เปิดที่มา “ถนนเชียงใหม่” ฝั่งธนบุรี ชื่อ “เชียงใหม่” แต่ทำไมมาอยู่กรุงเทพฯ?

ถนนเชียงใหม่ คลองสาน ฝั่งธนบุรี — ถนนเชียงใหม่ ในเขตคลองสาน (ภาพ : Rachasak Ragkamnerd, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons)

ผู้เขียน	กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม
เผยแพร่	วันพฤหัสที่ 30 พฤษภาคม พ.ศ.2567

ชื่อถนนหนทางในกรุงเทพมหานคร หรือในพื้นที่อื่นๆ ทั่วประเทศ มักเกี่ยวข้องกับสภาพทางภูมิศาสตร์ หรือเกี่ยวข้องกับเรื่องราวความเป็นมาอะไรบางอย่าง รวมถึงตั้งเป็นอนุสรณ์เพื่อรำลึกถึงบุคคลสำคัญ หรือเหตุการณ์สำคัญที่เกิดขึ้น เช่นเดียวกับ “ถนนเชียงใหม่” เขตคลองสาน ฝั่งธนบุรี ที่ชื่อ “เชียงใหม่” แต่กลับมาปรากฏหลักฐานอยู่ในกรุงเทพมหานคร

ถนนเชียงใหม่เป็นถนนในพื้นที่เขตคลองสาน จุดเริ่มต้นอยู่ที่ถนนสมเด็จเจ้าพระยา ฝั่งตรงข้ามสถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา ยาวไปสิ้นสุดที่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา บริเวณที่เป็นท่าเรือวัดทองธรรมชาติ

แม้จะมีความยาวเพียง 400 เมตร แต่ก็มีความสำคัญไม่น้อย เพราะเป็นถนน 1 ใน 11 สาย ที่ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำริให้ตัดขึ้น หลังการสร้าง “สะพานพระพุทธยอดฟ้า” เพื่อให้การคมนาคมฝั่งธนบุรีสะดวกขึ้น

การตัดถนนทั้ง 11 สายนี้ กระทรวงมหาดไทยมีหนังสือกราบบังคมทูลขอพระราชทานชื่อถนนทั้งหมด และมีพระราชดำริเห็นชอบกับชื่อถนน ที่ สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงคิดขึ้นถวาย

ชื่อถนนแต่ละสาย เป็นการนำชื่อสถานที่อันเป็นมงคลชัย ที่กองทัพสยามสามารถรบชนะพม่าในสงครามครั้งต่างๆ ทั้งในสมัยกรุงธนบุรี และสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ หรือสถานที่ที่เปลี่ยนแปลงจากเดิม เพื่อเป็นอนุสรณ์ให้รำลึกถึงประวัติความเป็นมาของสถานที่บ้าง หรือเป็นนามบุคคลสำคัญที่มีประวัติเกี่ยวข้องกับสถานที่บ้าง

ปัจจุบันถนนบางสายก็ได้ตัดขึ้นและมีชื่อตามพระราชดำริ แต่บางสายก็ไม่ได้ตัด เพราะเวลาเนิ่นนานจนไม่เหมาะสมกับยุคสมัย และชื่อถนนก็ไม่ได้เป็นไปตามที่มีพระราชดำริไว้แต่เดิม

สำหรับที่มา “ถนนเชียงใหม่” เขตคลองสาน ตั้งชื่อเป็นอนุสรณ์สงคราม เมื่อครั้งสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช และสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท ร่วมกันตีเมืองเชียงใหม่คืนจากพม่า จึงนำชื่อมาตั้งเป็นถนนนั่นเอง

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่