พาชม โปสเตอร์หาเสียงจากการเลือกตั้งครั้งแรก พ.ศ. 2480

ผู้เขียน	กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม
เผยแพร่	วันเสาร์ที่ 24 มิถุนายน พ.ศ.2566

พาชม “โปสเตอร์หาเสียง” จากการเลือกตั้งครั้งแรก พ.ศ. 2480

ในสโมสรศิลปวัฒนธรรม สเปเชียล “๒๔ มิถุนาฯ วันมหาศรีสวัสดิ์” วันที่ 24 มิถุนายน 2566 ช่วง 15.30 น. นริศ จรัสจรรยาวงศ์ นำชม “อันซีน” ของสะสมหาชมยากยุคคณะราษฎร โดยของชิ้นหนึ่งที่นริศภูมิใจอย่างยิ่งที่ยกมานำเสนอคือ “โปสเตอร์หาเสียงเลือกตั้งโดยตรงครั้งแรก” ปี 2480 ของ นายกิมเส็ง สินธุเสก ส.ส.จังหวัดราชบุรี ภายใต้สโลแกน “สมัครใหม่ เพื่อให้งานเก่าที่คั่งค้างสำเร็จ และงานใหม่ก้าวหน้าต่อไป”

เดิมการเลือกตั้งครั้งแรกของประเทศไทยเกิดขึ้นในวันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2476 โดยมีการเลือกส.ส. เข้าสภาในการเลือกตั้งครั้งนี้ 78 คน จาก 156 ที่นั่ง ส่วนที่เหลือเป็น ส.ส. แบบแต่งตั้ง โดยในการเลือกตั้งครั้งนั้นเป็นการเลือกแบบมีผู้แทน กล่าวคือ ประชาชนเลือกผู้แทนตำบล แล้วผู้แทนตำบลจะไปเลือกส.ส. อีกทีหนึ่ง

ขณะที่การเลือกตั้งแบบไม่มีผู้แทนตำบล เป็นการเลือกตั้งทางตรงครั้งแรก ที่ประชาชนเลือก ส.ส.ได้ด้วยตัวเอง เกิดขึ้นในการเลือกตั้งเมื่อวันที่ 7 พฤศจิกายน พ.ศ. 2480 มีการเลือก ส.ส.รวมทั้งหมด 91 คน ที่เหลือเป็น ส.ส.แบบแต่งตั้ง หลังเลือกตั้งเสร็จสิ้น สยามจึงได้นายกคนใหม่ คือ พระยาพหลพลพยุหาเสนา

โปสเตอร์หาเสียง ออกแบบอย่างเรียบง่ายโดยวางหน้าผู้สมัครไว้ตรงกลาง ส่วนบนเป็นคำกลอน แถบคาดข้างล่างรูปในหน้าคือสโลแกน ใช้ภาพประกอบเพิ่มเติมเป็นวาดแนวทิวทัศน์ สภาพความเป็นอยู่ของชาวสยาม ขณะที่ส่วนข้างล่างจะเป็นวิธีการเลือกตั้ง ซึ่งอธิบายไว้อย่างละเอียด สะท้อนให้เห็นว่า การเลือกตั้งในช่วงเวลานั้นยังถือเป็นเรื่องใหม่สำหรับราษฎรอยู่ จุดที่น่าสนใจจุดหนึ่งอยู่ที่ขั้นตอนการเลือกตั้ง ซึ่งผู้ลงคะแนนต้องชูกระดาษของตนให้ดูว่าเลือกใครไป ซึ่งถือเป็นเรื่องที่แปลกประหลาดอย่างมากหากมองด้วยสายตาของคนปัจจุบัน

นอกจากนี้ จุดที่น่าสนใจอีกข้อคือส่วนที่เขียนเกี่ยวกับวันที่เลือกตั้ง ภายในโปสเตอร์เขียนว่า “เดือน ๑๒ ขึ้น ๔ ค่ำ ปีฉลู” เพราะเหตุใดในโปสเตอร์เลือกตั้งจึงใช้วันที่แบบจันทรคติ ในส่วนนี้นริศได้ระบุว่า “ไม่มีเหตุผลพิเศษ ยากแก่การคาดเดา” ทำให้คาดได้ว่า การใช้วันที่แบบจันทรคติอาจจะเป็นเทคนิคบางประการที่ผู้ลงสมัครต้องการจะใช้เอง

สำหรับราคาของโปสเตอร์ชิ้นนี้ เมื่อสอบถามแล้ว นริศได้ให้คำตอบว่า “เจอคำถามนี้บ่อยครับ หลายพันนะครับ” ถือได้ว่าเป็นของสะสมอันทรงคุณค่าที่มีราคาสูงพอประมาณเลยทีเดียว

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่