ผู้เขียน | กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม |
---|---|
เผยแพร่ |
“พญานาค” คุ้ยควักแผ่นดิน กำเนิดที่ราบ เมืองเชียงแสน ใน ตำนานเมืองสุวรรณโคมคำ
ตำนานเมืองสุวรรณโคมคำ ใน ประชุมพงศาวดารภาคที่ 72 ซึ่งจะมีการเล่าเรื่องราวการเกิดพื้นที่ราบเมืองเชียงแสน ในตอนต้นของเอกสารเรื่องนี้ ซึ่ง อ. พิเศษ เจียจันทร์พงษ์ อธิบายไว้ว่า
“เรื่องกำเนิดที่ราบเชียงแสน กล่าวอยู่ในตอนต้นของ ตำนานสุวรรณโคมคำ เอกสารบนใบลานที่ได้รับการถอดความจัดลำดับพิมพ์เป็น ประชุมพงศาวดารภาคที่ 72 ตำนานตอนนี้ใช้แนวคิดจากพระอัคคัญสูตร ในพระสุตตันตปิฎก กล่าวถึงเมื่อเริ่มกัปป์ใหม่หลังจากไฟได้เผาทำลายโลกในกัปป์ที่แล้ว เริ่มกัปป์ใหม่คือภัททกัปป์อันเป็นชื่อกัปป์ของปัจจุบัน เกิดฝนตกไฟดับและเกิดน้ำท่วมสูงขึ้นถึงชั้นพรหม แล้วน้ำได้ลดลงมีแผ่นดินโผล่พ้นน้ำขึ้นมา 4 ทวีปใหญ่ กับอีก 2,000 อนุทวีป
แผ่นดินที่ราบเชียงแสนนี้ ตำนานสุวรรณโคมคำได้แต่งเรื่องต่อจากเรื่องพระอัคคัญสูตรว่า เป็น 1 ใน 2,000 อนุทวีปโดยกล่าวว่า แต่เดิมเนื่องจากเป็นที่ราบที่มีเทือกเขาล้อมรอบอยู่ทั้งสี่ด้าน เมื่อน้ำลดลงไปหมดแล้วจึงเหลือบริเวณนี้เป็นที่ที่มีน้ำขังอยู่เนื่องจากมีภูเขาล้อมรอบเอาไว้ ต่อมามี พญานาค 2 ตนทะเลาะกันทางทิศเหนือของหนองน้ำแห่งนี้ พญานาคทั้งสองได้รุกไล่กันโดยคุ้ยควักแผ่นดินไล่หนีกันลงมาทางใต้ผ่านหนองน้ำแห่งนี้และคุ้ยควักแผ่นดินหนีไล่กันต่อไปจนถึงมหาสมุทรทางทิศใต้
เส้นทางที่พญานาค 2 ตนคุ้ยควักไล่หนีกันนี้จึงเกิดเป็นร่องน้ำมหึมา พาให้น้ำในหนองน้ำแห่งนี้ไหลไปตามทางทางนาคลงมหาสมุทรจนหมด หนองน้ำจึงแห้งกลายเป็นแผ่นดินคือ บริเวณที่ต่อมากลายเป็นที่ราบเชียงแสน ส่วนทางพญานาคที่นำน้ำให้ไหลออกไปมหาสมุทรก็คือแม่น้ำโขง แผ่นดินที่ราบเชียงแสนเมื่อแห้งแล้วก็มีคนและสัตว์เข้ามาอยู่อาศัยทำมาหากิน ผู้เล่าตำนานจึงจัดให้แผ่นดินผืนนี้เป็น 1 ใน 2,000 อนุทวีปที่กล่าวอยู่ในพระอัคคัญสูตร”
อ่านเพิ่มเติม :
- ที่มาของ “ครุฑยุดนาค” หรือ “ครุฑจับนาค”
- ถอดความเชื่อและเรื่องเล่า รูพญานาคกับพระเจ้าใหญ่ วัดโพนชัย จ.เลย
ปรับปรุงเนื้อหาในระบบออนไลน์ครั้งล่าสุดเมื่อ 20 ธันวาคม 2566