| ผู้เขียน | ราชภัฏ เฟื่องฟู |
|---|---|
| เผยแพร่ |
หลังจากบราซิลตกอยู่ภายใต้อำนาจเผด็จการทหารยาวนานกว่า 21 ปี ในที่สุด แทนเครโด เนเวส (Tancredo Neves) ผู้นำขบวนการประชาธิปไตย ซึ่งยืนหยัดต่อต้านเผด็จการมาโดยตลอด ก็ได้รับเลือกตั้งให้เป็นประธานาธิบดีใน ค.ศ. 1985 แต่อนิจจา เขากลับเสียชีวิตไปเสียก่อน
ทหารทำรัฐประหารยึดอำนาจรัฐบาลพลเรือนในปี 1964 และตั้งรัฐบาลทหารที่ปกครองประเทศด้วยการทำให้ผู้คนหวาดกลัว มุ่งกำจัดคนเห็นต่างด้วยข้อหาคอมมิวนิสต์ และพยายามครองอำนาจให้ได้ยาวนานมากที่สุด แต่ก็พยายามประนีประนอมกับพลเรือนผ่านระบบ 2 สภา คือ “วุฒิสภา” เป็นสภาบน สมาชิกมาจากการแต่งตั้งโดยรัฐบาลทหาร และ “สภาผู้แทนราษฎร” เป็นสภาล่าง สมาชิกมาจากการเลือกตั้งโดยประชาชน แต่สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) ต้องสังกัดพรรคการเมือง 2 พรรคเท่านั้น คือ National Renewal Alliance (ARENA) จากฝ่ายเผด็จการทหาร และ Brazilian Democratic Movement (MDB) หรือ “ขบวนการประชาธิปไตยบราซิล” จากฝ่ายพลเรือน
เนเวส หรือชื่อเต็ม แทนเครโด เดอ อัลเมดา เนเวส (Tancredo de Almeida Neves) นักการเมืองผู้คัดค้านระบอบทหาร สามารถเอาตัวรอดภายใต้อำนาจเผด็จการได้ เพราะรัฐบาลยอมเปิดพื้นที่ทางการเมืองเพื่อลดแรงต่อต้าน ทำให้เขาได้รับเลือกเป็น ส.ส. 3 สมัย คือในปี 1966, 1970 และ 1974 และได้รับเลือกเป็นสมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.) ประจำรัฐมีนัส เจไรช์ (Minas Gerais) ในปี 1978
จนเมื่อรัฐบาลเผด็จการทหารยอมให้มีพรรคการเมืองหลายพรรคและจัดการเลือกตั้ง เนเวสก็ได้เข้าร่วมพรรคขบวนการประชาธิปไตยบราซิลในปี 1982 และได้รับเลือกตั้งเป็นผู้ว่าการรัฐมีนัส เจไรช์ ในปี 1983 ดำรงตำแหน่งจนถึงปี 1984
ประชาธิปไตยในบราซิลค่อยๆ ฟื้นตัวอีกครั้งหลังเผด็จการทหารเริ่มวางมือ พรรคขบวนการประชาธิปไตยบราซิลสามารถเอาชนะการเลือกตั้งในพื้นที่ต่าง ๆ ได้มากขึ้น จนเกิดการประท้วงเรียกร้องให้มีการเลือกตั้งประธานาธิบดีโดยตรงในปี 1984 แต่ไม่สำเร็จ ถึงอย่างนั้นก็แสดงให้เห็นว่าชาวบราซิลถวิลหาประชาธิปไตยมากเพียงใด
อย่างไรก็ดี ในที่สุดการเลือกตั้งประธานาธิบดีก็มีขึ้นในวันที่ 15 มกราคม ปี 1985 เนเวสตัดสินใจลาออกจากผู้ว่าการรัฐมีนัส เจไรซ์ และลงสมัครรับเลือกตั้งโดยเป็นตัวแทนแนวร่วมพรรคฝ่ายค้าน เพื่อสู้กับ Democratic Social Party (PDS) หรือพรรคสังคมประชาธิปไตยของฝ่ายอดีตเผด็จการทหาร
การเลือกตั้งครั้งนี้ยังคงเป็นการเลือกตั้งทางอ้อม โดยให้ ส.ว. โหวตเลือกประธานาธิบดี แนวร่วมพรรคฝ่ายค้านซึ่งสามารถคุมเสียงส่วนใหญ่ในสภา จึงโหวตให้เนเวสเป็นประธานาธิบดี และเตรียมเข้าพิธีสาบานตนรับตำแหน่งในวันที่ 15 มีนาคม ปี 1985
เนเวส นักการเมืองและรัฐบุรุษคนสำคัญของบราซิลในศตวรรษที่ 20 ไปไม่ถึงฝันที่จะช่วยเหลือชาวบราซิลให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น เขาล้มป่วยหนักในวันที่ 14 มีนาคม หรือเพียง 1 วันก่อนพิธีสาบานตน โรคถุงผนังลำไส้อักเสบทำให้สุขภาพของเขาทรุดลงเรื่อยๆ กระทั่งเสียชีวิตในวันที่ 21 เมษายน เนเวสจึงไม่ได้ชื่อว่าเป็นประธานาธิบดีบราซิล
ช่วงเวลานั้น โฆเซ ซาร์นีย์ (José Sarney) รองประธานาธิบดี ปฏิบัติหน้าที่รักษาการประธานาธิบดีบราซิล และเมื่อเนเวสจากไป ซาร์นีย์ก็ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีอย่างเป็นทางการ ตั้งแต่วันที่ 21 เมษายน ปี 1985 ถึงวันที่ 14 มีนาคม ปี 1990
นับจากนั้น บราซิลได้เข้าสู่ยุคสมัยแห่งประชาธิปไตย โดยไม่หวนคืนสู่การปกครองในระบอบเผด็จการทหารอีกเลย
อ่านเพิ่มเติม :
- กำเนิด FIFA และ “ฟุตบอลโลก” มหกรรมกีฬาแห่งมวลมนุษยชาติ
- การเดินทางของ “ข้าวโพด” จากพืชป่าในอเมริกา สู่อาหารของคนและ(ปศุ)สัตว์ทั่วโลก
อ้างอิง :
Mainwaring, Scott. “The Transition to Democracy in Brazil.” Journal of Interamerican Studies and World Affairs 28, no. 1 (1986): 149–179. https://doi.org/10.2307/165739.
https://www.nytimes.com/1985/04/22/world/brazil-s-leader-dies-at-age-75-never-sworn-in.html
https://www.bbc.co.uk/programmes/w3csvtw6
https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1985/04/08/ordeal-of-neves-invokes-brazils-religious-fervor/054c8f5e-6e34-4141-8a0a-e354f635756f/
https://www.globalsecurity.org/military/world/brazil/president-neves.htm
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 13 กรกฎาคม 2566
