เมื่อฝรั่งในแผ่นดินพระนารายณ์ บอกว่า ทุเรียนกลิ่นเหม็น ขณะที่แจ็ค หม่า บอกว่าขายดี

ภาพลายเส้นต้นทุเรียน ในหนังสือประวัติศาสตร์ธรรมชาติและการเมืองฯแห่งราชอาณาจักรสยาม (ในแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช)

จดหมายเหตุลาลูแบร์ (แปลโดย สันต์ ท.โกมลบุตร) บันทึกถึงทุเรียนไว้ว่า

“ดูเรียน” (Durion) ชาวสยามเรียกว่า “ทูลเรียน” (Tourrion) เป็นผลไม้ที่นิยมกันมากในแถบนี้ แต่สำหรับข้าพเจ้าไม่สามารถ ทนต่อกลิ่นเหม็นอันรุนแรงของมันได้ ผลมีขนาดเท่าผลแตง มีหนามอยู่โดยรอบ ดูๆ ไปก็คล้ายกับขนุนเหมือนกัน มีเมล็ดมาก แต่เมล็ดใหญ่ขนาดเท่าไข่ไก่ซึ่งเป็นส่วนที่ใช้กิน ภายในยังมีอยู่อีกเมล็ดหนึ่ง ถือกันว่ายิ่งมีเมล็ดในน้อยยิ่งเป็นทูลเรียนดี อย่างไรก็ตาม ในผลหนึ่งๆ ไม่เคยปรากฏว่ามีน้อยกว่า ๓ เมล็ดเลย”

Advertisement

และ ประวัติศาสตร์ธรรมชาติและการเมืองฯแห่งราชอาณาจักรสยาม (ในแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช) เขียนโดย นิโกลาส์ แชรแวส แปลโดย สันต์ ท.โกมลบุตร

“ทุเรียน (durillon) เป็นผลไม้ที่คนสยามชอบมากที่สุด มีรสอร่อยมาก แต่คนที่ไม่คุ้นกับกลิ่นของมันแล้วเวลากินถึงแก่ต้องอุดจมูก เปลือกของมันคล้ายกับเปลือกผลเชสท์นัทเขียว (chataigne verte) ของเรามากแต่มีหนามมากกว่า รูปพรรณมันกลมๆ ขนาดเท่าส้มโอ”