“อ้ายเป๋” เสือกินคนในสมัย ร.5 ที่คร่าชีวิตคนชุมพรไป 14 คน!

ภาพเขียน เสือโคร่ง ล่า ควาย ประกอบเรื่อง อ้ายเป๋ เสือกินคน
ภาพประกอบเนื้อหา - ภาพเขียนเสือโคร่งล่าควาย จากหนังสือ Brehm's Life of animals ผลงานของ Alfred Brehm (จาก Biodiversity Heritage Library ใน Flickr)

อ้ายเป๋ เสือกินคน ในบันทึกของกรมพระยาดำรงฯ ที่สร้างความหวาดกลัวให้คนเมืองชุมพรเมื่อร้อยกว่าปีก่อน

ในอดีต เมืองชุมพรที่ยังโอบล้อมไปด้วยป่าเขาและแมกไม้หนาทึบยิ่งกว่าทุกวันนี้ มีเรื่องเล่าเกี่ยวกับเสือที่กลายเป็นตำนานของพื้นที่ อย่างเรื่อง “อ้ายเป๋” เสือตัวใหญ่ที่ทำให้ชาวเมืองหวาดผวา เพราะมันไม่ใช่แค่เสือธรรมดา แต่เป็นเสือที่ออกล่าผู้คนอย่างอุกอาจ จนกลายเป็นข่าวใหญ่ไปทั่วเมืองในเวลานั้น

เหตุการณ์นี้ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงบันทึกไว้เป็นครั้งแรกในหนังสือ วชิรญาณวิเศษ ก่อนจะทรงนำมาเรียบเรียงอีกครั้งในหนังสือ นิทานโบราณคดี ซึ่งรวบรวมเรื่องเกร็ดนอกพงศาวดารที่ทรงพบเจอด้วยพระองค์เอง

ภูเขาถ้ำรับร่อ อำเภอท่าแซะ จังหวัดชุมพร
ภูเขาถ้ำรับร่อ อำเภอท่าแซะ จังหวัดชุมพร พ.ศ. 2457 (ภาพจาก หนังสือโบราณสถานในจังหวัดชุมพร)

เรื่องมีอยู่ว่า ใน พ.ศ. 2433 เมื่อครั้ง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 มีพระราชประสงค์จะเสด็จประพาสรอบแหลมมลายู โดยใช้เส้นทางจากกรุงเทพฯ มุ่งสู่เมืองชุมพร, เมืองกระบุรี, เมืองระนอง ก่อนจะเสด็จฯ ต่อทางเรือแวะตามหัวเมืองชายฝั่งตะวันตกไปจนถึงแหลมมลายูที่สิงคโปร์ แล้วจึงย้อนกลับมายังกรุงเทพฯ

กรมพระยาดำรงฯ ซึ่งทรงรับผิดชอบการจัดเตรียมการเสด็จประพาสในครั้งนั้น จึงทรงล่วงหน้าไปยังหัวเมืองภาคใต้รวมถึงเมืองชุมพร และนี่เองที่ทำให้กรมพระยาดำรงฯ ทรงทราบเรื่อง “อ้ายเป๋” ที่กำลังเป็นข่าวใหญ่ของเมืองในขณะนั้น

สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ
สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ

อ้ายเป๋ เสือกินคนแห่งเมืองชุมพร

เมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2433 กรมพระยาดำรงฯ เสด็จฯ ถึงปากน้ำเมืองชุมพร และทรงสนทนากับบรรดาข้าราชการท้องถิ่นและชาวบ้านถึงเรื่องราวต่าง ๆ ทั้งชีวิตความเป็นอยู่และการทำมาหากิน ซึ่งเรื่องที่ทุกคนพูดถึงเป็นเสียงเดียวกันมากที่สุดก็คือเรื่อง “เสือ” 

กรมพระยาดำรงฯ ทรงบันทึกเรื่องราวนี้ไว้ว่า

“ในเวลานั้นมีเสือดุที่แขวงเมืองชุมพรตัวหนึ่ง เสือนั้นใหญ่ยาวสัก 9 ศอก เท้าเป๋ข้างหนึ่ง จึงเรียกกัน ‘อ้ายเป๋’ เที่ยวกัดกินคนตามแขวงบ้านใหม่ บ้านละมุ เสียหลายคน ประมาณกันแต่หกเจ็ดคนขึ้นไปถึงสิบคนยี่สิบคน และว่าเสือตัวนี้กล้าหาญผิดกับเสือซึ่งเคยมีมาแต่ก่อน ถึงเข้ากัดคนกลางวันแสก ๆ บางทีคนนั่งทอผ้าอยู่ใต้ถุนเรือน ก็เข้ามาฉวยเอาไป บางคนไปขึ้นพะองทำตาลก็มาคาบเท้าลากไป จนชาวบ้านชาวเมืองพากันครั่นคร้าม ไม่อาจจะไปป่าหากินแต่คนเดียวสองคนได้”

กรมพระยาดำรงฯ ทรงห่วงชาวบ้าน จึงทรงรับสั่งให้รวบรวมรายชื่อผู้เคราะห์ร้ายเพื่อนำไปกราบบังคมทูลให้รัชกาลที่ 5 ทรงทราบ พบว่าเสือคร่าชีวิตชาวบ้านไป 14 ราย แบ่งเป็นชาวเมืองท่าแซะ 9 ราย และที่เมืองกระบุรีอีก 5 ราย แต่ละรายเสียชีวิตในสถานการณ์ต่างกัน เช่น นายอ่อน ชาวบ้านรับร่อ เสือกัดตายขณะตัดจากมุงหลังคา ส่วนอำแดงแป้นแห่งบ้านท่าญวน เสือคาบไปขณะกำลังหาผักอยู่ริมนา ฯลฯ

ภาพเขียน เสือโคร่ง
ภาพประกอบเนื้อหา – ภาพเขียนเสือโคร่ง จากหนังสือ Brehm’s Life of animals ผลงานของ Alfred Brehm (จาก Biodiversity Heritage Library ใน Flickr)

แม้ช่วงนั้นข่าวเรื่องเสือร้ายจะยังแพร่สะพัด แต่กรมพระยาดำรงฯ ก็ไม่ได้ทรงพบตัวอ้ายเป๋ด้วยพระองค์เอง กระทั่งเมื่อเสด็จฯ กลับถึงกรุงเทพฯ ในปีเดียวกัน พระองค์ก็ทรงทราบข่าวว่า อ้ายเป๋ตายแล้ว เนื่องจากมีชาวบ้านคนหนึ่งเข้าป่าไปโดยไม่ได้ตั้งใจจะไปล่าเสือ แต่กลับเผชิญหน้ากับอ้ายเป๋ในระยะกระชั้นชิด ด้วยความตกใจ จึงลั่นไกปืนทันทีแล้วรีบหลบหนีไป กลายเป็นจุดจบของเสือที่สร้างความหวาดกลัวให้คนเมืองชุมพร

เมื่อพระองค์ทรงทราบก็ทรงต้องการได้หนังหรือกะโหลกของอ้ายเป๋ขึ้นมา จึงโปรดให้คนไปสืบหา แต่ก็พบว่าผู้ยิงได้นำซากเสือไปแลกเป็นเงินกับพระยาชุมพร (ยัง ซุ่ยยัง) เจ้าเมืองชุมพรในขณะนั้นไปแล้ว 

ฝ่ายพระยาชุมพรก็เลือกที่จะไม่เก็บซากไว้ แต่ขายให้พ่อค้าชาวจีนเพื่อนำไปทำยา กรมพระยาดำรงฯ จึงจำต้องทรงตัดพระทัยจากความประสงค์นั้นไปในที่สุด

เรื่องราวของอ้ายเป๋ เสือกินคน จากบันทึกของกรมพระยาดำรงฯ นอกจากจะเป็นภาพสะท้อนให้เห็นความหวาดกลัวของผู้คนในเมืองชุมพรขณะนั้นแล้ว ยังเผยให้เห็นวิถีชีวิตของชาวบ้านที่สัมพันธ์กับป่าอีกด้วย

อ่านเพิ่มเติม : 

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


อ้างอิง : 

สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ. (2503). นิทานโบราณคดี. เฟื่องอักษร. หน้า 23-29. เรียกใช้เมื่อ 4 มิถุนายน 2568. เข้าถึงได้จาก https://db.sac.or.th/siamrarebooks/books/1387/SRB-1379

สาส์นสมเด็จ. (2478). ประวัติย่อของเมืองชุมพรเก่าตอนหนึ่ง. เรียกใช้เมื่อ 4 มิถุนายน 2568. เข้าถึงได้จาก https://vajirayana.org

สำนักงานจังหวัดชุมพร กระทรวงมหาดไทย. (2528). ประวัติมหาดไทยส่วนภูมิภาค จังหวัดชุมพร. เรียกใช้เมื่อ 4 มิถุนายน 2568


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 11 มิถุนายน 2568