หนึ่งเสด็จออกรับทูตจากเมืองเพชรบุรี

ทูตจากเมืองเพชรบุรีจึงมีโอกาสเดินทางไปจิ้มก้องถึงเมืองจีน ตอนขากลับคณะทูตย่อมได้รับของพระราชทานจากจักรพรรดิจีน และทางขุนนางจีนก็คงถือโอกาสมอบของตอบแทนด้วยเช่นกัน และเป็นไปได้ที่ “คันฉ่อง” ของบ้านตระกูลหวาง น่าจะเป็นของที่ทูตเมืองเพชรบุรีได้รับจากขุนนางจีน และนำกลับมาจากเมืองจีนด้วยนั่นเอง

คันฉ่องโบราณสมัยราชวงศ์ซ่ง จึงเป็นเครื่องยืนยันถึงสถานะของเมืองเพชรบุรีในสมัยนั้นว่า เคยมีฐานะสูงมากระดับหนึ่ง ซึ่งทางการจีนให้การรับรอง มีการติดต่อสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างกัน แต่ต่อมาเมืองเพชรบุรีลดฐานะลง หรืออาจถูกรวมเข้ากับรัฐอื่นที่มีความแข็งแกร่งมากกว่าหรือฐานะสูงกว่า

อ่านเพิ่มเติม:

• ทำไมถึงเสียเมืองเพชรบุรี? เมื่อพระยาละแวก กษัตริย์กัมพูชาผู้ครองละแวกยกทัพบุก
• “เมืองพริบพรี” อาจไม่ใช่ชื่อเดิมของ “เพชรบุรี” ?
• งมคันฉ่องโบราณจากแม่น้ำเพชรบุรี พบชิ้นใหญ่-ชิ้นเล็กห่างกัน 5 ปีแต่ประกบกันได้พอดี

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่

อ้างอิง :

ล้อม เพ็งแก้ว. (ตุลาคม, 2565). คันฉ่องสมัยซ่งมาอยู่เมืองเพชรได้อย่างไร?. ศิลปวัฒนธรรม. ปีที่ 43 : ฉบับที่ 12.

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 17 ตุลาคม 2565