ทำไม “ปาริส” เป็นเจ้าชายรูปงามที่เทพชอบ แต่ประชาชนชัง

การวินิจฉัยของปารีส ปีเตอร์ พอล รูเบนส์ ปาริส
ภาพ "การวินิจฉัยของปารีส" โดย ปีเตอร์ พอล รูเบนส์, 1638-1639

ปาริส เป็นเจ้าชายรูปหล่อ ผู้เป็นต้นตอของสงครามกรุงทรอย หรือโทรจันวอร์ (The Trojan War) ด้วยเป็นผู้ลักพาเฮเลน มเหสีแสนสวยของเมเนลาอุส เจ้าเมืองสปาร์ต้าแห่งกรีกมาเป็นของตนโดยมิชอบ สงครามกรุงทรอยเป็นสงครามที่สูญเสียมหาศาลทั้งสองฝ่าย โดยเฉพาะฝ่ายทรอย บ้านเมืองถึงกาลเป็นกลียุค ทุกข์เข็ญล่มสลายโดยสมบูรณ์

ส่วนเจ้าชายปาริสหนีตายจากทรอยไปตาย ณ เขาไอดา ต่อหน้าภรรยาเก่าอีโอนี ผู้เก่งการพยากรณ์และเก่งประกอบยาวิเศษ เธอเคยห้ามปาริสมิให้เข้าไปทรอยตั้งแต่แรก เพราะเธอรู้ชะตากรรมของเขาว่าจะเป็นอย่างไรในกาลข้างหน้า แต่ปาริสก็ไม่ฟัง กลับบันดาลโทสะถึงกับฆ่าลูกชายคนเดียวที่มีอยู่ เพราะมาช่วยแม่ห้ามพ่อเท่านั้น

กล่าวกลับเรื่องเบื้องหลังก็คือ ปาริสเป็นบุตรแท้ๆ ของไพรแอมเจ้าเมืองทรอย ด้วยเมื่อแรกเกิดโหราพยากรณ์ว่าปาริสจะเป็นผู้นําหายนะมาสู่บ้านเมือง บิดามารดา วงศาคณาญาติ และราษฎรทั้งปวงจะถูกเข่นฆ่า ถูกกระทําการอันเป็นอันตรายหลายสถาน บ้านเมืองจะพินาศย่อยยับเพราะปาริสเป็นเหตุในที่สุด

ด้วยเหตุดังนั้นทารกปาริส จึงถูกนําไปฆ่า ณ ลําเนาป่าแถบ เขาไอดา ซึ่งตั้งอยู่ทิศตะวันออกเฉียงใต้ของเมือง บังเอิญทารกน้อยนี้มีบุญ นางเทพอัปสรจึงนําไปเลี้ยงไว้และเติบโตเป็นชายหนุ่มรูปงาม ต่อมาได้นางอัปสรนางหนึ่งชื่ออีโอนีเป็นคู่ มีบุตรด้วยกันคนหนึ่ง

อย่างไรก็ดีปาริสก็เป็นที่ไว้วางใจของมหาเทพซีอุส (จูปิเตอร์) ให้เป็นผู้ตัดสินว่ามหาเทวีองค์ใด (เฮรา เอธีนา และวีนัส) ในสามองค์นั้น องค์ใดงามที่สุด อันสมควรได้เป็นเจ้าของผลแอปเปิลทองคํา ปาริสตัดสินใจให้มหาเทวีวีนัสเป็นผู้งามที่สุด ด้วยมหาเทวีเสนอเป็นสิ่งจูงใจว่าเขาจะได้พบและเป็นเจ้าของสตรีงามที่สุดในโลก

ไม่นานนักจากนั้นปาริสปรากฏตัวในเวทีการต่อสู้ของทหารหาญในกรุงทรอย ในฐานะคนดีมีฝีมือของเมือง ด้วยท่าทางดีมีตระกูลและแรงหนุนช่วยจากมหาเทวีวีนัส ทําให้ปาริสเป็นที่ยอมรับและต้องตาเจ้าเมือง เมื่อสืบสาวราวเรื่องก็รู้ว่าที่แท้เป็นเลือดเนื้อเชื้อไขใกล้ชิด โดยลืมคําพยากรณ์เก่าๆ เสียสิ้น แล้วปาริสก็ได้ที่ตําแหน่งเจ้าชายองค์เล็กรองจากเฮกเตอร์ในทันที

วันหนึ่งปาริสได้รับแต่งตั้งจากทรอยไปสัมพันธไมตรีกับสปาร์ต้าของกรีก ที่นั่นปาริสได้พบสตรีงามที่สุดในโลกคือเฮเลน ผู้เป็นมเหสีแสนสวยของเจ้าเมือง และแล้วปาริสก็สมปรารถนาตามพรของมหาเทวี เขาลักพาเฮเลนมาทรอย เป็นเฮเลนแห่งทรอยโดยง่ายดาย และเป็นชนวนสงครามใหญ่-โทรจันวอร์ ที่ยืดเยื้อยาวนาน ผู้คนล้มตาย ทุกข์ทรมานเป็นอันมากในเวลาต่อมา

ชาวทรอยจงเกลียดจงชังปาริสยิ่งนัก เพราะเป็นผู้นําความยุ่งยากทุกข์ร้อนสาหัสมาให้ คราวหนึ่งถึงกับมีการกดดันให้ปาริส ดวลกับเมเนลาอุส สามีเฮเลน ใครชนะผู้นั้นได้เป็นเจ้าของเฮเลนและยุติสงครามทั้งหมด

การต่อสู้ ปาริส-เมเนลาอุส เกิดขึ้นและปาริสคล้ายจะแพ้ แต่มหาเทวีวีนัสเข้าช่วยให้ปาริสพ้นอันตรายได้หวุดหวิด จึงไม่ปรากฏผู้แพ้ผู้ชนะชัดแจ้ง สงครามที่โหดร้ายจึงดําเนินต่อไป จนวาระสุดท้ายกรีกใช้ “จิตวิทยาสงคราม” ที่เหนือกว่า ทรอยจึงพ่ายแพ้อย่างยับเยินในที่สุด

ปาริสซมซานหนีตายกลับไปอ้อนวอนภรรยาเก่าอีโอนี ก่อนทรอยจะแตกด้วยซ้ำ เพราะเขาต้องพิษธนูของฝ่ายกรีกบาดเจ็บสาหัส อีโอนีนั้นเก่งในการประกอบยาวิเศษถอนพิษศรด้วย แต่เธอก็ใจแข็งพอ เพราะแค้นที่ถูกทิ้งขว้างอยู่ตามลําพัง โดยไม่ช่วยเหลือใดๆ จนปาริสสิ้นใจไปต่อหน้า เมื่อปาริสตายแล้วอีโอนีจึงฆ่าตัวตายตาม

ชีวิตมนุษย์นี้ไม่แน่ แม้มหาเทพและมหาเทวีจะชอบ แต่ถ้าประชาชนชัง ชีวิตก็จบลงแบบเจ็บปวดสาหัสได้เสมอ

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


หมายเหตุ : คัดเนื้อหาจากบทความ “ปารีส เจ้าชายที่เทพชอบแต่ประชาชนชัง” เขียนโดย ส.สีมา ในศิลปวัฒนธรรม ฉบับกันยายน 2548


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 6 ธันวาคม 2561