| ผู้เขียน | ปดิวลดา บวรศักดิ์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
หลังจากเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 เมื่อ พ.ศ. 2310 บ้านเมืองก็ระส่ำระสาย ผู้คนหนีเอาตัวรอด เคยมีบันทึกที่พูดถึงชะตากรรมของเหล่าเจ้าหญิง-เจ้าชายอยุธยาไว้อยู่บ้าง (อ่านได้ที่นี่) แต่น้อยนักที่จะพูดถึงชีวิตของชาวสยามหรือชาวบ้านอยุธยา หลังเสียกรุงครั้งที่ 2 ในบทความนี้จึงจะมาเผยชีวิตของคนทั่วไปว่าหลังจากกรุงฯ แตกครั้งที่ 2 ชีวิตพวกเขาเป็นอย่างไร
ชาวบ้านอยุธยา หลังเสียกรุงครั้งที่ 2
ในหนังสือ “SHUT DOWN กรุงศรี” (สำนักพิมพ์มติชน) ของ “ปรามินทร์ เครือทอง” ผู้เชี่ยวชาญด้านประวัติศาสตร์ เล่าไว้ว่า ชีวิตของชาวกรุงศรีขณะนั้นเต็มไปด้วย ความอดอยาก การปล้นชิง กวาดต้อน และการสังหารหมู่
ภาพที่ปรากฏในบ้านเมืองช่วงเวลานั้น ผู้เขียนคาดว่าน่าจะคล้ายคลึงกับสมัยศึกอลองพญา ที่ชาวเรือถูกสังหาร บรรดาครอบครัวชายหญิงที่อยู่บนบกก็ถูกจับมัดฆ่าตายเป็นกอง ๆ รวมถึงมีซากศพไหลมาตามแม่น้ำจนน้ำดื่มและใช้ไม่ได้
หากอ้างอิงตามพงศาวดารก็จะพบว่ากองทัพพม่าต่างบุกเข้าไปในหัวเมืองต่าง ๆ เผาทำลายเมืองชุมพร ริบเอาเงินของราษฎรไปมากมาย จับผู้คนไปเป็นเชลยศึก ให้ช่วยรบและทำงานด้านโยธา ไม่ว่าจะเป็นขุดคลอง สร้างป้อมค่าย ใครที่หนีกลับมากรุงศรีฯ ไม่ได้ ก็ต้องอยู่ที่พม่าต่อไป
หลังจากที่พม่ายึดกรุงศรีอยุธยาได้เรียบร้อยแล้ว ความอดอยากก็ดำเนินต่อไปเรื่อย ๆ ผู้คนมากมายต่างหาทางหลบหนีจากภัยสงคราม ที่พร้อมจะมีลูกระเบิดลงในพื้นที่อยู่ตลอดเวลา
เจ้านายและชาวบ้านหลายคนต่างยกครัวหนีเข้าป่า บางคนรวมกันเป็นชุมนุม กองโจร หรือซ่องโจรตามหัวเมืองต่าง ๆ ทั่วทั้งราชอาณาจักร อย่างที่เราเห็นในบ้านบางระจัน หรือชาวบ้านบางกลุ่มก็ร่วมกับเหล่าเจ้านายอื่น ๆ เพื่อปกป้องรักษาบ้านเมือง
พื้นที่ที่คนไทยรวมกลุ่มและหนีออกจากพระนครมากที่สุดคือฟากตะวันออก เนื่องจากพม่าอยู่เบาบางกว่าทิศอื่น
สิ่งที่น่าสนใจและหลายคนน่าจะไม่เคยทราบคือเหตุการณ์ “ไทยมุง” ที่เกิดขึ้นในสงครามครั้งนี้ เนื่องจากคนไทยสมัยนั้นหลายคนไม่เคยเห็นเขารบกัน จึงมีคนจำนวนไม่น้อยต่างตามกองทัพไปดูการรบพม่า ผลที่ตามมาคือผู้คนเหล่านั้นต่างถูกสังหารและล้มตายเกลื่อนไปหมด
ภาพทั้งหมดนี้ที่เล่ามาจึงสะท้อนความยากลำบากที่เกิดขึ้นในภาวะกรุงศรีอยุธยาแตกพ่ายครั้งที่ 2 ก่อนที่ต่อมาสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชจะสามารถรวมก๊กกลุ่มอำนาจ แล้วเถลิงขึ้นเป็นกษัตริย์องค์แรกแห่งกรุงธนบุรี
อ่านเพิ่มเติม :
- ชะตากรรมเจ้าหญิงอยุธยาหลังกรุงแตก ย้อนบันทึกพม่าที่น่าสลดใจ
- นักรบ “300” ฉบับอยุธยา เมื่อกลุ่มทหารจากปัตตานีพยายามยึดอำนาจกรุงศรีฯ
- ผ่าระบบทาสกรุงศรีอยุธยา คนยุคนั้นมีเสรีแค่ไหน? ทำไมปรากฏวลี “เสรีภาพอย่างเจ็บปวด”
อ้างอิง :
ปรามินทร์ เครือทอง. SHUTDOWN กรุงศรี. กรุงเทพฯ: มติชน, 2558.
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 26 ตุลาคม 2567
