ปฏิเสธได้ยากว่ารสเผ็ดจากพริกเป็นรสชาติที่ขาดไม่ได้สำหรับการรับประทานอาหารของคนหลายเชื้อชาติ โดยเฉพาะสำหรับไทย แต่หากถามว่าคนไทยเริ่มกินพริกได้อย่างไร ข้อมูลจากนักวิชาการผู้เชี่ยวชาญด้านพรรณพืชในไทยเชื่อว่า เหตุผลที่ชาวเอเชียและอีกหลายภูมิภาคได้บริโภคพริกกันจนถึงวันนี้ ส่วนหนึ่งต้องยกให้เป็นผลงานของปีเตอร์ มาร์ทิล

ตั้งแต่อารยธรรมโบราณ มนุษย์เริ่มกินพริกมาไม่ต่ำกว่า 7,000 ปีก่อนคริสตกาล ดร.สุรีย์ ภูมิภมร นักวิชาการด้านพืชพรรณผู้เขียนหนังสือ “พรรณพืชในประวัติศาสตร์ไทย” อ้างอิงข้อมูลการค้นพบร่องรอยในถ้ำแถบแอฟริกากลางที่เชื่อว่าเป็นข้อมูลที่น่าเชื่อถือซึ่งบ่งชี้ว่า แถบอเมริกากลาง (Meso America) กินพริกมานานกว่า 7,000 ปีก่อนคริสตกาล

เมื่อพูดถึงจุดเริ่มต้นวัฒนธรรมกินพริกในเอเชีย นักวิชาการเชื่อว่า การเข้ามาของพริกในภูมิภาคนี้นั้นสืบเนื่องมาจากปีเตอร์ มาร์ทิล (Peter Martyl) ผู้ที่เก็บพริกจากอเมริกาติดตามคริสโตเฟอร์ โคลัมบัส (Christopher Columbus) นักเดินเรือคนสำคัญในประวัติศาสตร์โลกที่เดินทางไปเสาะหาเครื่องเทศในทวีปอเมริกา

ประวัติที่ชัดเจนของปีเตอร์ มาร์ทิล ผู้เป็นลูกเรือของโคลัมบัส ปรากฏแค่ชื่อในเอกสารสารานุกรม แต่ไม่มีรายละเอียดว่าเป็นใคร มาจากไหน หน้าตาเป็นอย่างไร รู้เพียงว่าเป็นลูกเรือของโคลัมบัส และเป็นผู้นำพริกมาด้วย

ดร.สุรีย์ บรรยายว่า พริกที่ปีเตอร์ มาร์ทิล นำมาจากทวีปอเมริกาถูกนำมาปลูกที่สเปน ต้นพริกเจริญงอกงามให้ผลผลิตดี ผู้คนในยุโรปเริ่มได้ลิ้มลองความเผ็ดจากพริกกัน จากนั้นก็แพร่หลายไปในกลุ่มคนจากพื้นที่อื่น อาทิ ชาวอาหรับ อินเดีย และโปรตุเกส ซึ่งส่วนหนึ่งเป็นพ่อค้าและมีเรือเดินทะเล นั่นย่อมทำให้พวกเขาเป็นผู้นำพริกไปปลูกตามแหล่งการค้าหลายแห่งรอบโลก เมื่อผู้คนสนใจบริโภคอาหารเผ็ดมากขึ้นในระยะเวลา 50 ปี การปลูกพริกก็ขยายตัว

สำหรับคนไทยแล้ว ก็เริ่มลิ้มรสเผ็ดมาไม่ถึง 400 ปี นักประวัติศาสตร์อธิบายว่า ความเผ็ดในอาหารไทยในยุคปัจจุบันเป็นส่วนผสมที่คิดค้น ปรุงแต่ง ดัดแปลงกันขึ้นในช่วงหลัง ส่วนทวีปเอเชียก็เป็นภูมิภาคที่ผลิตพริกที่ใหญ่สุดในโลกในช่วงปีพ.ศ. 2544

จากข้อมูลของดร.สุรีย์ ช่วงเวลาที่ปีเตอร์ มาร์ทิล นำพริกมาปลูกที่สเปน คือเมื่อ พ.ศ. 2096 ตรงกับรัชสมัยของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 3 แห่งราชวงศ์สุวรรณภูมิสมัยกรุงศรีอยุธยา เมื่อชาวสเปนและโปรตุเกสนำพริกเข้ามาในเอเชีย โดยเริ่มปลูกในอินเดียเมื่อ พ.ศ. 2128 ตรงกับรัชสมัยของสมเด็จพระมหาธรรมราชาแห่งราชวงศ์สุโขทัยของกรุงศรีอยุธยา

เป็นที่รู้กันว่าอินเดียเป็นประเทศที่มีเอกลักษณ์ด้านวัฒนธรรมการกิน พวกเขาขึ้นชื่อเรื่องอาหารรสจัด และเครื่องแกง ดร.สุรีย์ บรรยายว่า อินเดียเผยแพร่วัฒนธรรมการกินไปยังกลุ่มคนละแวกใกล้เคียง พริกจากอินเดียเริ่มเผยแพร่เข้าในจีนและแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เมื่อ พ.ศ. 2143 จึงเชื่อว่า คนไทยน่าจะเริ่มลิ้มรสเผ็ดของพริกหลังจากผ่านช่วงต้นสมัยอยุธยาไปแล้ว ซึ่งหากมองตามข้อมูลนี้ คงต้องยกเครดิตส่วนหนึ่งให้กับปีเตอร์ มาร์ทิล ลูกเรือผู้นำพริกติดตามโคลัมบัส เข้ามาในยุโรป พริกเหล่านั้นเองที่เผยแพร่เข้ามาในเอเชียทำให้คนบริเวณอื่นในโลกได้เริ่มทานพริกกัน

---

อ้างอิง:

สุรีย์ ภูมิภมร. พรรณพืชในประวัติศาสตร์ไทย. กรุงเทพฯ : มติชน, 2549

---

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 4 มกราคม 2562