| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
“เมืองกำแพงเพชร” อยู่น้ำแม่ปิง “เมืองชากังราว” อยู่แม่น้ำน่าน เป็นคนละเมืองคนละแม่น้ำ ไม่ใช่เมืองเดียวกันตามที่เคยเชื่อถือกันมานาน
อ. พิเศษ เจียจันทร์พงษ์ (ผู้เชี่ยวชาญประวัติศาสตร์โบราณคดีไทย กรมศิลปากร) แสดงหลักฐานแล้วอธิบายรายละเอียดไว้ในนิตยสารศิลปวัฒนธรรม (ฉบับเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2539 หน้า 180-188)
พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์ กล่าวถึงเมืองชากังราวเป็นครั้งสุดท้ายในเรื่องราวเมื่อ พ.ศ. 1994 โดยเล่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในปีนั้นว่า พระเจ้าติโลกราชแห่งเมืองเชียงใหม่ลงมายึด เมืองชากังราว และจะเข้ายึดเมืองสุโขทัย แต่ทำไม่สำเร็จจึงยกทัพกลับคืนไป
หนังสือ พงศาวดารโยนก โดยพระยาประชากิจกรจักร์ (แช่ม บุนนาค), ตำนาน 15 ราชวงศ์, หนังสือ ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับพิมพ์ของสำนักนายกรัฐมนตรี ฯลฯ ได้เล่าเหตุการณ์เมื่อ พ.ศ. 1994 ไว้ตรงกัน
เอกสารของล้านนาได้ชี้ให้เห็นเส้นทางการยกทัพของพระเจ้าติโลกราชว่าพระองค์มาจากเขตล้านนาทางเมืองแพร่หรือเมืองน่าน ซึ่งจากทั้งสองเมืองเมื่อผ่านพื้นที่เขาสูงของล้านนาแล้วก็จะถึงที่ราบแห่งแรกคือทุ่งย้างเมืองฝาง (จ. อุตรดิตถ์) ที่อยู่บนที่ราบลุ่มแม่น้ำน่าน
เอกสารของล้านนาที่เล่าเหตุการณ์ตอนนี้ เป็นหลักฐานที่สอดคล้องกับเอกสารของกรุงศรีอยุธยา ได้แก่ การบอกศักราชของเหตุการณ์เดียวกันเมื่อ พ.ศ. 1994 เป็นเรื่องสงครามครั้งแรกระหว่างพระเจ้าติโลกราชกับสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถเหมือนกัน
เมื่อเป็นเช่นนี้จึงต้องมาพิจารณาข้อความที่พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยากล่าวไว้อย่างรวบรัดว่า “…มหาราชมาเอาเมืองชากังราวได้…” ในขณะที่เอกสารล้านนาเล่าเรื่องอย่างละเอียดว่า พระเจ้าติโลกราชได้เมืองในลุ่มแม่น้ำน่านตั้งแต่เหนือไปใต้ คือเมืองทุ่งยั้งในเขต จ. อุตรดิตถ์เมืองสองแควใน จ. พิษณุโลกและเมืองปากยมในเขต จ. พิจิตร
แสดงว่าเมืองชากังราวควรอยู่ระหว่างเมืองทุ่งยั้งกับเมืองสองแควมากกว่า (คืออยู่เหนือเมืองสองแควขึ้นไป) ได้แก่ เมืองพิชัย อ. พิชัย จ. อุตรดิตถ์
อ่านเพิ่มเติม :
- กำแพงเพชร ไม่ใช่เมืองชากังราว เมืองชากังราวอยู่ที่ไหน
- ตามรอยภาพ “คนผมแดงกำแพงเพชร” เชื้อสายชาวลาวอพยพจากเวียงจันทน์
อ้างอิง :
เอกสารทอดน่องท่องเที่ยว มหัศจรรย์มหาศิลาแลง เมืองกำแพงเพชร โดย สุจิตต์ วงษ์เทศ. ตุลาคม 2562
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 3 พฤศจิกายน 2562
