ตำนาน “กำแพงเมืองจีน” ทลาย เพราะน้ำตาของหญิงที่สูญเสียคนรัก

กำแพงเมืองจีน หรือ กำแพงหมื่นลี้
กำแพงเมืองจีน (ภาพ: Melissa on Unsplash)

“กำแพงเมืองจีน” หรือ “กำแพงหมื่นลี้” ที่เรียกตามความยิ่งใหญ่ของกำแพงซึ่งยาวกว่าหมื่นลี้ สร้างขึ้นเพื่อใช้สกัดกั้นและป้องกันการรุกรานในชีวิตและทรัพย์สินของชาวฮั่นที่อยู่ทางใต้ของตัวกําแพง จากพวกชนเผ่าทางเหนือ กำแพงเมืองจีนสร้างขึ้นในสมัยราชวงศ์ฉิน (พ.ศ. 323-338) หรือกว่า 2,000 ปีก่อน

ขณะนั้นยังไม่มีวิทยาการมาช่วยแบ่งเบาการทำงานของคนงานที่ถูกเกณฑ์มาสร้างกำแพงมากนัก

สิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่เช่นนี้ จึงสร้างความทุกข์ยากแสนสาหัสแก่ประชาชน เพราะพวกเขาต้องถูกเกณฑ์มาใช้แรงงานอย่างไม่ต้องสงสัย ชายฉกรรจ์ที่เป็นผู้สร้างกําแพงจํานวน 200,000-300,000 คน ต้องทำงานในสภาพภูมิอากาศที่อันตราย หนาวเหน็บ และงานที่ตรากตรำ ชีวิตของพวกเขาจึงเหมือนแขวนอยู่บนเส้นด้าย

ส่วนครอบครัวทางบ้านก็อยู่ในสภาพที่ไม่แตกต่างกัน ชีวิตพ่อแม่ลูกและภรรยาของพวกเขาต้องขาดเสาหลัก และสิ้นหวังเพราะไม่ทราบว่าสมาชิกในครอบครัวที่ถูกเกณฑ์ไปใช้แรงงานนับแรมปี จะได้มีโอกาสกลับมาพบหน้ากันอีกหรือไม่

ความสงสารเห็นใจต่อตัวผู้ที่เป็นแรงงานสร้างกําแพง และการประณามการปกครองที่โหดร้ายของราชวงศ์ฉิน ได้ค่อยๆ ก่อเกิดเรื่องเล่า “นางเมิ่งเจียงหนี่ว์ร้องไห้ที่กําแพงเมืองจีน” ขึ้นในหมู่ประชาชน

เรื่องมีอยู่ว่า ว่านสี่เหลียง ผู้มีสติปัญญาความรู้ พยายามหลบซ่อนตัวจากการถูกเกณฑ์แรงงานไปสร้างกำแพงเมืองของทางการ วันหนึ่งเขาหนีไปอยู่ที่บ้านตระกูลเมิ่ง นางเมิ่งเจียงหนี่ว์ ผู้มีจิตใจงดงาม และพ่อแม่ของนางช่วยให้ที่หลบซ่อนตัว พ่อแม่ของนางชื่นชอบในตัวว่านสี่เหลียงเป็นอย่างยิ่ง จึงยกนางเมิ่งเจียงหนี่ว์ให้เป็นภรรยา ทั้งสองแต่งงานได้เพียงไม่กี่วัน ว่านสี่เหลียงก็หนีไม่พ้น ถูกทางการเกณฑ์ไปสร้างกําแพงในที่สุด

นางเมิ่งเจียงหนี่ว์เฝ้ารอสามีอย่างทุกข์ทรมาน ผ่านไปหลายปีก็ไม่มีข่าวคราวใดๆ เมื่อเข้าสู่ฤดูใบไม้ร่วง อากาศก็หนาวเหน็บขึ้นทุกวันๆ นางเมิ่งเจียงหนี่ว์คิดถึงสามีที่อยู่ไกลออกไปทางตอนเหนือว่าเขาจะต้องทนหนาวเพียงใด จึงลงมือเย็บเสื้อกันหนาวด้วยตัวเอง แล้วออกเดินทางตามหาว่านสี่เหลียงที่ไปสร้างกําแพงเมืองจีน

นางเมิ่งเจียงหนี่ว์เดินทางมาถึงกําแพงเมืองจีนก็ไม่พบสามี จึงสอบถามข่าวของสามีจากคนงานที่สร้างกำแพง ถึงได้ทราบว่า ว่านสี่เหลียงเสียชีวิตแล้ว ศพของเขาถูกนำไปฝังในกำแพงเหมือนกับคนงานอื่นๆ ที่เสียชีวิตระหว่างการก่อสร้างกำแพงหมื่นลี้

เมื่อทราบข่าวของสามี นางเมิ่งเจียงหนี่ว์ก็เป็นลมล้มพับไปกับพื้น หลังฟื้นขึ้นมาก็ร้องไห้อย่างเจ็บปวดอยู่ที่หน้ากําแพง เสียงร้องไห้และความโศกเศร้าของนางสะเทือนถึงฟ้าดิน ทำให้เกิดเหตุอัศจรรย์ลมหนาวส่งเสียงคํารามลั่น ดวงอาทิตย์และดวงจันทร์มืดดับ ฟ้าดินสั่นสะเทือน เกิดเสียงดังสนั่น แล้วกําแพงบางส่วนก็พังทลายลงมา (มีบางตำนานว่าเพื่อให้นางได้เห็นศพสามีที่ถูกฝังอยู่ในกำแพง)

เรื่องนี้เป็นนิทานพื้นบ้านเกี่ยวกับ “กำแพงเมืองจีน” ที่เล่ากันมาอย่างแพร่หลายในหมู่ประชาชนจีนเป็นเวลานับพันๆ ปี แม้จะเป็นโศกนาฏกรรมรัก แต่ก็สะท้อนให้เห็นถึงความจงเกลียดจงชังของประชาชนต่อการปกครองที่โหดร้ายของระบบศักดินา ตลอดจนความปรารถนาแสวงหาชีวิตที่มีอิสระและมีความสุขของประชาชนผู้ใช้แรงงานได้เป็นอย่างดี

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่ 


ข้อมูลจาก :

หลี่เฉวียน. (เขมณัฏฐ์ ทรัพย์เกษมชัย แปล) ประวัติศาสตร์จีนฉบับย่อ, สำนักพิมพ์มติชน 2556


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 6 ธันวาคม 2561