ตำนาน “ไอ้บอด” จระเข้กินคนแห่ง “วัดสามปลื้ม” อาละวาดทั่วพระนครตอนน้ำท่วมใหญ่

จระเข้ ไอ้บอด จระเข้กินคน แห่ง วัดสามปลื้ม — ภาพประกอบบทความ - จระเข้น้ำจืด หรือ Siamese crocodile (ภาพโดย Daniel Pelaez Duque ใน Unsplash)

ผู้เขียน	ธนกฤต ก้องเวหา
เผยแพร่	วันพุธที่ 24 เมษายน พ.ศ.2567

“ไอ้บอด” จระเข้กินคนแห่ง “วัดสามปลื้ม” หรือวัดจักรวรรดิราชาวาสวรมหาวิหาร สร้างความหวาดกลัวแก่ผู้คนทั่วกรุงเทพฯ เมื่อครั้งอดีต!

วัดสามปลื้ม เป็นพระอารามหลวงชั้นโท ชนิดวรมหาวิหาร ตั้งอยู่บนถนนจักรวรรดิ แขวงจักรวรรดิ เขตสัมพันธวงศ์ กรุงเทพมหานคร เป็นวัดราษฎร์ที่มีความเก่าแก่ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา มีเรื่องเล่าว่าวัดสร้างจากแรงศรัทธาของสตรี 3 นางที่ร่วมกันสร้าง จึงได้ชื่อว่า “วัดสามปลื้ม”

ในสมัยรัตนโกสินทร์ แผ่นดินรัชกาลที่ 2 เมื่อราว พ.ศ. 2362 มีการบูรณปฏิสังขรณ์วัดสามปลื้ม โดยแม่ทัพใหญ่สยามคือ เจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) เมื่อครั้งยังเป็น “พระยาเกษตรรักษา” (นอกราชการ) ภายในวัดจึงมีศาลและรูปปั้นเจ้าพระยาบดินทรเดชาอยู่ด้วย

ต่อมาประมาณ พ.ศ. 2368 พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ทรงยกวัดสามปลื้มเป็นพระอารามหลวง และพระราชทานนามใหม่ว่า “วัดจักรวรรดิราชาวาส”

วัดสามปลื้มยังโด่งดังจากการมีบ่อเลี้ยงจระเข้ขนาดใหญ่ภายในวัด คือบริเวณก่อนถึงพระอุโบสถวัด ซึ่งพระสงฆ์และเด็กวัดช่วยกันดูแล แต่ไม่ปรากฏหลักฐานว่ามีมาตั้งแต่เมื่อใด มีเพียงตำนานหรือเรื่องเล่าที่สืบไปยังจระเข้ตัวหนึ่ง นั่นคือ “ไอ้บอด” จระเข้แห่งวัดสามปลื้ม ที่มีฉายาว่า “จระเข้กินคน”

จระเข้ บ่อจระเข้ วัดสามปลื้ม วัดจักรวรรดิราชาวาสวรมหาวิหาร — จระเข้ในบ่อจระเข้วัดสามปลื้ม – ในภาพไม่ใช่ ‘ไอ้บอด’ (ภาพโดย Globe-trotter ใน Wikimedia Commons สิทธิการใช้งาน CC BY-SA 3.0)

ตำนานจระเข้ไอ้บอดมีอยู่หลัก ๆ 2 เรื่อง เรื่องแรกเล่าว่า ไอ้บอดคือจระเข้ตัวใหญ่ที่ออกมาอาละวาดกินคนเป็นอาหารทั่วพระนคร โดยเฉพาะตามลำน้ำเจ้าพระยาในช่วง พ.ศ. 2484-2485 ที่กรุงเทพฯ เผชิญอุทกภัย หรือเหตุการณ์น้ำท่วมครั้งใหญ่

เล่ากันว่า ไอ้บอดอาละวาดอยู่นานร่วมปี กินคนไปหลายคน สร้างความหวาดกลัวไปทั่ว โดยมีลักษณะเด่นเฉพาะตัวคือตาบอดข้างหนึ่ง ซึ่งนั่นกลายเป็นจุดสังเกตควบคู่กับความดุร้ายของมัน

ไม่มีข้อมูลว่าจระเข้ตัวนี้มีที่มาจากไหน แต่เป็นธรรมดาของลุ่มแม่น้ำภาคกลางไทยในอดีตที่ชุกชุมไปด้วยจระเข้น้ำจืดจำนวนมาก อย่างยุคอยุธยาสมัยสมเด็จพระนารายณ์ฯ มีบันทึกต่างชาติเล่าว่า แม่น้ำลำคลองรอบ ๆ เกาะเมืองอยุธยานั้นเต็มไปด้วยจระเข้ และดูเหมือนผู้คนจะใช้ชีวิตท่ามกลางพวกมันกันเป็นปกติด้วย

ช่วงที่ไอ้บอดอาละวาดหนัก ๆ ผู้คนริมแม่น้ำเจ้าพระยาหวาดกลัวจระเข้ตัวนี้มาก โดยเฉพาะแถบปากคลองตลาดถึงสะพานพุทธ มีการระดมกำลังออกตามล่าจระเข้ตัวนี้ แต่ก็เป็นไปด้วยความยากลำบาก เพราะสัญชาตญาณของจระเข้โดยทั่วไปนั้น เมื่ออิ่มท้องแล้วก็มักกบดานซ่อนตัวอยู่สักพัก หิวเมื่อใดค่อยออกมาอาละวาดหาเหยื่อรายใหม่

ในที่สุดก็มีการล้อมจับจระเข้ไอ้บอดสำเร็จ (ครั้งแรก) ที่วัดเชิงเลน หรือวัดบพิตรพิมุขวรวิหาร ปรากฏว่ามันหลุดไปได้ แล้วไปหลบอยู่ที่วัดสามปลื้ม บริเวณใต้กุฏิพระ จึงเกิดการล้อมจับครั้งที่สอง ผู้คนเตรียมปลิดชีพจระเข้ร้ายตัวนี้ แต่เพราะเหตุการณ์เกิดในเขตสงฆ์ พระภิกษุวัดสามปลื้มจึงขอบิณฑบาตชีวิตไอ้บอดไว้ แล้วรับเลี้ยงดูเรื่อยมาตั้งแต่นั้น โดยขุดพื้นใต้กุฏิวัดเป็นโพรงถ้ำให้มันอยู่

ส่วนอีกตำนานเล่าว่า จริง ๆ แล้วไอ้บอดคือจระเข้ที่ พระพุฒาจารย์ (มา อินฺทสโร) หรือท่านเจ้าอาวาสมาแห่งวัดสามปลื้มเลี้ยงไว้นั่นแหละ แล้วถูกเด็กวัดและคนทั่วไปรังแกจนตาบอดไปข้างหนึ่ง กระทั่งเกิดน้ำท่วมใหญ่ในกรุงเทพฯ ไอ้บอดเลยหลุดออกจากบ่อมาอาละวาดกินคนไปหลายคน ท้ายที่สุดก็ถูกล้อมจับมาไว้ที่บ่อจระเข้ของวัดสามปลื้มดังเดิม

หากผูกเรื่องราวตรงนี้กับช่วงเวลาที่เกิดตำนานไอ้บอดวัดสามปลื้ม พระพุฒาจารย์ท่านมรณภาพเมื่อ พ.ศ. 2457 ส่วนไอ้บอดออกอาละวาด พ.ศ. 2484-2485 แปลว่าจระเข้ตัวนี้มีอายุอย่างน้อย 27 ปีตอนออกมาสร้างตำนานทั่วพระนคร ซึ่งถือว่าเป็นจระเข้โตเต็มวัยที่ไม่ต้องสงสัยในเรื่องกำลังวังชาหรือความดุร้ายโดยสัญชาตญาณของมัน เพราะจระเข้น้ำจืดนั้นมีวัยเจริญพันธุ์ที่ 10-15 ปี และอาจมีอายุยืนถึง 70 ปี

อย่างไรก็ตาม แม้ไม่มีหลักฐานว่าไอ้บอดตายเมื่อไหร่ แต่จากกระแสคำบอกเล่าทั้งหลาย ทำให้เชื่อได้ว่า จระเข้ไอ้บอดแห่งวัดสามปลื้มน่าจะมีตัวตนอยู่จริง และเคยอาละวาดกินคนทั่วพระนครจริง ๆ

นี่คือตำนาน “ไอ้บอด” จระเข้กินคนในกรุงเทพฯ อันโด่งดังของไทย

ทุกวันนี้ ณ บ่อจระเข้วัดสามปลื้มยังมีจระเข้ตัวหนึ่งถูกสตัฟฟ์ไว้ในตู้กระจกที่ยกสูงเหนือบ่อ และเชื่อได้ว่านี่อาจเป็น “ไอ้บอด” คุณปู่จระเข้ของเหล่าจระเข้แห่งวัดสามปลื้มในปัจจุบัน

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่