ผู้หญิงกับสงครามอาจะไม่ค่อยเข้ากันเท่าไร แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าความสำเร็จและล้มเหลวที่เกิดขึ้นของกองทัพแต่ละฝ่าย มีพวกเธอร่วมอยู่ด้วย ไม่ว่าจะเป็นงานแนวหน้า ที่บางประเทศพวกเธอออกรบร่วมกับกองทัพ หรือกองกำลังฝ่ายประชาชน ขณะที่บางประเทศเธอเป็นฝ่ายสนับสนุนต่างๆ เพื่อผลิต, ซ่อมบำรุงยุทธปัจจัยต่างๆ ภาพเหล่านี้ไม่ค่อยปรากฎให้เห็นมากนัก นอกเหนือจากการบันทึกภาพเมื่อครั้งสงครามโลกครั้งที่ 2

แต่หนึ่งในผลงานสร้างชื่อของ ริชาร์ด โฮล์มส์ นักเขียนสารคดีมืออาชีพที่ชื่อว่า “บันทึกภาพประวัติศาสตร์ในสงครามโลกครั้งที่ 2” (มติชน, 2555) ที่รวบรวมภาพถ่ายในสงครามโลกครั้งที่ 2 (ภาพส่วนใหญ่ได้มาจากพิพิธภัณฑ์สงครามอิมพีเรียลของลอนดอน) จากสมรภูมิทั่วโลกมาไว้ในหนังสือเล่มนี้

หลายภาพที่นำมาตีพิมพ์ มีแรงงานผู้หญิงในสงครามครั้งนี้ทั้งแนวหน้าและแนวหลัง ซึ่งเป็นเรื่องที่พบไม่บ่อยนัก ซึ่งแม้จะไม่ดูบู๊ล้างผลาญ, ชวนหดหู่, เรียกน้ำตา ฯลฯ แต่ทำให้เราเห็นภาพรวมสงครามได้ครบถ้วนยิ่งขึ้น

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 19 มีนาคม 2564