แม่น้ำในจังหวัดเชียงราย มีแม่น้ำสำคัญ 6 สาย ประกอบด้วย แม่น้ำโขง แม่น้ำกก แม่น้ำรวก แม่น้ำสาย แม่น้ำอิง และแม่น้ำลาว 

แม่น้ำโขง 

ต้นน้ำอยู่ที่ที่ราบสูงทิเบต เทือกเขาหิมาลัย ไหลจากประเทศจีน พม่า ลาว ก่อนจะเข้าสู่ประเทศไทยที่บริเวณสามเหลี่ยมทองคำ อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย ซึ่งเป็นพรมแดน 3 ประเทศ คือ ไทย ลาว พม่า นอกจากนี้บริเวณสามเหลี่ยมทองคำ ยังเป็นจุดที่แม่น้ำรวก ซี่งเป็นเส้นแบ่งพรมแดนไทย-พม่า ไหลลงแม่น้ำโขงอีกด้วย

แม่น้ำโขงมีความยาวในเขตจังหวัดเชียงรายประมาณ 100 กิโลเมตร 

แม่น้ำกก 

ต้นน้ำอยู่ที่ประเทศพม่า ในเขตรัฐฉาน ก่อนจะไหลสู่ทิศใต้ผ่านเมืองกก เมืองสาด แล้วเข้าสู่พื้นที่ประเทศไทยใกล้กับบ้านท่าตอน อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ จากนั้นไหลไปทางทิศตะวันออก ตัดผ่านเทือกเขาผีปันน้ำแล้วเข้าสู่เขตจังหวัดเชียงราย ผ่านอำเภอเมืองเชียงราย แล้ววกขึ้นไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ผ่านอำเภอเวียงเชียงรุ้ง อำเภอแม่จัน อำเภอดอยหลวง แล้วไหลลงแม่น้ำโขงที่อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย

แม่น้ำกก มีความยาวในเขตจังหวัดเชียงรายประมาณ  290 กิโลเมตร

แม่น้ำรวก 

ต้นน้ำอยู่ที่ประเทศพม่า เป็นเส้นแบ่งพรมแดนระหว่างไทย-พม่า ไหลบรรจบกับแม่น้ำสาย รวมกันเป็นแม่น้ำรวก จากนั้นไหลลงแม่น้ำโขงที่สบรวก หรือบริเวณสามเหลี่ยมทองคำ 

แม่น้ำรวก มีความยาวในเขตจังหวัดเชียงรายประมาณ 36 กิโลเมตร

แม่น้ำสาย (น้ำแม่สาย) 

ต้นน้ำอยู่ที่ประเทศพม่า เป็นเส้นแบ่งพรมแดนระหว่างไทย-พม่า คือ อำเภอแม่สายจังหวัดเชียงราย กับท่าขี้เหล็กของพม่า ไหลไปทางทิศตะวันออก จนบรรจบกับแม่น้ำรวก 

แม่น้ำสาย มีความยาวในเขตจังหวัดเชียงรายประมาณ 13 กิโลเมตร

แม่น้ำอิง (น้ำแม่อิง)

ต้นน้ำอยู่ที่เทือกเขาผีปันน้ำ ไหลจากทิศเหนือสู่ทิศใต้ลงกว๊านพะเยา จังหวัดพะเยา แล้วไหลออกจากกว๊านพะเยาไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ผ่านอำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา เข้าสู่จังหวัดเชียงรายในเขตอำเภอเทิง กระทั่งไหลลงแม่น้ำโขงที่อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย เรียกจุดบรรจบของแม่น้ำตรงนั้นว่า สบอิง

แม่น้ำอิง มีความยาวประมาณ 240 กิโลเมตร

แม่น้ำลาว (น้ำแม่ลาว)

ต้นน้ำอยู่ที่เทือกเขาผีปันน้ำ หรือดอยนางแก้ว และดอยมด ในเขตอำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย จากนั้นไหลจากทิศใต้ไปยังทิศเหนือ ผ่านอำเภอแม่สรวย แล้วไหลตัดไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ผ่านอำเภอแม่ลาว ก่อนไหลลงแม่น้ำกก ทางตะวันออกของตัวเมืองเชียงราย

แม่น้ำลาว มีความยาวประมาณ 200 กิโลเมตร

แม่น้ำในจังหวัดเชียงราย นอกจากแม่น้ำสายสำคัญทั้ง 6 สายนี้แล้ว ยังมีแม่น้ำ และคูคลอง อื่นๆ อีกมากมาย เช่น น้ำแม่คำ และน้ำแม่จัน เป็นต้น ซึ่งแหล่งน้ำเหล่านี้ก็ใช้สำหรับบริโภค อุปโภค รวมถึงการเกษตรกรรม

อ่านเพิ่มเติม :

• รู้หรือไม่? ตราสัญลักษณ์ประจำจังหวัด “เชียงราย” เคยเป็น “หนุมาน”
• 3 ตำนาน “ดอยนางนอน” แม่สาย จ. เชียงราย และเหตุที่ทำให้เกิด “แม่น้ำสาย”
• ตามรอย “พระเจ้าล้านตื้อ” พระพุทธรูปแห่งลำน้ำโขง 

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่

---

อ้างอิง : 

ศิลปากร, กรม. (2533). โบราณคดีเชียงราย. วิคตอรี่เพาเวอร์พอยท์ : กรุงเทพฯ.

---

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 13 กันยายน 2567