“รัชกาลที่ 7” กับประสบการณ์ที่หาไม่ได้ในสยาม สมัยทรงศึกษาที่ประเทศอังกฤษ

รัชกาลที่ 7 สมัยทรงศึกษาที่ต่างประเทศ อีตัน อังกฤษ
พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว สมัยทรงศึกษาที่วิทยาลัยอีตัน ประเทศอังกฤษ (ภาพจาก : library.stou.ac.th)

เปิดชีวิต รัชกาลที่ 7 สมัยทรงศึกษาที่ต่างประเทศ ไม่ได้โรยด้วยกลีบกุหลาบ

สมเด็จพระศรีพัชรินทรา บรมราชินีนาถ ทรงฉายกับพระราชโอรส (จากซ้ายไปขวา) สมเด็จเจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว สมเด็จเจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ สมเด็จเจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก และพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เมนูโปรด สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ
สมเด็จพระศรีพัชรินทรา บรมราชินีนาถ ทรงฉายกับพระราชโอรส (จากซ้ายไปขวา) สมเด็จเจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว สมเด็จเจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ สมเด็จเจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก และพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (ภาพจาก สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)

เมื่อ พ.ศ. 2451 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อครั้งยังทรงเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ ทรงสอบผ่านเข้าศึกษาในวิทยาลัยอีตัน โรงเรียนชายล้วนที่ดีที่สุดแห่งประเทศอังกฤษ ทว่าชีวิตในรั้ววิทยาลัยของพระองค์กลับไม่ได้โรยด้วยกลีบกุหลาบ เพราะพระองค์ทรงต้องปรับตัวให้เข้ากับวัฒนธรรมและประเพณีของโรงเรียนที่เข้มงวด ทำให้พระองค์ทรงได้รับประสบการณ์ใหม่ ๆ ที่หาไม่ได้ในสยาม

พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว สมัยทรงศึกษาที่อีตัน ประเทศอังกฤษ
พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 สมัยทรงศึกษาที่ต่างประเทศ วิทยาลัยอีตัน ประเทศอังกฤษ (ภาพจาก : library.stou.ac.th)

หม่อมราชวงศ์ศุภวัฒย์ เกษมศรี ผู้เขียนหนังสือ “คุณวิเศษแห่งหนังสือโบราณและเล่าเรื่องเก่าน่ารู้ในยุครัชกาลที่ ๗” เล่าถึงเหตุการณ์ครั้งนั้นว่า…

“เมื่อทรงเจริญพระชนมพรรษาได้ ๑๒ พรรษา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงจัดพระราชพิธีโสกันต์และพระราชทานพระสุพรรณบัฏสถาปนาเป็นเจ้าฟ้าต่างกรมในพระอิสริยยศสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ฯ กรมขุนสุโขไทยธรรมราชา

หลังจากนั้นเสด็จยังประเทศอังกฤษเพื่อทรงเข้าศึกษา ณ วิทยาลัยอีตัน (Eton College) ทำให้พระองค์ทรงได้รับประสบการณ์ใหม่ๆ ที่แตกต่างไปจากครั้งประทับในพระบรมมหาราชวัง กล่าวคือ พระองค์ได้ถูกใช้ให้ทำหน้าที่รับใช้เด็กรุ่นพี่ๆ ที่อยู่มาก่อน เพราะเป็นธรรมเนียมประเพณีของวิทยาลัยแห่งนี้ที่นักเรียนที่เข้ามาใหม่จะต้องเป็นคนรับใช้ให้พวกรุ่นโตกว่า ทำงานรับใช้เล็กๆ น้อยๆ ให้รุ่นพี่แม้กระทั่งขัดรองเท้า

หม่อมราชวงศ์ศุภวัฒย์ยังเล่าอีกว่า “พระองค์ทรงถูกเด็กฝรั่งรุ่นพี่ใช้งานไม่ปรานีปราศรัย และจำเป็นจะต้องทำตามคำสั่งที่เขาบัญชา แม้ว่าจะเป็นเรื่องที่ทรงไม่พอพระทัยจะทำเพียงใด”

การย้ายมายังต่างแดนทำให้พระองค์ทรงต้องปรับตัวอยู่มาก ไม่ว่าจะเป็นความแตกต่างของชาติพันธุ์ ทำให้เด็กฝรั่งในวิทยาลัยอีตันมักกล่าวว่าพระองค์ในเรื่องพระวรกาย เนื่องจากพระองค์ทรงตัวเล็กกว่าพวกเขามาก 

นอกจากนี้…พระองค์ยังทรงต้องปรับตัวให้เข้ากับโรงเรียน ด้วยการลุกจากที่นอนตั้งแต่ย่ำรุ่ง จวบจนอาบน้ำเย็นในฤดูหนาว รวมถึงวิ่งออกกำลังกายตั้งแต่ยังไม่สว่าง

พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ไม่ปรากฏปีที่ถ่าย ภาพจาก AFP
ภาพประกอบเนื้อหา – พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ไม่ปรากฏปีที่ถ่าย ภาพจาก AFP

อย่างไรก็ตาม พระองค์ทรงศึกษาอยู่ที่นี่เป็นเวลากว่า 2 ปี และเมื่อวันที่ 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 ก็เสด็จกลับมาสยาม เพื่อทรงร่วมงานถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทำให้ไม่ได้ทรงศึกษาต่อ แต่ประสบการณ์ที่อีตันก็ทำให้พระองค์ทรงมีอุปนิสัยแข็งแกร่ง รู้จักระเบียบวินัย รักศักดิ์ศรี และปลูกฝังให้ทรงมีความสามารถเรื่องการปกครองในเวลาต่อมา

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


อ้างอิง : 

ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พล.ต. ม.ร.ว, 2475-2559. คุณวิเศษแห่งหนังสือโบราณ และ, เล่าเรื่องเก่าน่ารู้ในยุครัชกาลที่ 7. [ม.ป.ท.]:วิญญูชน, 2564. สืบค้นเมื่อวันที่ 3 มกราคม 2568. https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:314184.

https://library.stou.ac.th/2023/11/prajadhipok-eton-college/


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 3 มกราคม 2568