อาคารรัฐสภาสหรัฐฯ (US Capitol) ได้ผู้ชนะประกวดออกแบบที่ไม่เคยเรียนสถาปัตย์

ภาพถ่ายมุมสูงจาก Washington Monument แสดงให้เห็นฝูงชนหลายพันคนรวมตัวหน้าอาคาร "รัฐสภา" สหรัฐฯ (US Capitol) ในเหตุการณ์ Million Man March เมื่อ 16 ตุลาคม ค.ศ. 1995 (ภาพจาก TIM SLOAN / AFP)

อาคารรัฐสภาสหรัฐฯ หรือที่เรียกกันว่า United States Capitol ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ทั้งในเชิงกายภาพและมีนัยในทางการเมืองตั้งตระหง่านในกรุงวอชิงตัน ดีซี ประเทศสหรัฐอเมริกา ออกแบบโดยวิลเลียม ธอร์นตัน (William Thornton) ซึ่งไม่เคยเรียนสถาปัตยกรรม (ในหลักสูตรแบบเป็นกิจลักษณะ) แถมแบบที่เขาส่งไปประกวดยังไปถึงปลายทางหลังสิ้นสุดกำหนดส่งผลงานแล้วหลายเดือน แต่แบบของธอร์นตัน กลับได้ใจคณะกรรมการจนได้รับเลือกมาใช้งาน

อาคารรัฐสภาสหรัฐฯ ที่ปรากฏอยู่ทุกวันนี้มีรากฐานมาจากประกวดแบบในช่วงฤดูใบไม้ผลิปีค.ศ. 1792 มีกำหนดส่งแบบเข้าประกวดเป็นเวลา 4 เดือน ผู้ที่ได้รับเลือกจะได้เงินรางวัล 500 ดอลลาร์สหรัฐ มีผู้ส่งแบบเข้าประกวดไม่ต่ำกว่าสิบราย แต่ปรากฏว่าแบบที่ส่งมายังไม่ถูกใจคณะกรรมการ สุดท้ายแล้วแบบที่ได้รับเลือกคือแบบจากฝีมือของวิลเลียม ธอร์นตัน ซึ่งนักวิชาการบางรายเชื่อกันตามที่ว่ากันว่า แบบที่เขาส่งได้รับหลังกำหนดส่งปิดลงแล้วหลายเดือน

ภาพวาด วิลเลียม ธอร์นตัน โดย Gilbert Stuart เมื่อค.ศ. 1804 National Gallery of Art บริจาคไฟล์ภาพเป็นสาธารณะ

วิลเลียม ธอร์นตัน เกิดที่หมู่เกาะบริติช เวอร์จิน (British Virgin Islands) เมื่อค.ศ. 1759 ศึกษาด้านเภสัชที่มหาวิทยาลัยแห่ง Edinburgh (บางแห่งบอกคร่าวๆ ว่าศึกษาด้านการแพทย์) และได้รับปริญญาด้านการแพทย์ (M.D.) จากมหาวิทยาลัยอเบอร์ดีน ในสกอตแลนด์ เมื่อปี 1784

แม้ว่าเขาไม่เคยศึกษาด้านออกแบบหรือสถาปัตยกรรมแบบเป็นทางการ แต่โดยพื้นฐานแล้วเขาสนใจเรื่องการออกแบบมาตั้งแต่เด็ก มีหลักฐานเป็นภาพวาดสเก็ตช์ปราสาทและภาพวาดวิวทิวทัศน์ขณะท่องเที่ยว

ข้อมูลเกี่ยวกับธอร์นตัน ที่ปรากฏในหอสมุดรัฐสภาแห่งสหรัฐอเมริกา ระบุว่า ภายหลังเขาเดินทางกลับอังกฤษเมื่อปลายปี 1784 ธอร์นตัน ไม่ได้เดินในเส้นทางเกี่ยวกับการแพทย์ควบคู่กับความสนใจในด้านการออกแบบและงานเชิงศิลป์ ซึ่งในทางการแพทย์และศิลปศาสตร์ในศตวรรษที่ 18 ล้วนสนใจในกายวิภาคซึ่งพอไปด้วยกันได้ แต่เขาเลือกเดินทางกลับถิ่นกำเนิด โดยธอร์นตัน หวังว่าจะได้พบมารดาเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่วัยเด็ก

จากนั้นจึงอพยพมาในสหรัฐอเมริกาในปี 1787 (บางแห่งบอกว่าปี 1786)

เมื่อเกิดการประกวดออกแบบอาคาร US Capital เขายังอยู่ที่ Tartola ในหมู่เกาะบริติช เวอร์จินพอดี เมื่อได้ข่าว ธอร์นตัน จึงส่งแบบไปร่วมด้วย ผลงานของเขาได้รับหลังกำหนดส่งผลงานปิดลงหลายเดือน และยังเป็นผลงานจากมือสมัครเล่นในสายงานแบบ “สถาปนิก” แต่ด้วยผลงานที่ส่งมาถึงก่อนหน้านี้ยังไม่ถูกใจ ยังไม่มีแบบใดถูกเลือก ขณะที่การออกแบบของเขาได้รับความชื่นชอบจากคนใหญ่คนโตในวอชิงตัน แบบของเขาจึงได้รับเลือกจากประธานาธิบดี จอร์จ วอชิงตัน เมื่อ 5 เมษายน 1793

ว่ากันว่า แบบของธอร์นตัน ได้รับแรงบันดาลใจจากส่วนหนึ่งของโครงสร้างด้านหน้าทางฝั่งตะวันออกของพิพิธภัณฑ์ลูฟว์ร (ซึ่งเป็นอดีตวังและกลายเป็นพิพิธภัณฑ์ในภายหลัง) และมีเค้าของวิหารแบบโรมันในอิตาลี เห็นได้ชัดจากแบบในส่วนหน้าของอาคาร Capital

ด้านหน้า อาคาร US Capitol ถ่ายเมื่อ 29 ธ.ค. 2020 ภาพจาก Eric BARADAT / AFP
ภาพวาด Patheon ในโรม เมื่อ 1836 โดย Jakob Alt ไฟล์ Public Domain

เมื่อได้รับความเห็นชอบ แบบของเขาถูกส่งมอบต่อให้สถาปนิกเชื้อสายฝรั่งเศสนามว่า Étienne Sulpice Hallet (ซึ่งส่งแบบมาร่วมประกวดด้วย) และ James Hoban (ซึ่งส่งผลงานออกแบบทำเนียบขาวด้วย) ในกระบวนการต่อมามีบันทึกว่า Hallet เป็นผู้วางรายละเอียดภายในใหม่แทบทั้งหมด นอกจากนี้ ยังตัดหลังคาทรงกลมด้านบนที่ปรากฏในแบบร่างออก

ด้วยรางวัลชนะการประกวด มักมีคนมาขอไอเดียสำหรับอาคารสาธารณะและแหล่งที่อยู่อาศัย ธอร์นตัน ยังได้รับแต่งตั้งให้เป็นคณะกรรมาธิการแห่งเมืองวอชิงตัน และออกแบบที่พักอาศัยอีกหลายแห่งในเมือง

ในปี 1802 ประธานาธิบดีโธมัส เจฟเฟอร์สัน แต่งตั้งธอร์นตัน ให้เป็นผู้จัดการดูแลสำนักงานด้านสิทธิบัตร (Patent Office) และดำรงตำแหน่งไปจนกระทั่งเสียชีวิตในปี 1828


อ้างอิง:

“Dr. William Thornton”. ARCHITECTS OF THE CAPITOL. Online. Access 7 JAN 2021. <https://www.aoc.gov/about-us/history/architects-of-the-capitol/dr-william-thornton>

William Thornton (1759-1828). Library of Congress. Access 7 JAN 2021. <https://www.loc.gov/rr/print/adecenter/essays/B-Thornton.html>

https://www.britannica.com/biography/William-Thornton


เผยแพร่เนื้อหาในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 7 มกราคม 2564