“เจองูเจอแขก ตีแขกก่อน” ประโยคที่ได้ยินบ่อยครั้งนี้มีที่มาจากอะไร?

เจองูเจอแขก ตีแขกก่อน
ชาวอินเดีย (ภาพจาก : collections.lib.uwm.edu)

เวลามีเรื่องราวเกี่ยวกับคนที่มีลักษณะตรงตามที่คนไทยคิดว่าเป็น “คนแขก” แล้วเป็นเหตุการณ์ที่ไม่ดีนัก เชื่อว่าหลายครั้งคนไทยก็จะนึกถึงคำกล่าวที่ว่า“เจองูเจอแขก ตีแขกก่อน”

แต่ที่จริงแล้วประโยคนี้กลับเป็นประโยคที่สร้างอคติให้กับคนไทยไม่รู้ตัว

ทหารอินเดียของกองทัพอังกฤษ (ภาพจาก : collections.lib.uwm.edu)

ในรายการ “ปกิณกะอินเดีย” โดย รศ. สุรัตน์ โหราชัยกุล อาจารย์ประจำภาควิชาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และผู้อำนวยการ ศูนย์อินเดียศึกษา สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และ ณัฐ วัชรคิรินทร์ นักวิชาการอิสระ ได้พูดถึงเรื่องนี้ว่า

ประโยคนี้มีหลากหลายที่มา แต่ท้ายที่สุดแล้วก็ไม่แน่ชัดว่ามาจากไหนกันแน่ แต่สิ่งที่รู้อย่างหนึ่งคือเป็น “คำกล่าวอันน่าเกลียด” ที่เปรียบเสมือนแนวทางสอนคนไทยในการมองแขกหรืออินเดีย โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าคนไทยเจอเรื่องไม่ดีที่คนแขกกระทำ ก็จะยิ่งเสริมสร้างความเชื่อให้กับประโยคนี้มากยิ่งขึ้น

ชาวอินเดีย (ภาพจาก : collections.lib.uwm.edu)

แม้จะไม่ทราบว่าประโยคนี้มาจากไหนกันแน่ แต่ผู้ดำเนินรายการก็ยกประโยคของเปริยาร์ นักเคลื่อนไหวทางการเมืองคนสำคัญของอินเดีย ที่มีความคล้ายคลึงใกล้เคียงกับประโยคนี้ คือ “หากคุณเจองูกับเจอคนวรรณะพราหมณ์บนถนน ตีคนวรรณะพราหมณ์ก่อน” ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงบริบทการต่อสู้ทางวรรณะของอินเดีย

ขณะเดียวกัน ในงานบทความ “การเลือกปฏิบัติทางเชื้อชาติและการนิยามตัวตนของคนไทยเชื้อสายอินเดีย” ของชโลทร อัญชนานันท์ และ อมต จันทรังษี ก็พูดถึงประโยคนี้ไว้ในงานเช่นกัน แต่ไม่ได้กล่าวถึงที่มาของประโยคนี้ ทว่าพวกเขาตอกย้ำว่า มันเป็นการเปรียบเปรยถึงอคติที่มีต่อคนไทยเชื้อสายอินเดีย สะท้อนถึงด้านลบของคนอินเดียว่าเป็นคนเจ้าเล่ห์ ไว้ใจไม่ได้ 

ท้ายที่สุดแล้วแม้ไม่ทราบว่าแท้จริงแล้วประโยค “เจองูเจอแขก ตีแขกก่อน” มาจากไหน เริ่มขึ้นเมื่อใด ขึ้นอยู่กับว่าใครจะได้ยินแบบไหนมา แต่สิ่งที่น่าสนใจกว่าคือปัญหาอคติทางชาติพันธุ์ในประโยคที่มีมาอย่างยาวนานระหว่างคนไทยกับคนแขก ที่หวังว่าในอนาคตประโยคนี้จะหายไปในที่สุด 

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


อ้างอิง : 

https://curadio.chula.ac.th/Program-Detail.php?id=11330

ชโลทร อัญชนานันท์ และ อมต จันทรังษี. การเลือกปฏิบัติทางเชื้อชาติและการนิยามตัวตนของคนไทยเชื้อสายอินเดีย Racial Discrimination and Self-definition of the Thai-Indians. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ปีที่ 18 ฉบับที่ 1 (มกราคม-มิถุนายน 2565).

https://voicetv.co.th/read/03Rzp-Ih7


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 29 พฤษภาคม 2568