| ผู้เขียน | วิภา จิรภาไพศาล |
|---|---|
| เผยแพร่ |
4 สิ่งแรกมีในไทย อันได้แก่ ธงชาติ, โทรเลข, โทรศัพท์ และรถไฟ เกิดขึ้นเป็นครั้งแรกที่ “ปากน้ำ” บ้างเรียก “นครเขื่อนขันธ์” หรือจังหวัดสมุทรปราการในปัจจุบัน ส่วนเหตุใดเมืองนี้จึงเข้าตากรรมการ ก็ต้องค่อยไปดูกันทีละรายการ
4 สิ่งแรกมีในไทยที่ “ปากน้ำ”
ธงชาติ
สมัยสุโขทัยถึงสมัยอยุธยาตอนกลาง ไม่เคยมี “ธงชาติ” จนเมื่อมีการติดต่อค้าขายกับชาวต่างชาติ เช่น จีน ญี่ปุ่น โปรตุเกส ฮอลันดา ฝรั่งเศส ฯลฯ มากขึ้น ราชสำนักอยุธยาพระราชทานที่ดินสำหรับสร้างที่พัก, คลังสินค้าที่บริเวณปากน้ำเจ้าพระยา
พ.ศ. 2205 มีการชักธงขึ้นครั้งแรก เมื่อเรือกำปั่นเลอร์โวตร์ของฝรั่งเศสที่เข้ามาทางปากน้ำได้ชักธงชาติฝั่งเศสขึ้น ราชสำนักอยุธยาที่ยังไม่มีธรรมเนียมการชักธงและไม่มีธงชาติ จึงเอาธงชาติฮอลันดามาใช้ชักขึ้น แต่ฝรั่งเศสไม่ยอมคำนับธงชาติฮอลันดา อยุธยาจึงเอาธงฮอลันดาลงและเอาผ้าแดงชักขึ้นแทน ธงแดงจึงเป็นธงชาติเรื่อยมา ภายหลังมีการเพิ่มรูป “ช้างเผือก” ที่ผืนธง และมีพัฒนาการจนเป็นธงชาติเช่นปัจจุบัน
ไปรษณีย์โทรเลข
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเห็นความสำคัญของระบบการสื่อสารสมัยใหม่ เพื่อให้การส่งข่าวสารทันต่อเหตุการณ์ พ.ศ. 2418 จึงโปรดให้กรมกลาโหมรับหน้าที่ควบคุมกิจการโทรเลข
รัชกาลที่ 5 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีการปักเสาพาดสายโทรเลขระหว่างเมืองสมุทรปราการ-กรุงเทพฯ เมื่อวันที่ 19 เมษายน พ.ศ. 2418
พระองค์ยังพระราชทานพระที่นั่งสุขไสยาสน์ ในเขตพระราชวัง ที่สมุทรปราการ ให้เป็นที่ทำการไปรษณีย์โทรเลขแห่งแรกของเมืองสมุทรปราการ ที่ต้องใช้ระยะทาง 45 กิโลเมตร คดเคี้ยวไปตามภูมิประเทศ เพื่อเลี่ยงการขอสัมปทานของชาวต่างประเทศ เพราะถ้าตกลงกับชาติหนึ่งชาติใดไป ก็จะขัดใจกับชาติอื่น ด้วยขณะนั้นเป็นช่วงของการล่าอาณานิคม
โทรศัพท์
เมื่อมีการคิดค้นระบบการติดต่อสื่อสารทางโทรศัพท์ ที่สามารถพูดคุยโต้ตอบได้ทันที ระหว่างต้นทาง-ปลายทาง พ.ศ. 2424 รัชกาลที่ 5 จึงโปรดเกล้าฯ ให้ติดตั้งระบบโทรศัพท์ในไทย ที่สามารถใช้สายโลหะเดียวกับโทรเลข มีการสั่งโทรศัพท์ 3 เครื่องแรกเข้ามาในประเทศ ใช้ในงานแจ้งข่าวระหว่างกรุงเทพฯ -สมุทรปราการ และกำหนดที่ตั้งโทรศัพท์ ไว้ดังนี้
เครื่องที่ 1 อยู่ที่พระราชอุทยานสราญรมย์ใต้ กรุงเทพฯ, เครื่องที่ 2 อยู่ที่พระที่นั่งสุขไสยาสน์ เมืองสมุทรปราการ และเครื่องที่ 3 อยู่ที่เรือนกระโจมไฟ เมืองสมุทรปราการ
รถไฟ
รถไฟสายปากน้ำ เป็นรถไฟสายแรกของประเทศไทย ดำเนินการโดยบริษัทเอกชนชาวเดนมาร์ก ที่ได้รับสัมปทานระยะยาว เมื่อกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2429 แต่ใช้เวลาในการก่อสร้างนานมาก กว่าจะเปิดให้บริการรับส่งผู้โดยสารและสินค้าครั้งแรกก็ใน พ.ศ. 2436
เส้นทางรถไฟเริ่มต้นที่สถานีรถไฟหัวลำโพง กรุงเทพฯ ปลายทางที่สถานีปากน้ำ เมืองสมุทรปราการ มีความยาวราว 21 กิโลเมตร รัชกาลที่ 5 มีพระราชประสงค์หลักในการสร้างทางรถไฟสายนี้ เพื่อประโยชน์ทางราชการทหาร หากเกิดการสู้รบระหว่างไทย-ฝรั่งเศส บริเวณปากแม่น้ำเจ้าพระยา หรือวิกฤตการณ์ ร.ศ. 112
การเกิดขึ้นของ ธงชาติ, โทรเลข, โทรศัพท์ และรถไฟ ที่ปากน้ำ ด้วยเป็นเมืองที่มีความสำคัญในฐานะ “เมืองหน้าด่าน” ของกรุงเทพฯ มาตั้งแต่อดีตนั่นเอง
อ่านเพิ่มเติม :
- ชื่อ พระประแดง มาจากไหนเกี่ยวอะไรกับ “เทวรูป” ในศาสนาพราหมณ์-ฮินดู
- จังหวัดสมุทรปราการ มาจากไหน? ตั้งแต่เมื่อใด?
อ้างอิง :
วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์แลภูมิปัญญา จังหวัดสมุทรปราการ.คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ จัดพิมพ์เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ 5 ธันวาคม 2542.
ชื่อผู้เขียน ไม่ได้ระบุ. ร.ศ. 112 สมุทรปราการ ประตูสู่สยาม, องค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรปราการ.
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 4 กันยายน 2567
